Epidermoid kist, keratin materyaliyle dolu, iyi huylu, kapsüllü ve subepidermal bir nodüldür. En yaygın görülen deri kistleri arasındadır. Genellikle yaşamın üçüncü ve dördüncü onyıllarında (otuzlu ve kırklı yaşlarda) görülürler. Bu kistlerin ergenlik öncesinde görülmesi nadirdir. Yenidoğan döneminde, milia adı verilen küçük epidermal kistler yaygındır. Yaygın olarak sebase kist adıyla bilinir; ancak, bu terim sebase bezi içermediği için yanlış bir adlandırmadır.Epidermoid kistler en sık yüz, boyun ve gövdede yerleşseler de; erkeklerde skrotum, genital bölge, parmaklar ve yanak mukozası dâhil olmak üzere herhangi bir yerde bulunabilirler. Kistler yavaş ilerleyebilir ve yıllarca mevcut kalabilir. Fizik muayenede genellikle 0,5 cm ile birkaç santimetre arasında değişen büyüklükte, merkezinde koyu renkli bir komedon açıklığı (punktum) sıklıkla tanımlanır. Bu kistler, kadınlara göre erkeklerde yaklaşık 2 kat daha sık görülmektedir. Bu lezyonlar iyi huylu olarak bilinmelerine rağmen, nadir görülen maligniteler (kötü huylu değişimler) ortaya çıkabilir. Epidermoid kistlerin yaklaşık %1'inin skuamöz hücreli karsinom (SHK) ve bazal hücreli karsinom (BHK) gibi maligniteler şeklinde malign transformasyon (kötü huylu dönüşüm) gösterdiği bildirilmiştir.Bu nedenle, tanı sonrası takipleri ve tedavileri yapılmalıdır.

 

Epidermoid kistler, foliküler ünitlerin cilde açıklığın tıkanması sonucu oluşur. Epidermoid kistler keratin birikmesi ile dolu kistik yapılardır. Kistlerin gelişiminde foliküler infundibulumun bozulması önemlidir. Akne vulgaris hastalarında komedonlardan kaynaklanan birden fazla epidermoid kist bulunabilir. Ek olarak, travmatik ve penetran yaralanmalar sonucu epitelin implantasyonuna yol açarak da kist oluşumu gerçekleşebilir. Kistler, genellikle yırtılana kadar belirti vermezler yırtıldığında, yumuşak ve sarı keratin ciltte dermise ve çevre dokuya yayıldığı için inflamatuar bir reaksiyon meydana gelir. Dokunulduğunda hassasiyet, eritem (kızarıklık) ve şişlik ile birlikte çıbana (apseye) çok benzeyen bir tablo ortaya çıkabilir. Bu durumda, deriden kötü kokulu, sarımsı, peynir benzeri bir sıvı gelebilir.

Son zamanlarda ultraviyole (UV) ışığının ve İnsan Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonunun epidermoid kistlere neden olduğu ileri sürülmüştür.

Epidermoid kistler çoğunlukla bir neden bağlı olmaksızın sporadik (tekil) olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak ergenlikten öncesi alışılmadık yerlerde ve sayılarda ortaya çıkan kistler bir sendromdan şüphelenilmesini gerektirir. Epidermoid kistler; otozomal dominant (AD) Gardner sendromunda (ailesel adenomatöz polipozis) ve Gorlin sendromunda (bazal hücreli nevüs sendromu) bulunabilmektedir. 

Yaşlı hastalarda görülen Favre-Racouchot sendromunda (kist ve komedonlu nodüler elastoz), epidermoid kistler kronik güneş hasarına bağlı olabilir.

BRAF inhibitörleri kullanan hastalarda yüz bölgesinde epidermoid kistler gelişebilir.

Son zamanlarda, imikimod ve siklosporin gibi ilaçların epidermal inklüzyon kistlerine neden olduğu bildirilmiştir.

Epidermoid Kistlerde Tedavi

Eğer kist büyük ve estetik açıdan önemli bir alanda yerleşim gösteriyorsa, cerrahi olarak kistin alınması önerilmektedir.

Erkeklerde, sıklıkla skrotal bölgede yerleşimli kistler estetik kaygılara neden olmaktadır.

Cerrahi Tedavi Yaklaşımı

Epidermoid kistlerde en etkili tedavi, kist duvarı sağlam kalacak şekilde kistin tam cerrahi eksizyonudur.

Aktif bir enfeksiyon varsa, diseksiyon (ayırma) planları zorlaşacağı için tam eksizyon ertelenmelidir. Bu durumlarda, gelecekte tekrarlama olasılığı olan başlangıç insizyonu ve drenaj endike olabilir.

Cerrahi Teknik Detayları

• Anestezi: Kanamayı en aza indirmek için epinefrinli lokal anestezik tercih edilir. Anestezik, kistin içine doğrudan enjeksiyondan kaçınılarak kistin etrafına enjekte edilmelidir.

• İnsizyon: Merkezi çekirdeğin veya punktumun dâhil edildiği küçük çaplı eliptik bir insizyon kullanılabilir.

• Kozmetik Sonuç: Optimum kozmetik sonuçlar için, insizyonun minimal cilt gerginlik çizgileri içinde tutulması önemlidir. Çok katmanlı bir subkütiküler ve epidermal kapatma optimum sonucu verecektir.

• Alternatif Yaklaşım: Alternatif bir cerrahi yaklaşım olarak, punch biyopsisi ve sağlam kistin küçük bir defektten çıkarılması veya standart eksizyon uygulanabilir.

İnflamasyon ve Tekrarlama

• İnflamasyon: Çevrede iltihap varsa, cerrahi çıkarmayı geciktirmenin yanı sıra iltihabı azaltmaya yardımcı olmak için intralezyonel triamsinolon kullanılabilir.

• Tekrarlama Riski: Kist astarının (duvarının) tamamının çıkarılması, tekrarlamayı azaltmada kritik öneme sahiptir. Ancak, kist yırtılmış ve astarı tahrip olmuşsa, kistin tekrar oluşma olasılığı düşüktür.