- Gösterim: 49350
Vitiligoda genellikle hiperpigmente olan bölgeler daha erken etkileni ve far edilir, örneğin yüz, ellerin üstü, meme uçları, koltuk altı, göbek ve kasık/genital bölgeler. Dirsekleri, dizleri, parmakları, kol ve bacaklarda bilekleri tercih eder. En sık tutulan yerler, tekrarlayan travmaya maruz kalan vücudun kemik çıkıntıları üzerleridir. Vitiligo bu klinik yerleşimleri ile üç farklı şekilde ortaya çıkabilir. Vücutta lokal, genel ve karışık olmaka üzere. Bu klinik alt guruplarda ciltte pigmente kaybına ek olarak ilk cilt lezyonlarının ortaya çıkışı, bunların yeri ve yaygınlığı, eşlik eden otoimmün bozuklukların bir arada bulunması ve dermatozun doğal ilerlemesi ve etyolojilerinde de farklılık görülmektedir.
1. Segmental vitiligo
Bir veya daha fazla yama, ancak dermatom adı verilen belli vücut hatlarında yerleşim gözlenir. Her yaşta olmakla birlikte, daha çok 5-30 yaşta, yani erken yaşta başlamaktadır. Bir anatomik alandan başlamakta ancak hızla belli bir anatomik alan içinde sınırlı kalacak şekilde yayılmaktadır. Ancak yayılma, vücudun karşı tarafına geçmez, yani orta hatta kalmaktadır.
- Erkeklerde en fazla yüzde; sonra sırasıyla gövde, boyun, ekstremitelerde ve saçlı deride olmaktadır. Saçlı deri tutulumunda kıllar beyazlaşmaktadır.
- Kadınlarda en fazla yüzde; sonra sırasıyla boyun, ardından kol ve bacaklarda yerleşmektedir.
- Tek göğüste vitiligo başlangıcı sıklıkla segmental tutulum işaretidir. Segmental vitiligoda vitiligoyu arttıran faktörler fazla rol oynamaz. Bu faktörler daha çok nonsegmentalde etkilidir.
- Segmental vitiligoda otoimmün hastalıklar nonsegmentale göre daha azdır. Segmental vitiligoya daha sıklıkla alerjik ve immünolojik belirtiler eşlik etmektedir (Atopik dermatit gibi).
- Segmental vitiligo vücudun tek tarafında, birden fazla dermatom alanında ancak vücudun iki tarafında da olabilmektedir. Bu durum nonsegmental ile karışmaktadır.
- Poliosis (vitiligolu alanda kılların beyazlaşması) %48.6’ya kadar yüksektir ve sıklıkla kaş ve saçlı deride olmaktadır. Lökotriki (kıl beyazlaması) sıklıkla gözlenir ve hastalığın seyrinin erken döneminde ortaya çıkar.
- Altı aydan iki yıla kadar bir süre boyunca hastalık, müdahale olmaksızın stabilize olmadan ilerler. Yıllarca süren stabiliteden sonra bile, aynı segmentte veya farklı vücut bölgelerinde yeni lezyonlar olarak ortaya çıkan ve karma vitiligoya yol açan nadir tekrarlamalar görülmüştür.
- Hastalığın diğer alt tipleriyle karşılaştırıldığında tıbbi tedaviye yanıtı zayıftır; bu, lökotrikinin sık görülmesiyle açıklanabilir.
- Saçlı deri tutulumu görülmektedir. Bunu sırasıyla kaş, kasık bölgesi ve koltuk altı tutulumu izler. Kıllarda beyazlaşma, tedavi edilebilirliği için kötü bir işaret olabilmektedir. (Vitiligoda tedavi ile ya da kendiliğinden renklenme, kıl köklerinde bulunan melanositlerden olmaktadır.)
2. Segmental olmayan vitiligo
Tüm vakaların %80-90'ını oluşturan en yaygın vitiligo türü segmental olmayan vitiligodur (NSV). Zamanla büyüyen ve genellikle epidermiste ve kıl foliküllerinde önemli melanosit kaybını yansıtan, vücudun iki tarafınıda etkileyen(bilateral), sıklıkla simetrik beyaz lekelerle kendisini gösteren kronik vitiligo formudur.
- Akrofasiyal: Yüz ve elleri tutan çok sayıda lezyonlar mevcuttur. Büyük ölçüde yüz ve distal ekstremitelerle sınırlı olan lekeler akrofasiyal vitiligonun özellikleridir. Parmaklar ve yüzün perioral ve periorbital bölgeleri belirgin şekilde etkilenir.
- Mukozal: Ağız, vajinal ve bukkal mukozayı içeren birkaç depigmente leke mukozal vitiligo olarak adlandırılır. Birden fazla mukozal bölgeyi etkilediğinde segmental olmayan olarak tanımlanır.
- Fokal: İki yıl boyunca stabil kalan, segmental dağılımı olmayan tek bir makül veya leke fokal vitiligo olarak adlandırılır ve jeneralize vitiligonun habercisi olabilir.
- Jenaralize: Yaygın olarak dağınık yamalar halinde dağılan vitiligo plakları bulunmaktadır.
-
Yaygın(Universal) : Düzensiz fakat yaygın dağılımlı lezyonlar vardır. Birkaç normal deri alanı dışında vücudun neredeyse tamamı depigmentasyonludur. Vücut yüzeyinin %80'inden fazlası depigmente olduğunda, bu bozukluk evrensel vitiligo olarak kabul edilir.
4. Karma Vitiligo
Segmental ve segmental olmayan vitiligo kliniğinin iki veya daha fazlasının kombinasyonudur. Bu ilişki, segmental tutulumun hastalık jeneralizasyonundan önce ortaya çıktığı ve tedaviye daha dirençli olduğu, jeneralize poligenik bozukluğun örtüşen segmental ekspresyonunun bir göstergesi olarak görülebilir. Başlangıç zamanındaki halo nevüs ve lökotriki olan segmental vitiligo hastalarında segemntal olayan vitiligo gelişimi için risk faktörleri olabilir. Önceden var olan nevüsü çevreleyen ve hale oluşturan pigmentasyon kaybına halo nevüs (Sutton nevüsü) denir. Birçok halo nevüs, vitiligo geliştirme riskini artıran iç içe geçmiş pigment üreten hücre otoimmünitesinin bir işaretidir.
Vitiligo küçük bir alanda sınırlı ise buna "lokal vitiligo," belli bir anatomik alanda ise (örneğin bir kolun tamamı gibi) buna "segmental vitiligo," tüm vücutta yaygın ve simetrik ise "vitiligo vulgaris" ve tüm vücudu kaplayacak şekilde yaygın ise "universal vitiligo" tanımlamaları kullanılmaktadır.