Cilt hastalıklarında büyük bir bölümünde(özellikle egzamalarda) kortikosteroidlerin(kortizonların) krem, pomad ve losyon formları kullanılmaktadır. Bu tedavilerin etkin olması ve yan etkilerinin az olması için doğru miktarlarda ve sürelerde kullanılması gerekmektedir. İlaçların doğru miktarlarda kullanımı gereksiz yere fazla kullanılmasını da önleyerek ekonomi açısından da son derece önemlidir.

Erişkinlerde ve çocuklarda bu ilaçların hangi miktarlarda ve sürelerde sürüleceği en fazla sorulan sorular arasında yer almaktadır. Bu makale bu sorulara cevap olması için hazırlanmıştır.

Kortizon içeren kremlerin doğru miktarda kullanımı için en pratik yöntem; 1 parmak ünitesi tanımıdır.

Tüm topikal kortizon içeren krem yada pomadlar farklı ağırlıklarda tüpler içerisinde yer almaktadır. Bu tüplerin ağız kısımları standartlara uygun olarak hazırlandı ise 5 mm çapındadır.

Erişkin bir insanın işaret parmağı üzerine uçtan ilk boğumu kadar( 5 mm çaplı standartta bir tüp) ilaç sıkılır ise çıkan toplam ilaç miktarı 1 FTP olarak tanımlanmaktadır. Bir FTP 0.5 gr a 2 FTU 1 gr a denk gelmektedir.

Kadın ve erkeklerde el ve parmak büyüklüğü farkı nedeni ile bu oran değişmektedir. Örneğin erişkin bir erkekte 1 FTU 0.5 gr iken erişkin bir kadında 1 FTU 0.4 gr dır. 

Erişkin bir erkekte 1 FTU 312 cm2 alan için yeterli iken erişin kadında 1 FTU 257 cm 2 alanda yeterli olmaktadır. 

Bu 1 FTU yani 0.5 gr ilaç miktarı deri üzerine ince bir tabaka sürülmesi halinde erişkin bir insanın 2 el içi büyüklüğü alanı için yeterlidir.

Vücut yüzey alanı olarak düşünüldüğünde 1 FTU yani 0.5 gr topikal kortizon vücut yüzey alanının % 2 sini kaplamalıdır. Uygulama alanı genişledikçe uygulanması gereken FTU da artmaktadır. Örneğin yüze 2 FTU bir seferde yeterli iken tüm vücuda bir seferde 40 FTU uygulanmalıdır.

Örneğin erişkin bir insanda her iki diz kapaklarında egzama var. Egzama alanı yaklaşık olarak 2 el büyüklüğünde. Buraya kortizon içerikli bir pomat uygulanacak. Bu uygulama için 1 FTU yeterli olacaktır.

Diğer bir örnek; vücudunda 8 el büyüklüğü bir egzaması olan hasta kortizonlu pomat günde 1 defa kullanılacak diyelim. 8 el 4 çift el yapmakta. 1 çift el 0.5 gr hesabından 4 çift el 2 gr ilacın günde bir defa egzama alanına uygulanacağı anlamına gelmektedir. Topikal kortizonlu ilaçların sıklıkla 30 gr olduğunu düşünecek olur isek bir tüp ilaç bu kullanım şekli ile 15 gün tedavi için yeterli olacağı anlamına gelmektedir. Az günde bitmesi gereksiz yere fazla kullanıldığı, fazla gün sürmesi ilacın yetersiz kullanıldığı anlamına gelecektir. 

Kortizonlar losyon formunda olabilir. Losyonlar tüplerde ambalajlanmadıkları için bunlarda FTU kullanımı zordur. Bunlarda miktarın hesaplanması yöntem ise yine basittir. Losyon avuç içine bir 50 kuruş kadar döküldüğünde bu miktar kabaca 0.5 gr olarak ifade edilmektedir. Bu miktar 1 FTU yerine kullanılabilir.

Çocuklarda erişkinlere göre yüzey alanı farklı olduğu için oranlar modifiye edilmektedir. Aşağıdaki tabloda 3 aylıkta erişkinlere kadar uygulanacak kortizonların FTU miktarları tablo haline getirilmiştir.

Burada anlatılan kortizon kullanımı miktarı açık uygulamalar için geçerlidir. Bazı özel durumlarda kortizon hastalıklı alan kapatılarak ta uygulanabilmektedir(Strech flim ile sarılması gibi). Bunlarda ilacın miktarı doktor tarafından düzenlenmelidir. Yüz ve genital alan kullanımları özellik gösterdiği için bu alandaki kullanım miktarları mutlaka doktor tarafından düzenlenmelidir.