Saç ve saçlı deri analizlerinde kullanılan yöntemler arasında en sık tercih edilenler noninvaziv olarak tanımlanan yöntemlerdir. Noninvaziv, saçlı deri ve saçlara zarar verilmeden, bütünlüklerinin korunacak şekilde yapılmasını tanımlamaktadır. Noninvaziv yöntemler;

• Dökülen saçların günlük olarak toplanması, hesaplanması ve ağırlıklarının ölçümü. Bu yöntem hasta için zor ve zaman alıcı olmakla birlikte basit bir teknik olarak saç kaybının takibinde kullanılabilir. Dökülen saçların ağrılıklarının hesaplanması yanıltıcı olabilir; örneğin saçın nemi ve yağlı olması dökülen saç ağırlığını etkileyen bir faktörlerdir.
• Basit saç çekme testi. Test, 50-60 saçın saçlı deriye yakın 2 parmak arasında tutulup hafifçe çekilerek, saç gövdelerinin parmakların kaydırılması ile yapılmaktadır. Bu test, tüm saçlı deride; sol ve sağ temporal alan, frontal alan ve occipital alan olmak üzere 4 farklı alanda gerçekleştirilmektedir. Ele gelen saçlar ilk basamakta sayılır. 6'dan fazla, yani %10'dan fazla saç dökülmesi, testin pozitif olduğu anlamına gelmekte ve basitçe saç dökülmesinin şiddetini göstermektedir. Ancak testin standart olması için, 3-5 gün öncesinde hastanın saçlarının yıkanması, taranması hatta toplanması kesilmelidir.

2. basamakta dökülen saçlar mikroskopta incelenmektedir. Bu inceleme ile saçların gövdesine ve yapılarına bakıldığı gibi, daha önemlisi köklerine de bakılmaktadır. Bu kök incelemesi ile dökülen saçların hangi evrede oldukları gösterilebilmektedir. Ancak bu testin standardı yoktur ve standardize edilmesi güçtür. Örneğin, çekme gücü kişiye göre değişmekte ve çekme saç demetinde tüm saçlar için eşit değildir. Bunlar, her saçta farklı çekme gücü anlamına gelmektedir. Bu yöntem, belki diğer yöntemler uygulanmadan önce şiddetli saç dökülmesinin saptanması için bir ön test olarak kullanılabilir.

• Saç demetine yapılan çekme testi. Basit bir testtir. Problemli saç alanından bir demet saç tutulur. Bir elle bu saç demeti saç köküne yakın sabit tutulurken, diğer elle saç demeti boyunca kaydırılır. Bu sırada saç demetinden ayrılan saçlar, kırılan saçlar olarak değerlendirilir.

• Saç dökülmesinin patern ve patern evrelerinin belirlenmesi. Daha çok androgenetik saç dökülmesinde kullanılmaktadır. Erkeklerde Norwood-Hamilton kadınlarda Ludwing-Savin tarafından geliştirilen papatern skalaları kullanılmaktadır. Bu değerlendirme sadece androgenetik saç dökülmelerinde temel bazı saç dökülme özelliklerini ve saç dökülmesinin ileride nasıl seyredebileceğini değerlendirmektedir. 

• Fotoğraf çekimleri saçlı deri ve saç problemlerinin klinik takip ve tedavilerin değerlendirilmesinde çok önemlidir. Günümüzde fotoğraflama için standart hasta baş pozisyonunu sağlayan özel sistemlerle yüksek kalitede dijital fotoğraflar alınabilmektedir. Sıklıkla saçlı deride dört alandan (erteks, midline, frontal ve temporal) fotoğraflar çekilmektedir. Fotoğraflar üzerinden saçlı deride saçların dağılımı ve dansitesi, saçların aktif büyüme alanları ve oranlarının değerlendirilmektedir.

• Saçlı deri ve saçların dermoskopik muayenesi(epiluminesens mikroskopisi, ELM), Trikoskopi. Epiluminesens mikroskopisi (ELM), yani dermatoskopi, başta pigmente deri lezyonlarının tanısı olmak üzere cilt hastalıklarının tanısında kullanılmaktadır. Saçlı deri ve saçlar, dermatoskop ile değerlendirildiğinde trikoskopi denilmektedir. Saç ve saçlı deri problemlerinin tanısında son derece etkin bir yöntemdir. Saçlı deride X 4 büyütmede saçlı deri ve saçlar değerlendirilmektedir. Bu değerlendirmede saç dökülmesinin skar (skar) ve nonskar ayrımı yapılmakta, saçlı derinin genel durumu değerlendirilmektedir. Saç folliküllerinin saçlı deriye açıldığı alanlar, saçların çapları ve dansititesi (1 cm²'de foliküler ünite sayısı) ölçülmektedir. Ayrıca saç gövde anomalileri de değerlendirilmektedir.

Dermoskopi, trikoskopi saçlı deri ve saç dökülmeleri muayenelerinin altın standardı haline gelmeye başladı. Bazı problemlerde dermoskopi muayene kriterleri düzenlenmiştir. Örneğin, androgenetik saç dökülmesi tanı kriterleri dermoskopik olarak geliştirilmiştir. Aşağıdaki dermoskopik bulguların varlığı, androgenetik saç dökülmesi tanısını desteklemektedir. Aşağıdaki resimlerde; A resminde peripilar belirti görülmektedir. Peripilar belirti, saç foliküllerinin deriye açılma ağızları çevresinde hafif kahverengi halkanın (siyah ok başı ile gösterilmektedir) ve boş saç foliküllerinin (siyah ok ile gösterilmektedir) görülmesidir. B resminde saç çaplarında azalma ve minyatürizasyon görülmektedir. C resminde beyaz noktalar (siyah oklar ile gösterilmektedir) ve bal peteği şeklinde pigmentasyon (siyah yıldız ile gösterilmiştir) ve D resminde siyah lekeler (ok ile gösterilmektedir) görülmektedir.

 

• Saçların çapları ve dansitesinin belirlenmesi, saçlı deride bunların farklılıklarının skorlanması. Saç dansitisitesi, 1 cm2 saçlı deride saç yoğunluğu, saç follikül sayıları trikospik olarak hesaplanmaktadır. Saç dansitisitesi yaşla değişmektedir; çocuklarda 1100 follikül/cm2 iken 25 yaşında 600 follikül/cm2 ve 30-50 yaşlarda bu 300 follikül/cm2 kadar düşmektedir. Saç dansitisitesi skorlanması yapılmaktadır. Bunun için saçın tepe kısmı olan vertexte orta hata 14X 13 mm lik bir alanda dansite 1 (4 saçtan az) ile 6 (40 saçtan fazla) arasında skorlanmakta. Dansite ölçümleri sırasında saçların çapları ölçülerek 1 (ince), 2 (orta) ve 3 (kalın) olarak skorlanmakta.  Aynı alanda saç dansite farklılık skorlamasıda yapılmakta; 0 (% 20’den fazla saç çap farklılığı) ve 1 (% 20’den fazla saç çap farklılığı) olarak evrelendirilmektedir. Saç dansite farklılığında % 20’nin üzerindeki belirlenen skor minyatürizasyonu(androgenetik alaopeside tanı için değerlidir) gösteren bir klinik bulgudur. Ancak bu değerlendirmenin tüm saçlı deride değil sadece küçük bir alanda vertekste yapılması biraz sübjektiftir. Ancak halen en basit ve non-invazif bir yöntem olduğu için tercih edilmektedir. on yıllarda saç dansite değerlendirmelerinde bilgisayar görüntüleme ve dijital fotoğraf işleme analizleri ve ölçümlerinde kullanılmaktadır.  Saç çapları dermatoskoplarla ölçülebilmektedir. Irklara göre değişmekle birlikte beyaz ırklarda 57-90 mikron Asya ırklarında 120 mikrondur.

• Saçların saçlı deriyi örtme skoru, scalp coverage skorlaması; Saçlı deri ufak alanlara ayrılır. Bu alanlarda saçların arasından saçlı deriyi görme zorluğu değerlendirilir. Zorluk olmadığında skor 0 ve zorluk derecesine göre skor 5 kadar skorlama yapılmaktadır. Tek başına değil diğer saç dansite ölçümleri ile birlikte kullanıldığında anlamıdır.
• Saç yıkama testi(Rebora Metodu). 5 gün saçlar yıkanmaz, taranmaz. Sonra saçlar, küvet ya da lavaboda gideri kapatılarak yıkanır. Dökülen tüm saçlar toplanmaktadır. Bunlar doktor ofisine getirilmektedir. Saçlar, 5 cm uzun olanlar, 3-5 cm olanlar ve 3 cm'den kısa olanlar olarak ayrılmaktadır. Saçın uzunluğu; 5 cm uzun saçlar telogen, 3-5 cm arası intermediate saçlar ve 3 cm'den küçük vellus saçlar olarak sınıflandırılmaktadır. Normalde, 70-30 saç yıkama ile dökülmektedir (her gün olmamak kaydıyla yıkama sırasında 200-250 kadar saç dökülebilmektedir). Her gün 70'ten fazla dökülme patolojiktir. Toplanan örnekler 3 cm'den kısa ve 200'den fazla ise bu, kronik telogen effluvium saç dökülmesini desteklemektedir. Toplanan örneklerde 3 cm'den küçük minyatörize saçlar %10'dan fazla ise AGA'yı desteklemektedir. Toplanan örneklerde 5 cm uzun saçlar varsa, akut telogen effluviumu desteklemektedir.
• Saçlı deri ve saçların bölgesel, topografik analizi. Saçlı deri anatomik alanlara ayrılmakta ve tüm alanlarda ayrı ayrı saç çapları ve dansiteleri değerlendirilmektedir. Aşağıdaki standart şekil üzerinde alanlar incelenip işaretlenmektedir. Orta hatta önden arkaya doğru topografik değerlendirme yapılır. Orta hatta dermatoskopi analizinde saçların çaplarına bakılmakta, eğer buradaki saç çaplarında %20'den fazla azalma saptanırsa bu, androgenetik saç dökülmesi tanısını desteklemektedir. Saç çaplarında azalma %20'den az ise basit çekme test analizleri yapılır; dökülen saçlar dermatoskopide değerlendirilerek anagen ve telogen effluvium tanısal ayrımları yapılmaktadır.

 

• Saçlı derinin elle muayenesinde derinin katlanabilmesi testi. Deri katlanması yada Jacquet’s belirtisi; iki parmak arasında saçlı deri sıkılarak katlanma kolaylığına bakılmaktadır. Bunun pozitif olması saçlı deride saç folliküllerinin azaldığını hatta kaybolduğunu göstermektedir.
• Saç kartı ile saçların değerlendirilmesi. Saç kartı 8 x 12 cm² boyutlarında, bir yüzü beyaz, diğer yüzü siyah kağıttan oluşmaktadır. Bu kartın beyaz yüzü siyah saçlarda, kartın siyah yüzü gri-beyaz saçlarda kullanılmaktadır. Kart, değerlendirme yapılacak deriye aşağıdaki gibi yerleştirilmektedir. Bu kartın kontrastı ile minyatürize yani ince saçlar, çevrelerindeki normal kalınlıktaki saçlardan ayrılabilmektedir. Kırık saçlar, yeni uzayan saçlar uçlarının künt, sivri ya da yuvarlak olmasıyla ayrılabilmektedir.

• Sebumeter cihazları ile saçlı deride sebum yağ ölçümü yapılabilmektedir.
• 

• Saç Mikroskopisi. Saç yapısının mikroskop ile incelenmesi, saçlarla ilişkili birçok hastalığın tanısına ulaşmada basit ancak önemli bir araçtır. Bu yöntemle sadece saç değil, saçlı deriyi tutan mantar ve paraziter kaynaklı bazı hastalıkların tanısına da ulaşılabilmektedir. Saçların yapısal özelliklerinin belirlenmesi, genetik geçişli cilt hastalıklarının tanısı için kolaylık sağlamaktadır. Saç mikroskopisinde sıklıkla ışık mikroskobu kullanılır. Bunun dışında, özel durumlarda polarize mikroskop ve taramalı elektron mikroskobu gibi ileri mikroskobik yöntemler de kullanılmaktadır. Mikroskopik incelemeler için saç örnekleri alınmaktadır. Bunun için doğumsal ya da saç yapısal hastalıkları düşünülüyorsa saçlar kesilerek; saç ve saçlı deride mikrobik hastalıklar düşünülüyorsa keserek veya saçları kökten çekerek, eğer mutlaka saç kökleri muayenede değerlendirilecekse yani trikogram yapılacaksa çekerek elde edilir. Saç örnekleri hastalıklı alandan ve gerektiğinde karşılaştırma için normal görünen bölgelerden, yaygın bir saç problemi varsa anormallik söz konusuysa tepe ve yan bölgelerden elde edilmelidir. Saçın yapısal değerlendirmelerinde en az 40-50 saç örneği alınmalıdır. Ancak bazı saç yapısal anomalileri tek bir saç değerlendirilmesinde bile anlaşılabilmektedir. Bazen incelen saç sayısı 200 olabilmekte, hatta saçlar dışında kaş ve vücut kılları da incelenmektedir.

Polarize mikroskopi, ışık mikroskopisi yerine kullanılabilir. Özellikle saçlarda kükürt ve kükürt içeren amino asit miktarının azlığıyla seyreden trikotiyodistrofi hastalığının tanısında kullanılmaktadır. Elektron mikroskopisi (TEM) daha ileri düzeyde ve akademik değerlendirmelerde kullanılmaktadır. Işık mikroskobu ve polarizasyon kullanımıyla konjenital ve edinsel kıl şaftı bozukluklarının büyük çoğunluğuna tanı konulabilir. Klinik ve ışık mikroskopik olarak konulan tanı, bu metodun kullanımıyla desteklenebilir. Mikroskopik yöntemle basit saç çekme testinde ele gelen saçların kök yapılarına bakılmaktadır. Bu inceleme ile saçların yapılarına bakıldığı gibi, daha önemlisi köklerine bakılmaktadır. Bu kök incelenmesi ile dökülen saçların hangi evrede oldukları anlaşılmaktadır. Telojen saçlar, çıplak gözle bile köklerinde pigmentasyon olmaması ile ayrılmaktadır.