- Gösterim: 15081
Merkezimize doğuştan yada sonradan gelişen ben ve vücut lekeleri ile gelen tüm hastalarımızda;
Hastalarımızın tıbbi eksiksiz bir öyküsünü almaktayız.
Bu öykü sırasında hastanın güneşe hasasiyeti, güneşte bronzlaşma yeteneği ve güneş yanığı gelişme riski, mesleki ve sosyal alışkanlıklar nedeni ile güneşe maruz kalma sıklılığı ve süresi, çocukluk döneminde(14 yaş altı) güneş yanıpı yaşam öyküsü, solaryum kullanma sıklığı ve süresi, daha önce edavi amaçlı alınan fototedevilerin varlığı ve detayları, daha önce medkal olarak tanımlanmış atipik nevus varlığı, 50 den fazla ben varlığı, doğumsal 10 cm2 den büyük ben varlığı, daha önce maling melanoma geçirmiş olmak, ailesel ben ve deri kanserlerinin öyküsü gibi. Burada amaç hastada risk faktörlerinin sorgulanmasıdır. Bu sorgulamada sıklıkla MMRISK (Malin Melanom RİSK) sorgulamasını tercih etmekteyiz.
- M: “Moles”: Atipik ben ( Displastik nevüs ) 5 den fazla olmasını tanımlar.
- M: “Moles”: Nomal ancak 50 den fazla benin var olması.
- R: “Red hair and freckling”: Kızıl saç ve çillenmeye eğilim olması.
- I: “Inability to tan”: Hiç bronzlaşamama yada kolay bronzlaşamama. Yani deri fototipi I yada II olması.
- S: “Sunburn”: Daha önce güneş yanığı geçirilmiş olması. Özellikle 14 yaşından önce ciddi güneş yanığı yaşanması.
- K :”Kindred”: Ailesel melanom öyküsünün varlığı. Bu riskleri taşıyan kişiler hastalarımızı hayat boyu yakından takip etmekteyiz.
Daha sonra ben/benlerin sorgulanmasına geçilmelidir.
Lezyonun doğuştan olup olmadığı; önceden var olan bir benden gelişip gelişmediği; büyüklük, şekil, renk değişikliği, kaşıntı, kanama olup olmadığı; değişiklik olduysa süresi, başka şikayetlerin varlığı ( kilo kaybı, halsizlik, gece terlemeleri, baş ağrısı, öksürük ) tek tek sorulmalıdır.
Hasta tam bir fizik muayeneden geçtikten sonra tüm deri, saçlı deri ve ağız içi, genital bölge muayene edilmektedir.
Bu muayene sırasında tüm leke ve benlerin vücut yerleşimine uygun genel fotoğraflaması, makro fotoğraflaması ve dermoskopik fotoğraflaması yapılmaktadır. Bu uygulama hasta ve doktor açısından oldukça uzun ve yorucu bir uygulamadır. Ancak son yıllarda bunu son derece hızlı ve otomotik yapan teknolojiler geliştirilmeye başlandı. Merkez olarak olarak bu teknolojilerden “Fotofinder sistemini” “kullanmaya başladık.
FotoFinder sisteminin özellikleri.
Fotofinder sistemi tek bir beni veya belli bir vücut alanını değerlendirecek kadar kompakt ve tüm vücudu tarayacak kadar kompleks bir sistemdir.
Ben takibinde fotoğraf ve hasta bilgilerinin arşivlenmesi ve bunların standartizasyon son derece önemlidir. Özellikle fotoğraflama standartı yani fotoğrafların, çözünürlüğü, çekim mesafesi ve ışık gibi vb. FotoFinder sisteminde 72 megapixel üstü çözünürlükte çekim yapabilen bir kamera sistemi kullanılmaktadır. FotoFinder sistemi üzerindeki lazer mesafe ayarlayıcısı hastanın çekim mesafesini standart hale getirmektedir.
Özel ve spesifik bir bilgisayar programı ile desteklenen sistemde hasta boyu sisteme kayıt olarak girildiğinde sistemin üzerindeki SLR kamera otomatik olarak hastanın fotoğraflarını çekmektedir.
Bu fotoğrafların alınması sonrası FotoFinder sisteminde “Body Scan-Vücut tarama” özelliği kullanılarak tüm vücut benleri otomatik olarak işaretlenmektedir. Bu özellik ben vücut taramasında inanılmaz zaman kazancı anlamına gelmekte ve benlerin muayenesinde hata payını azaltmaktadır.
Sonrasında işaretlenen benlerden istenenlerden HD özelliğe sahip dermoskop ile görüntüler alınarak işaretlenmektedir.
Dermoskopik görüntüleri olan benler otomatik olarak vücut haritasında işaretlenmekte ve kayıt edilmektedir.
Dermatoskopik değerlendirme doktor tarafından yapılabileceği gibi FotoFinder sistemi üzerinde gelen Moloanalyzer programı beni ABCDE değerlendirme kriterleine göre değerlendirmektedir. Ben için risk skoru çıkarmaktadır.
Hastanın tüm bilgileri arşivlenme, döküman olarak hastaya verilebilmektedir.
Bu tüm süreç hastanın tüm vücut ben taraması, benlerin vücutta işaretlenmesi, dermoskopilerinin alınması ve arşivlenmesi açısından son derece önemlidir. Uygulamanın kusursuz olması ve doktor hatalarını en aza indirmektedir.
Fotofinder sisteminin kusuruz diğer bir özelliği hastanın benlerinin takip sürecinde ortaya çıkmaktadır. Ben vücut taraması kontrolüne gelmiş hastada tekrar ben vücut taraması yapıldığında eski veriler ile sistemin otomatik karşılaştırma yaparak yeni bir ben gelişimini otomatik belirlemesi merkez olarak çok önem verdiğimiz bir özelliğidir.
Bazı benler dermatoskopik olarak takip edilmektedir. Bu takipte eski ve son çekilen dermoskopik fotoğraflar karşılaştırılarak benin değişim süreçleri çok daha iyi takip edilebilmektedir.
Fotofinder sisteminde kullanılan bir diğer güzel özellikte HD dermoskop sisteminde FD lensin kullanılabilmesidir. Bu lens woodlight gibi kullanılabilen bir UV floresan led içermektedir. Özellikle maling melanoma dışındaki cilt kanserlerinin yada aktinik keratozis gibi kanser gelişme riski taşıyan prekanseröz yapıları saptamak amacı ile kullanımaktadır. Öncelikle hastanın şüpheli lezyonuna 3-5 saat öncesinde ışık duyarlandırıcı sürülmektedir. Daha sonrasında FD lens ile lezyona bakılmakta ve floresans tutma yeteneğine göre lezyon tanısı konulmaktadır. Bu lens sistemi bu hastalıkların tedavi takiplerinde de kullanılmaktadır.
Kanser yada melanom açısından şüpheli bir lezyon görüldüğünde risk dercesine göre yakın takip yada mutlaka cerrahi olarak biyopsi yapılmaktadır.
Bazı hastaların aile üyeleri de atipik nevüs/ melanom açısından muayene edilmelidir.
Merkez olarak hastalarımıza benler, melanoma, bunların bireysel takipleri, güneş ve güneşten korunma yöntemleri hakkında mutlaka bilgiler vermeye çalışıyoruz.
Doğumsal yada sonradan çıkmış ama değişim içerisinde olan bir nevüs melanoma için en önemli risk faktörüdür. Bu nedenle tüm benlerin kişisel takibi ve yılda 2 kez dermatolog tarafından tüm vücut ben değerlendirmesinin yapılması son derece önemlidir. İlk muayeneden 3 ay sonra muayene tekrarlanır. Sonra yıllık takiplere ömür boyu devam edilmektedir.