Aktinik keratoz karsinogenez sürecinde bir ara dönemdir. Bu kanser öncüsü lezyonların elimine edilmesi skuamöz hücreli karsinom gelişme riskini azaltacaktır. Bu nedenle aktinik keratozun görüldüğü an tedavi edilmesi gerektiği bilinmektedir. savunulmaktadır.

Aktinik keratozun başlıca nedeni UV ışığına maruziyet olduğu için öncelikle şapka, giysiler veya güneşten koruyucular kullanılmalıdır. Çocuklarda güneş yanığının olmaması için dikkat edilmelidir. Yağdan fakir diyetin de aktinik keratoz oluşumunu önlediği ile ilgili çalışmalar vardır.

Kriyoterapi

Aktinik keratoz için kullanılan yaygın bir tedavi şeklidir. Sıvı azot (-195.8°C), uygulandığı bölgede deri sıcaklığını -50°C’ye düşürerek atipik hücreleri parçalamaktadır. Sprey şeklinde veya bir pamuk uç yardımı ile uygulanabilir. 15-30 saniye tedavi için yeterlidir. Kriyoterapi ile iyileşme oranları %98.8 olarak bildirilmektedir. Başlıca avantajı uygulama esnasında lokal anesteziye gereksinim duyulmamasıdır.

Küretaj (Elektrokoterli veya elektrokotersiz)

Kriyoterapi ve küretaj aktinik keratoz için kullanılan tedavilerin %80′ini oluşturmaktadır. Küretaj metodunda lokal anestezi gerekir. Kriyoterapi veya elektrokoterden sonra iz gelişimi görülebilmektedir.

Topikal 5-FlorourasiI (5-FU)

Topikal 5-FU hücrenin DNA sentezini inhibe ederek etki gösterir. Topikal 5-FU aktinik keratozların ancak %3,6’sında ilk tercih edilen yöntemdir. Topikal 5-FU kullanımı ile ilgili farklı yöntemler vardır. En sık uygulanan yöntem günde iki kez toplam 2-4 hafta yapılan uygulamadır. Tedavi sırasında ağrı, kaşıntı yanma olmaktadır. Nu beklenen etkiler olarak hastaya anlatılmalı, yara gelişmediği zaman tedavi edici etkinin azaldığı hastaya söylenmelidir. Tedavi edilen bölgeler güneş ışığından korunmalıdır; tedavinin kış aylarında yapılması daha uygundur. Topikal 5-FU’in irritasyon yapma riski yüksektir; burun, ağız ve göz çevrelerine uygulanmamalıdır. Ayrıca topikal 5-FU melazma ve akne rozase gibi tabloları şiddetlendirebilir.

Topikal %3′lük Diklofenak Sodyum

Diklofenaklı hiyaluronik asit jelin etki mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Aktinik keratozdaki etkinin anjiogenezin azalması yoluyla olduğu belirtilmiştir.

Topikal Aminolevulinik Asit ve Fotodinamik Tedavi

Aminolevulinik asit hedef dokularda protoporfirin IX’a dönüşür ve ışığa duyarlandırıcı madde olarak rol oynar. Bu dalga boyu ile penetrasyon 4mm’yi bulur. Sonuçta fotooksidatif reaksiyonlarla tümör hücreleri doğrudan tahrip edilir.

Topikal %5′lik lmiquimod

%5 lik imiquimod’un haftada 3 kez ve 6-12 hafta boyunca uygulanması önerilmektedir.

Topikal %1′lik Kolşisin Jel

Kolşisin hücre çoğalmasını engelemektedir.

Tretinoin

Retinoidler kronik güneş hasarına bağlı deri yaşlanması ve buna bağlı değişimlerin giderilmesinde başarılı sonuçlar sağlamaktadır.

Alternatif Tedavi Seçenekleri

• Kimyasal peeling
• Dermabrazyon
• Cerrahi
• Lazer

Sistemik Asitretinin

Tüm tedavilerden cevap alınmadığında yada yaygın aktinik keratoziste tercih edilmelidir.

Fotodinamik Tedavi (PDT)

AK öncelikle 5-aminolevulinicacid (5-ALA) solüsyonu AK üzerinde oklüzyon ile 3 saat, oklüzyonsuz 14-18 saat kalacak şekilde uygulanmaktadır. Daha sonra mavi ışık yaklaşık olarak 16 dakika uygulanmaktadır. Son yıllarda ışık duyarlandırıcısı olarak methylaminolevulinate kullanılmaktadır.

20'lik %5-ALA Hidroklorid Solüsyonu (Levulan Kerastick)

DUSA Pharmaceuticals Inc, Wilmington, Mass) AK üzerinde oklüzyon ile 3 saat, oklüzyonsuz 14-18 saat kalacak şekilde uygulanmaktadır. Sonra AK üzerine lubrikant jel sürülerek üzerindeki kabuklanmalar kaldırılmaktadır. Sonra her bir lezyon üzerini kaplayacak şekilde 1-4 pulse overlap olmaksızın 595nm PDL 4 -7.5J/cm2, 10 msn pulse süreleri ile ve 10-mm spot boyutu ile uygulanmaktadır.