Yüzde kılcal damar, Telenjektazilerde Lazer tedavileri

CO2 ve Argon Lazer

CO2 lazerin seçici olmayan etkisi ile deride telenjektaziler tedavi edilebilmekte ancak sonrasında iz gelişme risk oldukça yüksektir.

Argon lazer 0.8 – 2.9W güçlerde, 50 msn, 0.2 sn ve 0.3sn pulse süreleri ile ve 0.1 -1mm spot ile CW modda kullanılmaktadır. Telenjektazilerde başarı şansı çok yüksektir. Ancak uygulama alanınada pitted skar gelişimi, hiperpigmentasyon ve telenjektazinin tekrarlayabilme riskleri nedeni ile günümüzde fazla tercih edilmemektedir. Bunda argon lazerin seçici olmayan doku hasarı rol oynamaktadır.

Argon-Pumped Tunable Dye Lazer(ATDL)

Bunun sarı olanı 577–595nm si damarsal lezyonlarda tercih edilmektedir.

Copper Vapor/Copper Bromide Lazer

578nm (sarı) ve 511nm (yeşil) kullanılmaktadır.

532nm KTP Lazer

Long-pulse Nd:YAG lazer

1064nm Long Pulse Nd:YAG Lazer daha derin yerleşimli, büyük ve mavi telenjektazilerde etkilidir.

125–150J/cm2 enerjilerde, 6-mm spot ve 25-msn pulse süreleri ile küçük çaplı dmarlarda 75- 100-ms pulse süreleri ise retiküler damarlarda kullanılmaktadır.

Nd YAG lazer kulanım öncesi lezyonda damarsal yapılar boyutları, derinlikleri, renkleri ve daar içi basınçlarına göre değerlendirilmektedir. Buna göre lazerin pulse süresi, spot alanı ve fluence seçilmektedir. Burada kullanılması gereken bir algoritma bulunmaktadır. Lezyon alanında bir test alanı seçilmekte algoritmaya uygun olarak bu test alanına uygulama yapılmaktadır.

Nd YAG lazerde damarsal lezyonlarda çalışma sırasında epidermisin korunması son derece önemlidir. Bu amaçla deride yüzeysel olarak soğutma sistemleri kullanılmakta. Bu aynı zamanda ağrıyı da azaltarak hasta konforunu da arttırmaktadır. Küçük çaplı damarlarda uygulama öncesi, her pulse arası ve uygulama sonrasında soğuk hava yada soğuk sprey uygulanmaktadır. Büyük çaplı damarlarda ise soğuk hava ve sprey ile birlikte soğuk kompreslerde kullanılmaktadır.

Bir çok damarsal lezyon homojen damarsal yapılara sahip oldukları için tüm lezyona aynı parametreler kullanılabilmektedir. Bazı lezyonlar ise heterojen bir yapıya sahip oldukları için her yapı için ayrı parametreler seçilmelidir.
Damarsal lezyonlarda uygulama sonrası lezyonda klinik olarak kaybolma, lezyon renginde koyulaşma yada açılma olmaktadır. Eğer test alanında bu değişim yok ise fulence 5 – 10J/cm2 arttırılmakta yada spot alanı büyütülerek fulence azaltılabilir.

Uygulamalar sonrası eritem, ödem ve nadiren hafif yara oluşumu gelişebilmektedir. Büyük damarlarda uygulama sonrası 3 hafta kendiliğinden yapışkanlı sargı bezleri ile kompresler yapılmaktadır. Mupirosin içeren antibiyotikli bir topikal günde 2 defa 10 gün kullandırılmaktadır.

Nd YAG Lazerde Algoritma Ne Olmalı?

Her zaman test alanında  uzun pulse süresi, küçük spot alanı ve düşük fulence işe başlanmaktadır.

Pulse Dye Lazer - PDL

3-, 5-, 7- yada 10-mm spot uygulama alanları ile telenjektazi alanlarını %10-20 overlap ile uygulanmaktadır. 5 – 8J/cm2 enerji ve 0.45-msn pulse süreleri ile uygulanmaktadır.

Yüdeki teleinjektazilerde kırmızı olanlar PDL tedavisine mavi olnalra göre daha iyi cevap vermektedir. Bunda mavi ve büyük çaplı telenjektazilerde daha uzun pulse üsrelerine ihitiyaç duyulması ve mavi telenjektazilerde daha fazla deokisi-hb verlığıdır.

PDL uygulamaları 1-2 seans uygulanması ile skar ve deride renk değişikliği yapmaksızın ekilidir. İlk uygulama sonrası deride mavimsi bir renk değişimi ortaya çıkmaktadır ve buda 10-14 günde kendiliğinden kaybolmaktadır. İlk 5 gün fondeten destekleri gerekebilmektedir.

PDL lazer uygulaması sırasında hasta tarafından çok iyi tolere edilmektedir.

0.2 mm den küçük çaplı telenjektaziler tek seansta tedavi edilir iken, 0.2 – 0.4 mm kalınlığındakiler için 1-2 seans gerekebilmektedir. 0.4 mm den kalın olanlarda ise daha uzun 20-40 msn PDL kullanılmaktadır. Ayrıca pulse sayısı artırılmaktadır. 595nm PDL, 10-mm spot ve 4–5J/cm2 enerjilerde 2-3 pulse şeklinde kullanılmaktadır.

Telenjektaziler 9-5 hafta arasında PDL sonrası gerilemektedir. Bu nedenle seans aralıkları 1-2 ay ara ile yapılmaktadır.

IPL

25- 45J/cm2 2 pulse modunda (2.4 – 6.0msn pulse süreleri pulse aralıkları-delay time 10-30 msn) 550nm, 560nm yada 570 nm filteler kullanılmaktadır.

Bacaklarda Telenjektazi ve Varislerin Tedavisi

Bacak venlerinin tedavisi kozmetik pratikte sık uygulanan yöntemlerden birisidir. Alt ekstremitelerdeki venöz ağ derin ve yüzeyel venöz sistemlerden oluşan oldukça kompleks bir yapıya sahiptir. Bacak varisleri büyük ve küçük safen ven arasındaki genişlemelerden ortaya çıkan spider venler, retiküler venler, perforatörler, tributariler ve variköz venlerden oluşur.

En küçük olanı, telenjiektazi olarak adlandırılır (<1mm).

Venülektaziler biraz daha geniştir (<2mm) bunlar kırmızı ya da mavi olabilirler

Retiküler venler 2-4 mm çaplıdır, retiküler dermis ve subkutan yağ dokusunda yerleştikleri için bu ismi alırlar.

Daha büyük çaplı damarlar ise variköz genişlemelerdir.

Damarın çapı, derinliği ve oksijenasyonu varis tedavisinin tipini ve etkinliğini belirlemektedir.

Bacak varislerinin tedavisinde skleroterapi altın standart olarak kabul edilmekle birlikte lazerin daha etkili ve kullanışlı olduğu durumlar da vardır. Lazer tedavisi özellikle kanüle edilemeyen, skleroterapi sonrası arta kalan telenjiektatik yamalar, bilek gibi ülserasyona yatkın bölgeler için iyi bir seçenektir.

Nd:YAG, PDL, KTP, Alexandrite, IPL, endovasküler diode ve Nd:YAG sistemlerinin hepsi bacak varislerini tedavi etmek için kullanılmaktadırlar. Bunlar arasında Nd:YAG oldukça popülerdir, dalga boyu uzun olduğu için daha derine penetre olabilir ve çapı 3 mm’ye kadar olan venlerin tedavisinde kulanılabilmektedir.

Lazer uygulamalarından sonra uygulanan alanda 1-3 saat nadiren 1 gün kadar sürebilen kızarıklık ve ödem olmaktadır.

Lazer sonrası damar içerisinde kanın koagüle olması ile damar koyu renk almakta ve bu 3 hafta içerisinde düzelmektedir.

Uygulanacak enerji, uygulanan damarda damarın aniden kaybolması ya da mavi renk değişikliği hedeflenecek şekilde ayarlanmalıdır.

Düşük enerjiler (100-200 J/cm2) geniş damarlar için (1,5-3 mm), 250-400 J/cm2 gibi enerjiler ise 0,5’mm den küçük damarlar için daha uygundur.

PDL de alt ekstremite varislerinde kullanılmaktadır. 3-10 mm arası spot genişlikleri ile küçük telenjiektatik damarlar tedavi edilirken kollateral doku hasarı da önlenebilmektedir. PDL alt ekstremite varislerinin tedavisinde etkili olmakla birlikte en önemli yan etkisi hastaların %50’sinden fazlasında görülen hiperpigmentasyondur.

KTP lazer, Nd:YAG ve PDL gibi derinlere penetre olmaz ve melanin tarafından güçlü bir şekilde absorbe edilir.

Nd YAG Lazer

5 mm spot alanı, 120-200 J/cm2 enerkilerde, 4-6 msn ve 16 msn olmak üzere 2 pulse pulse arasında 10 msn delay zamanı.

755 nm aleksandrite lazer (755 nm) KTP ve PDL’ den daha derine penetre olur.  Diğer sistemler gibi en önemli yan etki hiperpigmentasyon olmuşmasıdır. 1 resimde diz arkası alanda venül ve telenjektaziler mevcut. 2. resim lazerden hemen sonrası ve 3. resim lazerden 12 hafta sonrası.

755-nm Aleksandrite lazer 3-msn  8-mm spot alanı 60 – 80 J/cm2 enerjilerde,  DCD 80 – 100 msn ve 3 msn delay zamanı ile uygulanmaktadır. Damar boyunca aralıksz bir pas geçilmekte. Sonra 2. ve 3. pas sadece damarların tam kapanmadığı yada trombüs oluşmayan noktalara yapılmaktadır.

Küçük çaplı damarlar IPL’e daha iyi yanıt verirler, 0.2 mm’ den küçük damarlarda %90, 0,2-1 mm arası damarlarda %80 temizlenme bildirilmiştir. Yüksek enerji ve kısa pulse süreleri kullanıldığında eritem, yanma, purpura, dispigmentasyon ve skarlaşma olmaktadır.

Endovasküler lazer (EVL) teknolojisindeki gelişmeler yan etkilerin azalması ve daha yüksek tedavi oranlarının elde edilmesini sağlamıştır.

980 nm diode laser ile EVL kullanılabilmektedir. %97 başarı elde etmişlerdir. EVL ile genel olarak elde edilen başarı %90’dan fazladır. Komplikasyonları ekimoz ve postoperatif ağrı (%100), geçici parestezi (%0-22), yüzeyel tromboflebit (%0-25), yanık (<%1), derin ven trombozu ve pulmoner emboli (%0-6) ve kalıcı sinir hasarıdır (<%1).

Lazer uygulamaları sırasında yanlış lazer ve parametrelerin kullanımına bağlı istenmeyen yan etkiler gelişebilmektedir.

Bunların başında uygulama alanında kalıcı renk koyulaşması yani hiperpigmentasyon gelmektedir.

Ayrıca kalıcı renk kayıpları hiper veye depigmentasyon olabilmektedir.