Daha önceleri “Gebeliğin Pruritik Foliküliti (GPF)”, “Gebelik Egzaması (GE)” ve “Gebelik Prurigosu (GP)” olarak tanımlanan gebelikteki kaşıntılı klinik tablolar, artık “Gebelik Atopik Egzaması” veya “Gebelik Atopik Erüpsiyonu” başlığı altında toplanmıştır.

Son çalışmalarda bu hastaların büyük bir kısmında aynı zamanda atopi hikayesi ve egzama benzeri lezyonların olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle herpes gestasyones, obstetrik kolestaz (gebeliğin kaşıntısı), PUPPP gibi gebelik dermatozları dışındaki tüm kaşıntılar Gebelik Atopisi başlığı altında tanımlanmaktadır. Bu durum, gebelik dermatozları içerisinde en sık görülen grubu oluşturmaktadır.

Diğer gebelik dermatozlarından çok daha sık görülür ve hastaların yüzde 75’inde lezyonlar son üç (3) aydan önce başlar.

Gebeliğin Atopik Erüpsiyonu (GAE), kendisinde veya ailesinde atopi hikayesi bulunan ve/veya serum IgE düzeyinde yükseklik saptanan gebelerde egzama benzeri veya papüler lezyonlar ile seyreder. Tanının konulabilmesi için diğer gebelik dermatozlarının dışlanmış olması gerekmektedir.

Klinik Gelişim ve Mekanizma

• Hastaların yüzde 20’sinde klinik, mevcut atopik dermatitin alevlenmesi şeklinde ortaya çıkarken, yüzde 80 hastada ilk defa veya çocukluktan itibaren remisyona girmiş olan atopik dermatitin tekrar alevlenmesi sonucunda meydana gelir.

• Tipik olarak gebelikte Th2 immün cevabın baskın hale gelmesi ile ilişkilidir. Gebelikte Th2 sitokinlerinin (IL-4, IL-10) salınımında artma ve baskın hümoral immünitenin karşısında yer alan hücresel immünitede azalma ve Th1 sitokinlerinde (IL-2, interferon gama, IL-12) azalma görülür.

• Hastaların üçte ikisinde (2/3) yüz, boyun, dekolte ve ekstremitelerin katlantı yüzleri gibi atopik dermatitin tipik yerleşim yerlerinde yaygın egzamatöz lezyonlar gözlenir.

• Üçte bir (1/3) hastada ise, özellikle bacaklar ve kollarda yoğunlaşan, tipik kaşıntılı prurigo nodülleri gözlenir.

• Genellikle cilt kuruluğu ve atopinin minör kriterlerinden bir kısmı bulunabilir.

Tedavi ve Prognoz

• Tedaviye hızlı cevap alınmaktadır.

• Sonraki gebeliklerde atopiye bağlı olarak genellikle tekrar eder.

• Herhangi bir çocuk ve anne için risk oluşturmaz.

• Üre içerikli ve mentol katkılı nemlendirici kremler tedavide ilk seçeneklerdir.

• Orta potent topikal steroidlerin birkaç gün kullanılmasıyla lezyonlar genellikle hızla iyileşir.

• Şiddetli olgularda sistemik steroidler ve antihistaminikler gerekli olabilir.

• UVB fototerapisi de faydalı olabilecek diğer bir yöntemdir.