Yağ dokusu içerisine injeksiyon şeklinde ilaçların uygulanarak yağın eritilmesine iğneli lipolizis denilmekte.  "Lipodissolve, lipostabil yada mezotedavi" tanımlarıda kullanılmakta.  Bu yöntemde ilaç olarak fosfatidilkolin(PC) ve deoksikolat (DC) kullanılmakta. DC safra tuzudur ve PC in suda çözünürlüğünü arttırmaktadır. 

• Fosfatidilkolin (PC); Gliserofosfolipid yapısındadır ve soya fasülyesinden elde edilmektedir. Fosfatidilkolin(PC) hücre membran lipidlerinin en önemlisi. Prostoglandinler, lökotrienler, tromboksan sentezi için gereklidir. Ayrıca asetil kolinde kolin sentezininde asıl kaynağıdır. Kolestrolün çözünürlüğünü arttırmakta, plak formuna dönmesini engellemektedir. Karaciğerden VLDL yapımını arttırmakta. Yağ dokusuna uygulandığında yağın suda eriyebilirliğini arttırmakta, lipaz aktivitesini arttırmakta ve trigliseridlerin  yağ asitleri ve gliserole dönüşmesini sağlamakta.  PC β-reseptörleri uyarmakta α2-reseptörleri ise inhibe etmektedir. Bu etkileri ile yağ dokusuna enjekte edildiğinde lipolizis ile yağlar ayrılmakta, bu yağlar sindirim sistemi ve idrar ile atılmakta. 
• Deoksikolik asit(DC)/ Sodyum Deoksikolat (DC); Bir safra asiti olan deoksikolik asit safranın temel bileşenini oluşturup karaciğerde kolesterolden sentezlenir. Diyetteki yağ ve yağda çözünen vitaminlerin taşınması ve emiliminden sorumludur. Karaciğerde sentezlenen safra asitleri primer safra asitleri (kolik asit ve kenodeoksikolik asit) olarak adlandırılır. Safra asitleri safra içerisinde barsağa salınır. İnce bağırsaklarda floral bakteriler tarafından bu primer safra asitlerinin hidroksilasyonu ile sekonder safra asitleri (deoksikolik asit ve litokolik asit) oluşur. PC nin yağ doksunda çözünürlüğünü arttırmakta. DCA enjekte edildiğinde yağ dokusunda(deri ve kas dokusunu koruyacak şekilde) yağ hücreleri olan adipositlerde deterjan görevi görerek mekanik olarak hücre zar yapısını bozmakta, bu yağ dokusunda nekroza, fibroblast aktivasyonuna, yeni kolajen yapımına ve sonuçta enjekete edilen yağ dokusunun hacminde azalmaya neden olmakta. Sekonder safra asiti olan deoksikolik asitin enjeksiyon formları yağ dokusunun eritilmesi için kullanılmakta. ABD lerinde FDA kurumu deoksikoli asit içeren Kybella (Allergan, Irvine, CA) ürünü için çene altında yağ dokusu birikimlerinin tedavisi için onam vermiş.  

Bu etken maddelerin maksimum güvenlik dozları belirlenmiştir. PC için her uygulama alanında 2000 – 2500 mg ve dilüsyonal olarak 25 mg/mL ve her seansta 100 mL gibi(50 mg/mL yüksek dilüsyonlarda 50 mL). Yüksek dozlarda uygulama sonrası bulantı ve kusma daha fazla gözlenmektedir. PC diğerleri ile(DC, L-carnitine, aminophylline, deişik vazodilatörler ve lidokain gibi) kombine kullanılacak ise oranı için % 40 önerilmektedir. PC/DC nin birlikte kullanımında her bir ml de 50/20 oranındadır.

İğne Lipolizis'in Uygulama Alanları

Çene altı-submental alan

ABD'lerinde FDA kurumu 2015 yılında deoksikoli asit içeren Kybella (Allergan, Irvine, CA) ürünü için çene altında-submental yağ dokusu birikimlerinin tedavisinda  güvenliği ve etkinliği için onam verdi. DCA'nın submental alan dışında vücut şekillendirmede kullanımı resmi olarak onamlı değil.

 

Yüzün alt kısmının estetik olarak yeniden yapılandırılmasında tek başın yada botulinum toksin, iplik askıları yada dolgu maddeleri ile kombine kullanılabilmekte. Çene altında submental yağ dokusu uygulamalarında tek başına DCA yada %48 PC, %48 NaDC, % 3 pentoksifilin ve % 1 Vitamin B kompleks oluşan bir karışım hazırlanmakta. Submental alan işaretlenmekte ve bu alana 0.5-2 cm aralıklar ile ve her bir alanan 0.5 cc enjeksiyon yapılacak şekilde uygulama yapılmakta. Uygulamadan hemen sonrasında kızrılık, kaşıntı, ödem  ve ağrı olabilmekte. Ağrı ince deri altı yağ dokusunun olduğu yerlerde hafif buna karşın deri altı yağ dokusunun kalın olduğu yerlerde daha fazladır. 5-7 gün kadar ödem devam etmekte. Klinik cevap 8 hafta sonra daha net gözlenmekte. 

Çene altı DCA uygulamalarında maksimum etkinlik ve güvenliğin sağlanması için bu alanın anatomik sınırlarının berlirlenmesi son derece önemli. Anatomik alanın sınırlarını önde submental katlantı, arkada hyoid kıkırdak ve yanlarda labiomandibular katlantının boyunda uzamları oluşturmakta. Enjeksiyon öncesi önemli anatomik alanlarda işaretlenmekte; mandibular kemiğin alt sınırı, sternocleidomastoid kasının ön sınırı, antegonial notch (mandula üzerinde masster kasının ön sınırı, bu alan "marginal mandibular sinirin" mandibula üzerinde yüzeysel seyrettiği alan), tiroid kıkırdak. Gonionu mentoın ile birleştiren mandibula alt sınırjının 1-1-15 cm altındaki alan marginal mandibular sinir yan etkilerinden korunmak için enjeksiyon yapılmaması gereken lan olarak belirlenmekte. 

Güvenli alanda 1 cm aralıklar ile işaretleme yapılarak enjeksiyon noktaları saptanır.

Uygulama sırasında ve sonrasında gelişebilecek ağrı ve kaşıntının kontrolü için 1 saat öncesinde oral analjezikler(ıbuprogen 600 mg) ve antihistaminler verilebilir, 45-60 dakika öncesinde lokal anestezik kremler sürülebilir, 5 dakika öncesinde soğuk kompresler uygulanabiir. Enjeksiyonlar preplatsymal yağ dokusu iki parmak arasında alınarak her bir noktaya 1 ml olacak şekilde uygulanmakta.  

Vücutta Kullanımı

Vücutta lokal yağlanma alanlarında kullanılabilmekte.

Koltuk altı ön ve arka yağ dokusunda-periaxillary fat kullanımı

Koltuk altı ön ve arka bölümlerinde bazı insanlarda yağ dokusu birikimleri olabilmekte. Bunlar ideal kilosunda olan kişilerde de ortaya çıkabilmekte ve yaşla birlikte daha belirgin olmakta. Özelikle kadınlarda sütyen giyildiğinde giyisnin baskısı ile daha belirgin hele gelmekte. Bu problemlerde ameliyat yada liposakşın olmak istemeyen hastalarda DCA enjeksiyonları ile oldukça estetik iyi sonuçlar alınmakta.

Hastalarda uygulama öncesi iyi bir tıbbi öykü alınmalı ve fizik muayene yapılmalıdır. Kadın hastalarda adet döngüsü sırasında ön periaksiller bölgede şişme, gerginlik hissi ve ağrı öyküsü yağ birikmesinden çok bu alanda aksesuar meme dokusunun varlığını düşündürmeli. Hasta ayakta kolları yanlarda ve yana açılmış olarak iyi bir fizik muayene yapılarak periaksiller dolgunluğun yağ dokusuna mı yoksa pektoralis majör kası veya tendonlarının hipertrofisine mi bağlı olarak geliştiği değerlendirilmelidir. 

Koltuk altı ön ve arka kısmında elipsoidal alan yağ dokusunu tanımlar. Bu alanın işaretlenerek hedeflenen yağ dokusuna uygulamanın yapılması optimum estetik sonucun sağlanması, meme dokusunun ve kas-tendonların korunması açısından son derece önemlidir. Bu alanda çene altında olduğu gibi dikkat edilmesi gereken sinir(marginal mandibular sinir) yada damarsal yapıların olmaması DCA enjeksiyonları için bir avantaj. Hasta ayakta ve kollar yanda serbest iken göğüs ön duvarı ve meme anatomik yapılar işaretlenir. 

Bu alana 1 cm aralıklar ile enjeksiyon yapılacak noktalar işaretlenir. DCA nin ml de 10 mg olan formu 1 ml lik insülin enjektörleri herbir noktaya0.2 ml(2 mg/cm2) yağ dokusu içerisinde uygulanmakta(8-10 mm derinlikte). Uygulam nokta sayısı yoplam dozun korunması içn 10 adetle sınırlanmakta. Bu alanda stria(deri çatlakları) var ise bunlara uygulama yapılmamakta.  

Tedavi öncesi soğuk kompresler(15 dakika) yada anestetizk kremler uygulanmakta. Lokal anestezi DCA konstrasyonunu etkleyebileceği için uygulam öncesi ve sonrası tercih edilmemekte. Tedavi tamamlandıktan sonra 15 dakika boyunca buz uygulaması yapılmakta ve hastanın ilk 48 saat boyunca mümkün olduğunca buz uygulamasına devam etmesi( 10 dakika soğuk kompres/10 dakika dinlenme) ve günde 3-4 defa parasetamol kullanması önerilmekte. Sıklıkla 1 seasn uygulanmakla. 8 hafta sonra değerlendirme gerekirise 2. ve 3. seanslar uygulanmakta(8 hafta ara ile).  Uygulam sonrası 4-14 gün süren ödem, hafif kaşıntı, hassasiyet artışı görülmekte.

Kadın hastalarda tedaviye başlamadan önce koltuk altınıda içine alacak şekilde meme muayenesi yapılmalı, meme ultrasound  ve mamografi çekilmeli. Bu DCA tedavisi sonrası oluşabilecek sertleşme ve nodüllerin potansiyel olarak ön meme kanseri takibini maskeleyebilmekte.

Benzer protokoller ile koltukaltı arka kısmındaki yağ birikimlerinede DCA uygulanmakta(bu yağ birikimleri sütyen katlansıtı olarak tanımlanmakta). Buradaki yağ birilkimi öne göre daha yüksek hacimlidir ve daha fazla DCA kullanımı gerektirmektedir. 

Karın alt kısmındaki yağ dokusunda kullanımı

Karın alt kımsında DCA fosfotidil kolin - PC ile birlikte kullanılmakta( 50 mg PC, 42 mg DCA ve 8 mg benzil alkol). seanslar 8 hafta aralıklar ile toplam 2-4 seans uygulanmakta. Hafif orta düzeyde karın önkımsında yağ dokusu birikimlerinde oldukça etkili. Bunun dışında liposakşın sonrası karın ön duvarında başarısız olunan alanlarda ve asimetirk yağ doku birikimlerinde tercih edilmekte. Uygulama alanında ödeme, kızarıklık, ağrı, batma ve yama hissi, deri altında sertlikler gelişmekte. bunlar sıklıkla 1 hafta içerisinde kaybolmakta. 

0.2 mL adrenalinsiz lidokain 2 ml 10 mg/mL DCA katılarak karın lokal yağ birikim alanlarında 1 cm aralıklar ile 0.2 ml enjekte edilmekte. Bu uygulama 2-3 ay ara ile tekrarlanmakta.

Kryolipolizis sonrası paradoksal yağ dokusu artışlarında DCA benzer şekilde kullanılmakta.

Yüzde jowl deformitesinde yağ dokusuda kullanımı

Jowl deformitesinde yağ dokusu içerisine 1 cm aralıklar ile, ortalam 2-5 adet ve her enjeksiyon alanına 0.2 ml DCA olacak şekilde uygulama yapılmakta. Uygulamalar 2-3 ay arar ile 1-3 seasn olarak planlanmakta. 

Diğer uygulama alanları

Infragluteal yağ birikiminden kaynaklanan muz katlantısı (banana roll) ve diz üst kısmına 0.2 mL adrenalinsiz lidokain 2 ml 10 mg/mL DCA katılarak lokal yağ birikim alanlarında 1 cm aralıklar ile 0.2 ml enjekte edilmekte. 

Yan Etkiler

 Lokal yağ birikimlerinin tedavisinde etkin, güvenilir olarak tanımlanmakla birlikte yan etkileri bulunmakta. Bunlar uygulama alanında enjeksyon uygulamasından ve deokdiskolik asitin kendisinden kaynaklanan hafif-orta ve geçici-uzun süreli yan etkiler şeklinde.  

Enjeksiyon alanında geçici yan etkiler

DCA 1 cm2 alana 1-2 mg olacak şekilde ve yağ dokusuna 28 günlük aralar ile 2-4 seans şeklinde enjekte edilmekte. Enjeksiyon alanında hafif-orta düzeyde ağrı, yanma, batmalar, şişme, ödem, kaşıntı, morluk gelişimi, ısı artışı, kızarıklık, deri altında setlik gelişimi, gerginlik, ekimoz gibi yan etkiler gelişmekte. Bunlar enjeksiyondan sonra 1-2 saat içerisinde yoğunlaşmakta, 1-2 gün sürmekte ancak 2 ay içerisinde kendliğinden kaybolmakta. Ağrı çok belirigin olduğun soğuk kompresler ve lokal anestezikler kullanılabilmekte(uygulam öncesi ve sonrası lokal anestezik enjeksiyonları DCA konsantrasyonun etkilediği için tercih edilmez).

Enjeksiyon alanında deri altı nodülleri

 DCA veya sodyum deoksikolat-NaDC uygulama alanlarında deri altında geçici nodüller gelişebilmekte. Bunlar 1 cm boyutlarında olabilmekte. 6 ay içerisinde boyutları küçülmekte ancak sıklıkla ultrasound değerlendirmelerinde görüldüğü gibi kalıcı olabilmekte. NaDc fosfatidil kolin ile birlikte kombine edilerek enjeksiyon yapıldığı klinik çalışmalardada nodüller gelişmekte. Ancak tek başına NaDc enjeksiyon alanlarında nodüller biraz daha büyük gelişmekte ve daha uzun süre kalmakta.

Enjeksiyon alnında sinir ve damar hasarı

çene altı DCa uygulamalarında "marginal mandibular sinir" hasarı nadirde olsa gelişebilmekte. Alt dudak ve ağız köşesinde fonksiyon kayıplarına bağlı olarak asimetriler gelişebilmekte. Günler ve haftalar içerisinde kendiliğinde düzelmekte.

DCA enjeksiyonları nadiren uygulama alanında damar hasarı yada dolaşımı engelleyebilmekte. Bu yan etkiler enjeksiyon sırasında yoğun ağrının gelişmesi, enjeksiyon alanında aniden deride solma ve çevresinde kızarıklığın oluşması gibi belirtiler ile gelişmekte. Bu durumlarda hemen yan etki alanına nitrogliserin uygulanması, sıcak kompres ve masaj yapılması, aspirin ve sistemik kortikosteridlerin başlanması gerekmekte. Komplikasyonun geliştiği alana serum fizyolojik yada sülfaktan enjekte edilebilir. Deride nekroz gelişimi yakından takip edilmeli gerekir ise sistemik antibiyotikler tedaviye eklenmeli ve deri nekroz tedavisine başlanmalıdır. 

Enjeksiyon alanında enfeksiyon gelişimi

Enejeksiyonlar sterilizasyon ve aspetik koşullar dışında yapıldığında lokal deri enfeksiyonları-selülit ve deri altı abseleri gelişebilmekte.

Enjeksiyon alanında sakal ve kıl kayıpları

Özellikle erke hastalarda çene altı DCA uygulamalarında geçici sakala kayıpları-alopesia gelişebilmekte.

Sistemik yan etkiler

DCA yada NaDc enjeksiyonlarından 1-3 gün sonrası kolinerjik belirtiler gelişebilmekte; bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı, yutma güçlüğü ve aşırı terleme gibi. 

İğne Lipolizis Uygulanamayacak Durumlar ve Kontraendikasyonları

• Gebelik ve emzirme dönemi
• 18 yaşın altında olunması
• Obesite
• Göğüs küçülme amaçlı kesinlikle kullanılamaz.
• Soya allerjisinde, benzil alkol allerjisinde
• DM
• Damarsal hastalıklarda
• Hipertansiyon ve kalp hastalarında
• Kronik hastalıklarda
• İmmün sistem problemlerinde