Deri Nekrozu (Doku Ölümü)

Sklerozan maddeler, ideal kullanım standartlarına ve uygulayıcı hatası olmamasına rağmen deri nekrozuna (doku ölümüne) neden olabilir.

Deri Nekrozunun Nedenleri

1. Sklerozan Maddenin Damar Dışına Sızması: Sklerozan madde damar dışına sızdığında, uygulama yerinde canlı pembe bir eritem (kızarıklık) ortaya çıkar. Bu durum daha sonra epidermal bül (su toplaması) oluşumuna ve hatta tam kat deri nekrozuna yol açabilir. Bunun başlıca nedenleri şunlardır:

 

• Yüksek Hacimli Uygulama: Eğer sklerozan madde damar içine yüksek hacimlerde enjekte edilirse, damar parçalanabilir ve kimyasal bir yanık reaksiyonu gibi etki gösterebilir.

• Aşırı Ozmotik Solüsyonlar: Serum osmolalitesi 281–289 mOsm/L iken, bundan çok daha yüksek osmolaliteye sahip bir sklerozan kullanılması (örneğin, %10 dekstroz veya %23.4 hipertonik salin) doku nekrozuna neden olabilir.

• Yavaş Enjeksiyon: Sklerozanın çok yavaş enjekte edilmesi, ilacın daha fazla seyreltilmesini sağlayarak nekroz riskini azaltır.

POL (Polidokanol), deri altı dokular için en az toksik olan maddedir. Ancak %1.0'dan yüksek konsantrasyonlarda ve intradermal (cilt içi) uygulandığında yüzeysel nekroza neden olduğu bilinmektedir. STS (Sodyum Tetrasodyum Sülfat) ise POL'den daha toksiktir ve %0.25'in üzerindeki konsantrasyonlarda kolayca nekroz geliştirebilir.

Nicolau's Livedoid Dermatitis (NLD), deri nekrozunun özel bir formudur ve sıklıkla sklerozanın kas içine uygulanmasıyla gelişir. NLD, ağrı, morumsu plaklar ve sonrasında nekroz ile kendini gösterir. Sklerozanın damar çevresine yayılmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

2. Sklerozanın Arterlere Enjekte Edilmesi: Sklerozan maddenin yanlışlıkla dermal arteriyollere veya varisleri/telenjiektazileri besleyen arteriyollere geçmesi nekroz riskini artırır. Ayak telenjiektazilerinde %61 oranında arteriyovenöz şant (AV) olduğu unutulmamalıdır. Bu durumlarda nekroz, kama şeklinde görülür.

3. Damarlarda Reaktif Spazm: Uygulamadan hemen sonra porselen rengi bir beyazlaşma olabilir. Bu nadir görülen durumun ardından 2-48 saat içinde kanamalı büller (su toplamaları) gelişebilir ve bunlar sonrasında iyileşir. Uygulama sonrası masaj veya %2'lik nitrogliserin pomat kullanılabilir. Ayrıca, nitrik oksit jelleri de faydalı olabilir. Lenfatik sisteme yapılan enjeksiyonlar da deri nekrozuna neden olabilir.

4. Sklerozanın Deri Altına Enjekte Edilmesi: Yanlışlıkla deri altına yapılan enjeksiyonlar, nekrotizan pannikülit (deri altı yağ dokusunun iltihabı) gelişimine yol açabilir.

5. Aşırı Basınçlı Kompresyon: Yoğun ve yanlış uygulanan kompresyonlar, dokuda anoksiye (oksijen yetersizliği) ve dolayısıyla nekroza neden olabilir. 20 mmHg üzerindeki basınçlar dokuda anoksiye yol açabilirken, 30 mmHg üzerindeki basınçlar kaslardaki kan akışını azaltabilir. Ayak bileğinde 20 mmHg ve uylukta 10 mmHg basınç sağlandığında kan akışı %75 oranında artırılabilir.

6. Özel Durumlar:

• Faktör V Leiden mutasyonu veya primer antifosfolipid sendromu gibi pıhtılaşma bozuklukları olan hastalarda deri nekrozları gelişebilir.

• Piyoderma Gangrenozum hastalığında, en ufak bir travmada bile deride ülserler oluşabilir.

Sklerozan maddeler ideal kullanım standartlarına ve uygulayıcı hatası olmadan da deri nekrozu yapabilmektedir.