- Gösterim: 2897
Akne hastalarında klinik belirtilerin derecelendirilmesi tedavi seçimi ve tedavinin takibinde ihtiyaç duyulmaktadır. Akne kliniğinin çeşitlilik göstermesi ideal bir klininik şiddet ölçeğinin kullanılmasını güçleştirmekte. Bununla birlikte lezyon sayısını belirleme, global akne şiddet evrelemesi, yaşam kalite ölçekleri ve hasta görüntüleme teknikleri ile evreleme yöntemleri kullanılmakta.
Akne klinik lezyonlarının sayısına göre şiddetinin evrelenmesi
Akne kliniğinde gözlemlediğimiz, komedon, papulo püstüller ve nodül-kist lezyonlarının sayılarak kaydedilmekte. Objektif olması, tüm lezyonkların tek tek değerlendirlerek kayıt altına alınması, klinik ve tedavi takibinde istatistiksel analiz için verisel değer sağlaması ile avantajlıdır. Ancak bu yöntemde akne lezyonlarının klinik dağılım alanları, sebum yapımı düzeyi, lezyonların boyutları, lezyona alanında deride inflamasyon göstergesi olan eritem değerlendirilmemekte.
Aknede klnik şiddet değerlenedirmesinde Brien, Lewis ve Cunliffe Akne Skorlaması kullanılmaktadır. Burada aknede gördüğümüz komedon, papül, püstül ve nodüller saptanmakta ve sayılarına göre skor belirlenmektedir.
Global akne şiddet evrelemesi
Aknenin yerleşim gösterdiği anatomik alanlar; alın, sağ ve sol yanaklar, burun, çene, göğüs üst-omuz olarak ayrı ayrı değerlendirilmekte ve her anatomik alan için farklı katsayı kullanılmakta(alan katsayısı)
Her bir alanda akne klinik bulgular; komedon, papül, püstül ve nodül-kist olarak tanımlanmakta ve alanda dominant olan klinik bulguya göre farklı bir katsayı seçilmekte(lezyon katsayısı).
Alan katsayısı ile lezyon katsayısı çarpılarak her bir alanın lokal skoru belirlenmekte. Sonra bunlar toplanarak yüzün global akne şiddet skoru bulunmakta.
Daha basit ve hzlı kullanılan bir skorlama yöntemi. Ancak lezyonların ancak az sayıda anatomik bölgede yoğunlaşması akne şiddetinin beklenenden düşük skorlanmasına neden olmakta.
Son yıllarda bu skorllama modfiye edilerek daha basit bir skorlama yöntemi kullanılmakta.
Yaşam kalite ölçekleri
Yaşam kalite ölçekleri akne hastalarının klinik görsel şiddetinden psikolojik ve sosyal etkilenme derecesini gösterir. Klinik muayeneden çok hastaya yöneltinen sorular ve bunların cevaplarının skorlanmasıdır. Sivilcelerinizin şu anda ne kadar kötü olduğunu düşünüyorsunuz?, Sivilceli olmanızın, son bir aydır, günlük sosyal hayatınızı, sosyal etkinlikleri ya da karşı cinsle ilişkilerinizi engellediğini düşünüyor musunuz? gibi. Cardiff tarafından geliştirilmiş ve Türk insanının sosokültürel yapısına uygun olarak güncellenmiştir.
Görüntüleme yöntemleri
Akneli hastaların bireysel değerlendirilmesi ve takiplerinin görüntüleme sistemleri kullanılmakta. Standardize açı ve aydınlatma ile yapılan dijital fotoğraflama ve arşivleme bu amaçla kullanılabilecek en etkin yöntem.
Floresans fotoğraflamada ise Propionibacterium acnes tarafından üretilen protoporfirin IX’un ultraviyole-A ile görünür ışık floresansı vermesinden yararlanılarak dolaylı bir bakteriyel analiz yapılabişir.
Polarize ışık fotoğraflama ile daha detaylı(deri yüzeyi, eritem ve post-enflamatuvar pigmentasyonun değerlendirilmesi) fotoğraflar elde edilir.