Kızamıkcık deri döküntüleri ve ateşle seyreden bulaşıcı viral bir hastalıktır.

Bir RNA vrüsü olan Rubella virüsünden kaynaklanmaktadır(RNA togavirus, Rubivirus ailesinden).

Hastalık sonrası kalıcı bağışıklık bırakır ve hastalığı geçiren bir daha geçirmez.

Kızamıkçık etkeni bir virüstür, insandan insana havadan solunum yoluyla, etraftan eller ile dokunarak bulaşır, kolay yayılır salgınlar yapar. Hiç kızamıkçık geçirmemiş ve aşı olmamış kişiler risk altındadır. Kızamıkçık aşı ile önlenebilen bir hastalıktır.

Klinik

Virüs bulaştıktan 2 – 3 hafta sonra- kuluşka süresi şikayetler ortaya çıkar. Hastaların yarısında hiçbir şikayet görülmez.

Kızamıkçık hafif seyirli bir hastalıktır. Bu dönemde iştahsızlık, hafif ateş, öksürük, gözlerde konjuktivitis, yorgunluk, halsizlik, boğazda kızarıklık, eklem ağrıları(özellikle erişkin kadın hastalarda görülür) ve baş ağrısı olmakta.

Bu dönemde kulak arkası ve ensede bezeler-lenfadenopatiler gelişmekte. Yüzde alından başlayıp gövdeye bacaklara yayılan kırmızı döküntüler olmakta.

Bu bir gün sürmekte. 2 gün döküntüler solmaya başlamakta. Hafif bir deri kepeklenmesi ile zi bırakmadan 3 günde solmakta.

Ağızda damakta küçük mukozal kanamlar peteşiler gelişmekte.

Hastalık genellikle çocukluk çağında geçirilir.

Hastalar şikayetler başlamadan 1 hafta önce ve şikayetler geçtikten bir hafta sonraya kadar öksürerek, hapşırarak virüsü etrafa yayarlar.

Çocuklar ve erişkin erkeklerde kızamıkçık hiçbir probleme neden olmadan kendiliğinden iyileşir. Erişkin kadınlarda eklem ağrılarına ve eklem şişmesine neden olur. Bu şikayetler 1 ay kadar sürebilir.

Tanı

Kızamıkçık klinik görünüm ve muayene bulguları ile tanınır. Kesin teşhis kan testleri ile konur.

Tedavi

Kızamıkçık için kesin tedavi yoktur. Şikayetleri azaltmak için ateş düşürücü verilebilir.

Korunma

Kızamıkçık öksürük, hapşırık ile havaya karışarak solunum yolundan bulaşır. Hastaların evden çıkmamaları, hastalık şikayetleri geçtikten bir hafta sonraya dek istirahat etmeleri gerekir. Hastaların hamilelerden özellikle uzak durmaları, el yıkama, hijyen ve sanitasyona dikkat etmeleri gerekir.

Kızamıkçık özellikle hamilelik sırasında çocuğa çok zarar verir. Bu nedenle üreme çağına gelmiş kızların aşılı olmaları çok önemlidir.

Kızamıkçık aşı ile önlenebilen bir hastalıktır. Üreme çağında kızamıkçık geçirmemiş ve aşı olmamış bütün kadınların aşı olmaları önerilir. Hamile ancak kızamıkçık geçirmemiş ve aşı olmamış kadınların son derece dikkatli olmaları kendini korumaları ve doğumdan sonra aşı olmaları gerekir.

Kızamıkçık aşısı canlı aşıdır, hamilelere yapılamaz. Kızamıkçık aşısı olanların 2- 3 ay hamile kalmamaları önerilir.

Kızamıkçık aşısı kızamık ve kabakulak ile birlikte ( KKK: MMR ) ya da kızamık, kabakulak ve suçiçeiğ ile birlikte ( KKKS: MMRV) şeklinde yapılır.

Aşı2 doz halinde yapılmalıdır. İlk doz 12 ve 15. Aylar içinde 2. Doz ise 4-6 yaşları arasında yapılmalıdır.

Kızamıkçık aşısı olup olmadığı belli değil ise test ile anlaşılır. Yapılmamış ise aşı yapılmalıdır.

Erişkinlere 1 ay arayla 2 doz aşılama önerilmektedir.

Rubella aşısı sonrası kızamıkçık benzeri döküntüler, lenafadenopati ve eklem ağrıları olabilmektedir.

Konjenital-doğumsal rubella sendromu

Kızamıkçık hamilelik sırasında geçirilirse bebekte ciddi hasara neden olur. Buna konjenital rubella sendromu denir.

Özellikle hamileliğin ilk 21 haftasında ( ilk 7 ay ) kızamıkçık geçiren annelerin bebeklerinde: Zeka geriliği, Beyin gelişiminde gerilik, Sağırlık, Körlük, katarakt, Kemik gelişim problemleri, Karaciğer, dalak hasarı, Erken doğum, Kalp anormallikleri, Diyabet gelişme riski, Düşük, Ölü doğum riski çok fazla görülür. Bu problemlerden bir kısmı çocuk doğar doğmaz fark edilir, bazı bulgular ise 2 yaşından itibaren ortaya çıkmaya başlar.

Diyabet gibi komplikasyonlar ise orta yaşlarda çıkmaya başlar.

Gebe kadınlarda Rubella şüphesi olduğunda; Serolojik olarak Rubella IgM'in pozitif saptanması ve IgG titresinde 2- 3 hafta ara ile yapılan ölçümlerde 4 kat artış saptandığında aşağıdaki testler yapılarak gerekir ise gebelik sonlandırılabilir.

Kordon kanında özgül IgM saptanması için kordosentezle 21. gebelik haftasından sonra Koryon vilusunda ve amnios mayiinde PZR ile RNA sının belirlenmesi yapılabilir.

Gebelik sonlandırmasında kriterler; Gebeliğin ilk 12 haftasında fetusun yüksek oranda etkilenme riskinden dolayı gebeliğin sonlandırılması önerilir. 13-16 haftalar arasında prenatal tanı uygulanır ve fetusda infeksiyon belirlenmiş ise olası riskler anlatılır ve gebeliğin sonlandırılması seçeneği de aileye sunulur. 16-17 gebelik haftasından sonra fetusun etkilenme riski düşüktür fakat aile riski göze almak istemezse gebelik sonlandırılabilir.