Sağmaç nodülü, az kullanılan diğer adıyla sütçü nodülü (milker's nodule) bir DNA virüsü olan pox virüs ailesinden paravaccinia virüslerinden kaynaklanan bir deri hastalığıdır.

Klinik olarak iyi seyirli, kendi kendini sınırlayan hayvanlardan bulaşan-bir zoonozdur.

Hastalık genellikle ineklerin virüs taşıyan memelerinden süt sağımı sırasında bulaşmakla beraber, hastalık taşıyan sığırlarla ya da bir şekilde virüsle kontamine olmuş materyallerle temas sonrası da bulaşabilmektedir. Hastalık immünite bıraktığından daha çok sütçülüğe yeni başlayanlarda rastlanır.

Sıklıkla el parmaklarında, el dorsumunda, ön kollarda görülmekle beraber yüzde de görülebilir.

Hastalık nadiren sekonder bakteriyel enfeksiyon ya da eritema multiforme gibi komplikasyonlara neden olmak dışında kendiliğinden düzelir. Deri şarbonu klinik, yerleşim yeri ve inkübasyon olarak sağmaç nodülüne benzer. Ağrısız olması, kaşıntının daha belirgin olması, lezyon kenarlarında veziküllerin bulunması ve siyah krut oluşumu şarbonu destekler. Tutulan alanda lenfadenopati gelişmesi daha sıktır.

Şüphede kalındığında lezyon sürüntüsünden gram boyama yapılabilir ya da biyopsi uygulanabilir.

Sağmaç nodülünün orf hastalığından dermatolojik olarak ayırt edilmesi güçtür. Orf da parapox virüslerden orf virüsüyle meydana gelen bir viral dermatoz olup koyun ve keçilerden bulaşır. Tutulum yerleri ve klinik görünüm hemen hemen aynıdır. Bulaş kaynağının koyun ve keçilerden olması ayırıcı tanıyı sağlar. Bunların dışında, sağmaç nodülünün ayırıcı tanısında piyojenik granulom, herpes simpleks enfeksiyonu, eritema multiforme, piyodermalar, atipik mikobakteri enfeksiyonları, derin mantar enfeksiyonları yer alır.

Sağmaç nodülünün tedavisi semptomatiktir.

Lezyon 4-6 hafta içinde skar bırakmaksızın iyileşir.

En sık rastlanan komplikasyonu sekonder bakteriyel enfeksiyondur ve topikal antibiyotiklerle önlenebilir. İmmün yetmezlik ve yanık durumlarında sayıca çok lezyon gelişirse tüm DNA virüslerine etkili olan sistemik antiviral ilaçlar kullanılabilir