Sedef hastalığı-psoriasis başta deri olmak üzere tırnak ve eklemleri etkileyebilen inflamatuar bir hastalıktır. 

Hastaya herhangi bir şikayet vermemekle birlikte; tedavilere zor yada yavaş cevap vermesi, görsel görüntüyü olumsuz etkilemesi hatta günlük aktiviteyi kısıtlaması ile önemlidir.

Tırnak tutulumu sedef hastalarının % 10-82 sinde gözlenmektedir. Yaşam boyu tırnakların etkilenmesi % 80-90 çıkmakta. Hatta % 5-10 oranında sedefin cilt belirtileri olmadan sadece tırnak sedef belirtileri olabilmektedir.

Psoriasis te eklem tutulumunda % 87 oranında tırnak tutulumu gözlenmektedir(Özellikle parmak uç eklemleri tutulumunda). 

Psoriaiste trınak tutulumu özellikle erken başlayan klinik tablosunda ve ailesel sedefte daha sık görülmektedir. 

Psoriasis hastalığında tırnak tutulumunda klinik belirtiler;

Pitting, onikolizis, tırnak yatağında renk değişimi, tırnak altında hiperketaozis ve onikodistrofidir. Bunların dışında splinter hemoraji, lökonişia, lunulada kırmızı spotlar, tırnakta çabuk kırılmadır. En sık görülen pittingdir(hastaların % 70 inde) sonra onikolizis gelmektedir.

Aslında tırnak belirtileri tırnakta anatomik olarak psoriasisin tırnak yatağı, tırnak , matrix yada tırnak kenarlarını etkilemesine bağlı olarak değişmektedir.

Çocuklarda pitting ve sonrası onikolizis en sık görülen klinik tablodur.  

 

Psoriaziste trınak anatomisinde tırnak katlantıları, matrix ve trınak yatağının tutulumuna bağlı olarak klinik belirtiler ortaya çıkmaktadır. Örneğin tırnak katlantıları etkilendiğinde tırnak çevresinde deride soyulmalar, paranişi benzer klinik tablo gelişirken matrix etkilendiğinde; pitting, onikomadezis, lökonişi, Beau’s lines, lunulada kırmızı lekeler gelişmekte. Tırnak yatağı etklendiğinde onikolizis, splinter hemoraji, subungual hyperkeratozis, oil‐drop salmon patch gelişmekte. 

Tırnak tutulumu hastaların yaşam kalitelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Kişiyi rahatsız edici görsel görüntüsü ve ağrı yapması en önemli problemler arasında. 

Psoriasiste Paronişi

Tırnak çevresi proksimal yada yan katlantılar etkilendiğinde paranişi benzeri bir klinik tablo ortaya çıkmaktadır. Tırnak çevresi deride soyulmai eritem hatta püstüller gelişmekte. 

 

Psoriasiste tırnakta pitting

Tırnak üzerinde iğne ile delinmiş gibi çökmelerin olmasıdır. Bu tırnak yapım merkezi olan matrix üst kısmında psoriasisin parakeratozisine bağlı olarak gelişmektedir. Tırnağın bu görünümü terzilerin kullandıkları yüksüğe benzetilmiştir.

Pitting atopik dermatitis, liken planus ve alopesi gibi diğer deri hastalıklarındada görülmektedir.

Pittinglerin derin yerleşimi psoriasisin matrixte daha derin yerleştiğini göstermektedir. 

Psoriasiste tırnakta onikolizis

Tırnak yatağında psoriasis bağlı olarak dökülen paraketaotik hücreler tırnağın hyponychium dan ayrılmasın neden olmaktadır. Bu ayrılma tırnağın beyaz görünmesine neden olmakta. Onikolizis tırnak yatağına enfeksiyon etkenlerinin kolay girmesine ve yerleşmesine neden olmaktadır.

Psoriasiste tırnakta renk değişikliği , Somon lekesi, Yağ Lekesi

Tırnak normalde şeffaf olması nedeni ile tırnak yatağının sarı-pembe rengine sahiptir. Psoriasiste tırnakta tipik olarak yağ damlası yada daha kırmızı renk değişimleri olabilmektedir. Bunlar tırnak yatağında yerleşen sedef plaklarını göstermektedir.

Psoriasiste  tırnak altında kabalaşma-hiperkeratozis

Tırnak yatağında sedefe bağlı olarak dökülen ve biriken deri hücreleri tırnak altında kalınlaşmaya neden olmaktadır. Sıklıkla bu tırnak uç kısmında görülmekte ve klinik şiddete bağlı olarak tırnak köküne doğru ilerleyebilmektedir. Bu klinik değişimde tırnakta psoriasiste kliniğe eklenen mantar hastalığıda akla getirilmelidir. Psoriasiste tırnak tutulumunda % 48 oranında mantarda gelişebilmektedir.

Psoriasiste tırnakta kanamalı çizgilenmeler

Splinter hemoraji Tırnak yatağında uzunlamasına kanmaya bağlı olarak splinter hemorajiler gelişebilmektedir.

Psoriasiste eklem tutulumu ile birlikte tırnak değişimleri Tırnak anatomik yapısı ile parmak eklemleri ve ligamentler arasındaki anatomik ilişki neden ile birbirlerini etkileyebilmektedir.

Psoriasiste tırnak tutulum klinik değerlendirmesi

Psoriasiste kliniğin şiddeti ve tedavinin takibi için klinik şiddet skoru; PASI skoru kullanılmaktadır.

Tırnaklarda psoriasiste ise benzer bir skorlama kullanlmaktadır. Buna; tırnak sporiasis klinik şiddet indeksi; Nail Psoriasis Severity Index; NAPSI denilmektedir. Bunun için tırnak orta noktada yatay ve dikey olarak 4 kadrana bölünmekte.

Her bir kadranda tırnakta matrixte psoriasis belirtileri ( pitting, lökonişya, lunulada kırmızı lekeler, tırnakta çabuk kırılma hatta ufalanma) ve tırnak yatağında psoriasis belirtileri(yağ damlası renk değişikliği, onikolizis, tırnak yatağında hiperkeratozis ve splinter hemoraji) bakılarak yok:0 hafif: 1, orta: 2, şiddetli:3 şeklinde skorlar verilmekte. Sonra tüm tırnaklar için toplanmakta. Elde edilen skor değerlendirilmekte bu psoriasisin tırnakları ne kadar etkilediğini göstermektedir. Bu skor aynı zamanda tedavinin takibinde de kullanılmaktadır.