Deniz Anası, Anemonlar ve Mercanların Deri Reaksiyonları

Cnidaria türünde deniz anası, anemonlar ve mercanlar yer almaktadır. Tümü denizlerin önemli canlı gurubudur.

Deniz anasının yaşam sikluslarındaki medusa yada deniz anası formu problemlere neden olmaktadır.

Savunma ve avlanma amacı ile dokungaçlarında “nemeosit” denilen ısırgan hücreler bulunmaktadır. Bunlar spiral şeklinde borumsu yapılarla venomlarını salgılarlar. İnsan derisine değdiklerinde bunları kullanarak deriye venomlarını aktarırlar.

Birçok insan denizanası temas yerinde hafif reaksiyonlar ifade ederler. Çok azları genek toksik etki göstermektedir.

Deniz anaları içerisinde ‘box jellyfish’ olarak tanımlananı insanlar için tehlikelidir.

Deri ile temas alanında özellikle medusa formunda deride çizgisel eritem, yanma ve lokal ağrı yapmaktadır. Bazen ciddi reaksiyonlara neden olmaktadır. Mercan temasındada benzer  temas alanında yanma su toplaması ve ürtikeryal döküntü gelişmektedir.

Nemeositlerin çıkarılması ve inhibe edilmesi için sirke kullanılabilir. Sıcak uyglaması ağrı ve toksinlerin inhibisyonu için kullanılmaktadır. Bu deniz analarının olduğu denizlerde koruyucu giysi kullanılmalıdır.

Deniz anasının neden olduğu Mayo döküntüsü hastalığı

Özellikle denizde giyilen mayo altında ve mayonun sıktığı alanlarda kaşıntı, eritemli papül ve şişmeler ortaya çıkmaktadır.

“Linuche unguiculata” isimli deniz anasının olduğu sularda yüzülmesi sonrası bunlar mayo altında nemasitlerinin deriye sokarak bu reaksiyonu yapmaktadır.

“Edwardsiella lineata” anemonlarınn larvalarıda aynı reaksiyonu yapmaktadır.Bunlar mayo dışındaki alanda reaksiyon yapmakta buna “yüzücü kaşıtısı” denilmektedir.

Deniz Paspasları (Sea Mats, Bryozoa)

Bunlar deniz diplerinde kayaların üzerini paspas gibi kaplamaktadır.

Bu daha çok yaz döneminde ve baharda deniz akıntıları ile görülmektedir. Temas yerlerinde özellile ellerde, kolarda ve yüzde papüller, bazen büllöz lezyonlar yapmaktadır. Alerjen madde (2-hydroxyethyl) dimethylsulphoxoniumion metabolite olan bryozoan dır. Fotokontatkt dermatitiste yapmaktadır.

Deniz Kestanesi (Echinoidea)

Deniz kestanesi deniz yıldızı ve deniz hıyarı ile aynı ailedendir. Yuvarlak yada oval şekilde ve üzerleri çok sayıda hareketli dikenlerle kaplıdır.

Bu dikenler arasında venom içeren küçük dikenler bulunmaktadır. Buların istenmeden deri ile teması ile yoğun ağrı ve şişme olmaktadır. Dikenlerin deride kalması sekonder enfeksiyonlara neden olmakta. Epidermal kist gelişimi ile birlikte yabancı cisim reaksiyonu gelişmektedir. Diken bazen daha derine girdiğinde eklem zarı iltihabı ve eklem hasarına neden olmaktadır.

Tedavide;

Dikenler çıkarılmalıdır. Sıcak su uygulaması ağrıkontrolü konusunda etkilidir. Derinde olanlar için co2 lazer uygulanabilir.

Granulomatöz lezyon için IL steroid kullanılabilir.

Süngerler (Porifera)

“Tedania ignis” yada “ateş süngeri” şiddetli deri reaksiyonları yapmaktadır. Temastan 10 gün sonra yüz, el ve ayakta “Erythema multiforme” benzer döküntüler yapmaktadır.

Yumuşakçalar (Salyangozlar, istridyeler, midyeler, mürekkep balığı ve ahtapotlar) - Mollusca

Bunların ısırması ile ısırık alanında dolaşımın bozulması-iskemi, siyanozis, gerginlik ve şişme olmakta ve bu belirtiler tüm vücuda yayılmaktadır. Hatta öldürücü olabilmektedir.

İnce mavi halkalı ahtapot;Hapalochlaena maculosa öldürücüdür.

“Octopus Apollyon” gibi ahtapotların ısırkları kalıcı eritemli lenfödeme neden olmaktadır.

Zehirli Balıklar

Bazı balıkların sırt yada kuruk ksımlarında bulunan zehir taşıyan dilenleri ağrılı ve tehlikeli reaksiyonlara neden olmaktadır.

Vatoz, dikenli köpek balığı, iskorpit, kaya balıkları potansiyel tehlikeli olanlardır.

Isırıklar ve sokmalar sıklıkla ayaklarda gözlenmektedir. Tedavide sıcak uygulaması etkilidir.