Tırnak hastalıklarında tırnak plağında, tırnak çevresi deri dokularında, tırnak yatağında, lunulada belirtiler ortaya çıkmaktadır.

Tırnak hastalıklarının yerleşim yerlerine ve belirtilere göre farklı bir terminoloji kullanılmaktadır ve buna göre tırnak hastalıklarını sınıflandırabiliriz.

Tırnak Plağının Boyutlarında Değişimler

• Micronychia; Tırnak matrixi olması gerekenden dar ise küçük tırnak plağı gözlenmektedir.
• Brachyonychia; Turnak plağının olması gerekenden kısa olmasını tanımlamaktadır. Ayak tırnaklarında sık gözlenmektedir ve genetik geçişlidir. El tırnaklarında nadirdir.
• Anonychia; Tırnağın kısmı yada bütün olarak olmamasıdır. Tırnak plağı çok ince yada hiç yoktur. Doğumsal olabileceği gibi tırnak matrixinde hasarlanma bu klinik taboya neden olmaktadır. Anonychi doğumsal olduğunda gelişim geriliği, abnormal yüz görünümü ve abnormal diş gelişimi ile birlikte olabilmektedir.Ayak tırnsklarında anonychia verlığı nail–patella sendromunun bir parçası olabilmektedir.
• Onychoatrophy; Doğumsal olabileceği gibi liken planus gibi deri hastalıklarına bağlı olarak gelişebilmektedir. Tırnak ince, volume, uzunluk ve genişlik azalması ile tırnak küçük görünmektedir.
• Hapalponychia; Tırnak plağının çok ince olmasıdır.
• Macronychia; Tırnakların olması gerekenden fazla büyük olmasını tanımlamaktadır. Proteus sendromu gibi gigantisimde görülmektedir.

Tırnak Plağının Kalınlığındaki Değişimler

• Pachyonychia; Tırnak plağında kalınlaşmayı tanımlamaktadır. "Pachyonychyia congenita" gibi genetik hastalıklarda gözlenebilmektedir. Ayrıca yaşlanma ile birlikte tırnağın uzunlamasına büyüme hızı yavaşladığında ortaya çıkmaktadır. "Yellow nail sendromunda" gözlenebilmektedir.  Kalın tırnakta; tırnak plağında uzunlamasına büyümeden çok kalınlaşmanın olması tırnak üzerinde enlemesine çizgilenmelere neden olmaktadır.
• Onychogryphosis;  kaın ve uzun tırnakları tanımlamaktadır. Tırnaklar zamanla yana doğru eyrilebilmekte hatta koçun boynuzuna benzemektedir. Yaşlanma ile ortaya çıkabildiği gibi dar ayakkabılar ile de sık gözlenmektedir.

Tırnak Plağının Şeklinden Kaynaklanan Hastalıklar

• Clubbing, çomak parmak; Tırnağın uzunlamasına eğiminin fazla olmasıdır. Bu problemde tırnak çevresinde yumuşak dokularda büyüme yada siyanoziste olabilmektedir. Hipokrat tırnağı olarakta bilinmektedir. Normalde tırnak ile tırnak katlantısı arasındaki Lovibond açısı normalde 160° dir. Clubbingde bu açı 180° yada daha daha fazla olmaktadır. Kalp damar hastalıkları, sisndirim sistemi hastalıklarına yada ailesel olarak gelişmektedir.
• Pincer nail, kerpeten tırnak; Tırnağın enlemesine eğiminin artması, tırnağın kerpeten şeklinde kıvrılması klinik görünümünü tanımlamaktadır. Ağrılı seyretmektedir. Travma, sıkı ayakkabılar ve tırnak mantarı buna neden olmaktadır.
• Koilnychia, kaşık tırnak; Tırnak plağının kaşık şeklinde bir görünüme sahip olması ile ilgilidir. Doğumsal yada ailesel olabilmektedir. Hipotiroidi yada demir eksikli anemisinde ortaya çıkabilmektedir.

Tırnak Plağında Renk Değişiklikleri ve Bunları Yapan Hastalıklar

Normalde tırnak plağı renksiz ve saydamdır bu nedenle altındaki tırnak yatağının rengini vermekte pembe görünmektedir. Lunula kendi renk yapısındadır ve tırnak ucu onikolizis nedeni ile beyaz görünmektedir.

Tırnak renk değişiklikleri-diskromi; tırnak plağı, tırnak yatağı, matrix, tırnak çevresi deri katlantısı ve lunulaya yerleşebilmektedir.

• Leukonychia, lökonişya; en sık gözlenen tırnak renk değişikliğidir. Beyaz tırnak olarak tanımlanmaktadır. Bu tüm tırnakta, kısmı yada noktasal yerleşm gösterebilmektedir.
• Mees çizgileri; tırnak üzerindeki enlemesine beyaz bantları tanımlamaktadır.
• Muehrcke’s çizgileri

Tırnak Plağı Yüzeyindeki Değişiklikler ve Bunlara Bağlı Belirtiler

Normal tırnak plak yüzeyi düz ve pürüzsüzdür. Tırnak plağı yüzeyinde deliklenme, kabarmalar, oluklanmalar ve soyulmalar gelişebilmektedir.

• Pitting; Tırnak matrixinde problem sonrası tırnak üzerinde dökülmeler ile çukurlar gelişmektedir. Pttinglerin boyutları değişkendir. Psoriasis-sedef, alopesi-saç kıran ve ekzamalara bağlı olarak gelişebilmektedir.
• Trachyonychia; tırnak plağının yüzeyinin düzensizliğini tanımlamaktadır. 20 tırnakta olması durumunda buna “twenty-nail dystrophy’ denilmektedir. Alopeside, likende, psoriasiste ve egzamada görülebilmektedir.

Tırnak Yüzeyinde Sırtlanma ve Oluklanmalar (Ridges ve Grooves)

Bunlar tırnak plağında enine boyuna olabilmektedir. Tırnak matrixi ve tırnak kenarındaki patolojilerden kaynaklanmaktadır.

• Beau çigileri; Tırnak matrixinde tırnak yapımının aniden durmasına bağlı olarak tırnak üzerinde enlemesine oluklar ortaya çıkmaktadır. Çoklu tırnak etkilenmesi ile tırnakta lunula sınırına paralel yerleşmektedir. Tırnak ucuna olan mesafesine göre tırnak matrixinde yaşanan problem zamanı anlaşılabilmektedir.
• Tiklere bağlı enlemesine çzigilenmeler, Habit tic; Tırnak üzerinde birbirine paralel enlemesine çökmeler olmaktadır. Tekrarlayan hastanın kendi yaptığı travamalara bağlı olarak gelişmektedir.
• Tırnakta uzunlamasına oluk, Longitudinal depression; Bu daha çok tırnak yatağında ve matrixte yer işgal eden bir primer hastalığa; fibroma, siğil, myxoid kiste bağlı olarak gelişmektedir. Primer odak çıkarıldığında buda kaybolmaktadır.
• Onychorrehexis; Tırnak plağı üzerinde uzunlamasına, derin olmayan oluklar ve tümseklenme oluşmakta en sık liken hastalığında tırnak tutulumunda gözlenmektedir.
• Median nail distrofi;  tırnak plağının tam ortasında uzunlamasına oluklanma ve bunun çevresinde çam ağacı gibi bir kabalaşmanın olmasıdır. Tırnak plağındaki oluklanma ve sırtlanma tırnak ucunda zayıflıkla ayrılmalara neden olmaktadır.
• Onychoschizia; tırnak uçlarında soyulmalara verilen isimdir. Kadınların 3 de 1 inde gözlenmektedir. Özellikle elleri sık suya giren kişilerde daha sık gözlenmektedir. Ayrıca tırnak cilaları ve cila çıkarıcıların kullanımı bu klinik tabloya neden olabilmektedir. İlk olarak elin su ve deterjan teması kesilmekte, tırnak ojeleri kaldırılmakta bu koşullarda 21 günde tırnaklar düzelmektedir. Bu sürede bol nemlendiriciler kullanılabilir.

Tırnak Yatağı ve Tırnak Çevresi Destek Dokularının Problemlerinde Görülen Tırnak Belirtileri

• Pterygium deformitesi; Tırnak matrixinde fokal hasara bağlı gelişmektedir. Bu alanda tırnak plağında tırnak çıkmamaktadır. Liken planus'ta gözlenmektedir.
• Onycholysis, onikolizis; Tırnak plağının tırnak yatağından ayrılmasını tanımlamaktadır. Sistemik hastalıklar, dış etkenler, deri hastalıkları ve enfeksiyonlara bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.
• Onychomadesis; tırnağın tırnak yatağından lunula altında ayrılması ve alttan yeni tırnağın gelmesi ile oluşmaktadır. Sistemik hastalıklar, büllöz hastalıklar, ilaç reaksiyonları neden olmaktadır. Çoğu zaman nedeni bulunamaz. Bazen paronychia proksimalde etkili olduğunda buna neden olabilmektedir.
• Subungual-tırnak yatağında hiperkeratozis; Tırnak yatağının kalınlaşmasıdır. Bu durum psoriasis ve egzama gibi hastalıklarda, onikomikozlarda, genetik hastalıklarda(pachyonychia congenital) olabilmektedir.

Tırnak Çevresindeki Değişiklikler

İnfeksiyonlar, tümörler, sedef gibi cilt hastalıkları tırnak çevresi deriyi ve tırnağı etkileyebilmektedir.

• Paronychia, paronişia, dolama; tırnak çevresi deri dokusunun enfeksiyonunu tanımlamaktadır. Sıklıkla neden cuticle yapısının yetersizliğinden kaynaklanmaktadır. Aşırı su ve deterjan teması ile cuticule hasarı kronik paranychia nedenidir. Tırnak çevresinde kırmızı, şiş ve akıntılı bir inflamasyon gelişmektedir. Genellikle stafilokokal organizmalar nedendir ve sistemik antibiyotik kullanılmalıdır. Pseudomonas neden olabilir.

Lunulada Tırnak Belirtileri ve Hastalıklar

• Lunulanın rengi
  • Kırmızı lunula; Birçok sistemik hastalıkta ve deri hastalıklarında lunula kırmızı olabilmektedir. Bazen bir neden bağlı olmadan da gelişebilmektedir. Kalp damar hastalıkları, karbon monoksit zehirlenmeleri, SLE ve Alopesia areatat da kırmızı lunula gelişmektedir.
  • Lunulada kırmızı küçük lekeler; psoriasis, alopesia areata, egzama ve ichthyosis ile IgA hastalıklarında gözlenmektedir.
• Lunulanın şekli

Normalde lunula yarım ay şeklindedir ve alt sınırı tırnağın uç serbest kenarı şekli ile aynıdır. Üçgen şeklinde lunula nail–patella sendromunda görülmektedir.