- Gösterim: 16095
Aksesuar kulak, aksesuar tragus, aksesuar kulak memesi, or accessory auricles (AAs) halk arasında "kulak et benleri" olarakta bilimektedir. Doğumla görülebilen bu yapılar kulağın embriyonal gelişimi sırasıda gelişmektedir. Dış kulak anatomik yapılarının embriyonal gelişimi sırasında kulak ön kısmı ve yanaklarda aksesuar kulak anatomik yapıları oluşabilmektedir. Geçmişte aksesuar tragus yada "preauricular tags" olarak tanımlanmış ancak günümüzün doğru tanımlaması "aksesuar kulak" olmalıdır.
Kulak anatomik yapısı embriyonel gelişimin 4.-5. haftasında birinci "pharyngeal" yarığın iki tarafında birinci ve ikinci "pharyngeal" arkların üzerinde 3 adet olacak şekilde tomurcuklardan gelişmekte. İlerleyen haftalarda bu tomurcuklar birleşmekte, kulak gelişimi devam ederek kulaklar ağız köşelerinden uzaklaşmakta ve başın iki yanında normal anatomik lokasyonunda yer almakta. Aksesuar kulak yukarıda tanımlanan birinci "pharyngeal" arkların üzerinde yer alan 1-2-3 nolu tomurcukların embriyonal gelişim sırasında tam birleşmemesinden kaynaklanmaktadır.
Aksesuar kulak yeni doğanda en sık görülen anomaliler içerisinde tanımlanmakta. Her 1000 doğumda 5 -10 sıklığı ile görünmekte. Ailesel AAs birlikteliği % 11 olarak bildirilmiştir. Ailesel olarak görüldüğünde otozomal dominant geçiş belirtilmişken, X’e bağlı ve otozomal resesif olabileceğine dair tartışmalar mevcuttur.
Embriyonal kulak gelişimi sırasında eğer aksesuar kulak yapıları gelişecek ise aşağıdaki temsili resimde tanımlanan alan üzerinde oluşmakta. Bu alan embriyonal gelişim sırasında ağız köşesinden kulağın başın her iki yanına migrasyon(göç) alanıdır. Bu alan dışında boyunda, sternokleidomastoid kas ön yüzünde, alında glabellada, burunda nazal vestibulumda, orta kulakta, nazofarinkste ve sternum üzerinde nadirde olsa görülebilirler.
Aksesuar kulak yapıları yukarda tanımlanan alanda yerleşim yerine üçe ayrılarak tanımlanmakta; kulak alanı(intraauricular alan), kulak ön alanı(preauricular alan) ve yanak alanı(buccal alan) olmak üzere.
Bu üç alandaki yerleşimlerine göre de alt guruplara ayrılmaktadır.
Aksesuar kulak klinik olarak tek taraflı yada eşit sıklıkta iki taraflı yerleşim gösterebilmektedir. Sıklıkla 1-2 tane iken 7 nin üzerinde aksesuar kulak yapısı görülebilmektedir. Sıklıkla daha çok preauricular alanda yerleşim göstermektedir. Bunu intraauricular alan ve düşük görülme oranları ile yanak yerleşimleri takip etmektedir. tiğini görmekteyiz. Preauricular ve intraauricular alanlarda en sık olarak tragus ve tragusun ön anatomik alanına yerleşim göstermektedir. Aksesuar kulak klinik olarak farklı morfolojik yapılar göstermektedir.
Saplı(pedunculated) ve sapsız(sesile) yapıda olanlar; yuvarlak, oval, lobüle ve nodüler olabilmekte. En sık görülen klinik formu sapsız olanlardır sonra bunu saplı olanlar takip etmektedir. Saplı aksesuar kulaklar yüz ve boyunda görülürken sapsız olanlar boyunda görülmezler.
Yukarda tanımlanan ve sık görülen bu 2 from dışında meme başına benzeyen çevresi hafif pigmente deriden kabarık olanlar(areolar pattern), hafif deriden kabarık olanlar(remnant pattern) ve deriden çökme şeklinde (gamze, çukur yada delik gibi) görünenler(depressed patternler) klinik olarak fark edilebilmektedir.
Bir aksesuar kulak yapısının içeriğine bakıldığında, kulak yapısına ait kıkırdak doku sıklıkla görülmektedir(% 70-80 oranında). Kulak memesi anatomik alanına yerleşenlerde nerede ise hiç kıkırdak yapısı görülmez. Kıkırdak yapıyı klinik muyenede anlamak oldukça zordur, cerrahi olarak alınması sırasında görülebilir(özellikle saplı ve sapsız fromlarda).
Aksesuar kulaklar yerleşim alanlarında kozmetik-psikolojik sorunlar ve lokal irritasyon problemlerine neden olmaktadır. Bunun dışında bu yapıların varlığı açısından 2 önemli nokta bulunmaktadır.
- Aksesuar kulakları olan kişilerde genel kulak deformasyonlarına bakıldığında helikal, tragus ve kulak memesi deformiteleri daha sık görülmektedir. Aksesuar kulakları olan hastalar bu yönde değerlendirme yapılmalıdır.
- Aksesuar kulaklar embriyonal gelişim anomalisidir. Yeni doğanda bu anomali görüldüğünde 1. ve 2. "pharyngeal" ark gelişim anolmalileri (mandibular ve hyoid anomalileri) çok iyi değerlendirilmelidir. Aksesuar kulaklar bazı sendromların bir belirtisi olabilir. Bu yönde dikkatli olunmalıdır.
- Goldenhar sendromu (göz, kulak ve vertebral sistem anomalileri içerir)
- VACTERL sendromu (vertebral anomali ya da darlık, kardiyak anomaliler, trakea ve özefageal anomaliler, böbrek anomalileri ve eklem patolojileri içerir),
- Treacher Collins Sendromu (maksiller-mandibular hipoplazi, yarık damak, makrostomi eşlik eder),
- Delleman Sendromu (cilt lezyonları, oküler ve santral sinir sistemi anomalileri),
- Wolf–Hirschhorn Sendromu ve Townes-Brocks Sendromu ile birlikte görülebilirler.
Aksesuar kulaklarda tedavi sadece estetik kaygılar ve lokal irritasyon problemleri nedeni ile yapılmaktadır. Herhangi bir rahatsızlık hissi yok ise veya aile tedavileri onaylamadığında sadece klinik takipler yapılabilir.
AAs lerin cerrahi olarak çıkarılması radikal tedavi olarak bilinmekte birlikte lazer yada RF ile sadece deri yüzeyinde kalan yapının alınması şeklinde tedaviler düşünülebilir. Yetersiz yapılan cerrahi uygulamalar sonrası kalabilecek kıkırdak kalıntıları yara iyileşme problemleri, lokal hassasiyet ve nadiren kondrodermatit gibi komplikasyonlara yol açabilmektedir.