- Gösterim: 8531
Saç ekiminde saçlı deride folliküler ünitlerin, FU'lerin alınacağı alan "Donör Alanı", ekim yapılacak alan ise "Ekim Alanı" olarak tanımlanmaktadır. Saçlı deride donör alan olarak sıklıkla kulak üstü ve arkası olan pariatal ile başın arka kısmı olan oksipital alan tercih edilmektedir. Bu alanların tercih edilme nedeni; buradaki saç folliküllerinin androgenetik saç dökülmesinden etkilenmemesi ve androjen aktivitesine yapısal olarak dirençli olmalarıdır. Androgenetik alopesi, AGA'da ileri düzeyde saç dökülmesi olsa da saçların kaldığı tek anatomik bölgelerdir. Donor alanın değerlendirlmesi saç ekiminin ilkesel olarak en önemli basamağını oluşturmaktadır.
Saç folliküllerinin donor alanda güvenle alınabileceği alan "güvenli donor alan - safe donor area - SDA" olarak tanımlanmaktadır. Güvenli donor alan, SDA'nın kesin sınırları olan bir alan değildir; kişiye ve hatta ırklara göre değişkenlik göstermektedir. Ayrıca, 2000 adetten fazla FUE tekniği ile saç ekimi planlandığında donor alanın korunması ve alımın donor alanda homojen yapılması son derece önemlidir. Bu nedenle donor alanda birçok SDA tanımlaması yapılmıştır.
- Unger'in tanımladığı güvenli donor alan, SDA tanımı; SDA ilk olarak 1994 yılında Unger tarafından tanımlanmıştır. Unger'in tanımladığı SDA, 80 yaşın altındaki hastaların %80'i ile uyumludur. Burada SDA, parietal ve oksipital alanı içermektedir. Oksipital alanda FUE'lerin alınabileceği güvenli alan alt sınırı kişiye göre değişmektedir. Bu alanda trikogram yapılarak kişiye özel alt sınır belirlenmelidir. Trikogramda 4 mm²'lik alanda saçların ≤10 olduğu alan alt sınırı oluşturmaktadır. Unger'e göre SDA'nın üst-alt sınır mesafesi ortalama 71.7 mm'dir. Parietal alanda ön sınır yine trikogram ile belirlenmelidir. Trikogramda 4 mm²'lik alanda saçların ≤10 olduğu alandan başlanmalıdır. Kulak arkasında saç sınırından başlarken, kulak üstünde hemen hemen parietal alanın ortasına tragustan 28 mm önünde çizilecek hatta denk gelmektedir.
- Cole'nin tanımladığı güvenli donor alan, SDA tanımı; SDA tanım alanı hemen hemen Unger'in alanına benzemektedir. Günümüzde daha sık kullanılan bir yöntemdir. Cole donor alanı ortalama 203 cm² olarak tarif edilmektedir.
Cole donor alanı 14 bölgeye ayrılmaktadır. Bunlar arasında 8 alan, FU'ların yoğun olduğu major alanlar; 6 alan ise FU'ların en az yoğun olduğu minor alanlardır. Aşağıdaki temsili resimde olduğu gibi, major 1 ve 5 alanlar 3.5 × 5 cm, major 2, 3, 4, 6, 7 ve 8 alanlar 3.5 × 6 cm ve minor 9–14 alanlar 3.5 × 2 cm genişliğindedir.
- Park'ın tanımladığı güvenli donor alan, SDA tanımı; Park tarafından parietal alanda saç whorl'larının spiral dağılım göstermesi ile tanımlanmıştır. Park, buna göre SDA'yı yeniden tanımlamıştır. Park'a göre saçlı deride başın tepe arka kısmında, yani vertekste, saçların nasıl dökülmeye devam edeceği bu "parietal whorl" ile ilişkilidir. Vertekste başlayan saç dökülmesi, parietal whorl'a göre öne ve arkaya doğru gelişim gösterecektir. Bu da her hastada SDA'nın değişebileceği anlamına gelmektedir. Örneğin, parietal whorl ne kadar arkadaysa, dökülme arkaya oksipital bölgeye o kadar fazla ineceği anlamına gelmektedir. Parietal whorl yerleşim alanından maksimum 6 cm oksipital alana ilerleyebilmektedir. Parietal whorl ile oksipital saçların başlama mesafesi % 97.5 hastada 4.5 cm olarak ölçülmüştür. Dolayısıyla, parietal whorl saptanarak 4.5-6 cm oksipital alanda gidildiğinde bu nokta SDA'nın başlangıç noktası olacaktır.
Donor alanın değerlendirilmesinde ilk işlem donor alan saç dansitisitesinin değerlendirilmesidir. Bunun için trikoskop ile donor alandan en az 3 noktadan ölçümler yapılmaktadır. Bunun için bu 3 alanda saçlar 1 mm olacak şekilde kısaltılır. 4 mm lik alanda saçlar sayılır.
Ölçüm sırasında kullanılan 3 alan her hastada standart olarak belirlenmektedir. Saçlı deride tam arka kısımda -occipital alanda herkzde bulunan bir kemik çıkıntısı bulunmaktadır. Ölçüm için bu çıkınıtının tam üstü 1. alan olarak seçilmektedir. Diğer 2 alan ise mastoid kemik çıkıntılarını birleştiren sağ ve sol hatta dış kulak kanalından 3 cm uzakta 2 nokta seçilmektedir.
Yapılan çalışmalarda normal donor alanlarda 10 mm2 de 10 FU yani her 1 mm2 de bir FU bulunduğu saptanmıştır. ( yaklaşık olarak 2.1-2.3 saç/mm2, ortalama 2 saç mm2 de) Fakat bu 1.5 saç/mm2 düşük olmamalıdır. Donor densitite (1 mm2 de saç sayısı) 1-4 arasında değişmektedir.
Donör alanda güvenli donör alan belirlendikten sonra bu alanda saç yoğunluğunu, dansitisiteyi oluşturan saç folliküllerinin yüzdesini, her bir follikülün kaç saçtan oluştuğunu ve bunların dağılım yüzdesini trikogram ile belirlenmelidir. Donör alanda saç follikül üniteleri 1-4 arasında saç içermektedir. Donör dansitisitede 1, 2, 3 ve 4'lü saç gruplarının yüzde oranları son derece önemlidir.
Donör alanda trikoskopik değerlendirme ve ölçümler, FUE yöntemi ile saç ekimi yapılacaksa seçilecek punchların boyutları son derece önemlidir. 1.5 mm'den küçük çaplı punchlar, FUE saç ekiminde sonrasında minimal skar-iz bırakırlar. Bu nedenle, 1.25 mm'den küçük çaplı punchlar tercih edilmektedir. Saçlı deride FU'lerin çevresinde dermal bir kılıf bulunmaktadır. FUE'ler, bu kılıfları ile birlikte alınmalıdır. 1 saç içeren FU + dermal kılıf çapı ortalama 0.42 mm, 2 saç içeren FU'nun çapı ise 0.82 mm'dir. Bu nedenle, punch çapı 0.8 mm'nin altında olmamalıdır.
Donor alanda saçların ortalama çapları mutlaka ölçülmelidir. 50 mikrondan düşük çaplı saçlara sahip kişiler saç ekimi için uygun aday değillerdir. Saçlar ne kadar ince ise optimum saç ekimi sonucu için o kadar fazla saça, folliküler üniteye ihtiyaç duyulacaktır. Örneğin, 60 mikron çaplı saçlar ile yapılacak bir ekimde bu saçların kaplayacağı ekim alanı, 70 mikron çaplı aynı sayıda saçlar ile yapılacak ekim alanının ancak %70'ini kaplayabilmektedir. Bunun anlamı, 60 mikron saçlarda donor alandan %30 daha fazla saç alınması zorunluluğudur.
Saç ekiminde FU'lerin alınacağı donor alanda saçların düşük yoğunluğuna, dansitisitesine sahip kişiler saç ekimi için uygun aday değillerdir. FU dansitesi, donör alanda 1 cm²'de sayılan FU sayısı ile hesaplanmaktadır. Saç dansitesi ise donör alanda 1 cm²'deki saç sayısı ile hesaplanmaktadır. Normalde FU dansitesi, donör alan olan başın arkasında, oksipital alanda 70-100 FU/cm²; saç dansitesi ise 260 ±30 saç/cm²'dir (bir FU içerisinde 1-4 arasında saç bulunduğu için). İdeal bir saç ekimi için donör alanda 40 FU/cm² üzerinde yoğunluk gerekmektedir.