- Gösterim: 23406
Akne derinin renginde ve/veya yapısında kalıcı değişimlere neden olmaktadır. Akne izlerini buna göre sınıflandırmaktayız. Sınıflandırma seçilecek tedavinin belirlenmesi ve tedavinin takibi açısından son derece önemlidir.
Akne izlerini değerlendirirken klinik olarak inflamasyon evresinin mutlaka geçmiş olması yani aknenin bu alanda iyileşmesi gerekmektedir. Aktif klinik döneminde izler daha kırmızı, şiş ve problemli görünebilmektedir.
Akne izlerinin sınıflandırılmasında izlerin çevrelerindeki normal deri ile yaptığı kontrasta göre 2 kritere bakıyoruz.
A. Derinin rengindeki değişim
Akne izleri normal çevre dokularla aynı renkte olabilir.
Akne izleri normal çevre dokulara göre daha kırmızı renkte olabilir. Bu akneden inflamasyonun devam ettiği anlamına gelebildiği gibi genişlemiş damarların kalıcı varlığını da göstermektedir. Damarsal yapıların yoğunluğuna göre açık kırmızıdan koyu kırmızıya kadar renk değişmektedir. Bu kırmızılık zamanla azalmakta hata kaybolmaktadır.
Akne izleri normal çevre dokulara göre daha koyu olabilir. Bu koyuluk izlerin olduğu alanda melanin yada hemosderin birikimine bağlıdır. oyu tenlilerde daha sık gözlenmektedir.
Akne izleri normal çevre dokulara göre daha açık renkte olabilir.
B. Derinin yapısındaki değişim
1. Atrofik yani deride çökmeler yaparak kendini gösteren akne izleri:
Burada atrofi hastalığın klinik şiddetine göre yüzeyel yada derin olmaktadır.
a - Yüzeysel akne izleri; akne sırasında eğer derinin üst tabakaları etkilenirse, yüzeyel izler kalır. Bu izler hafif kırmızı, deriden çok az çöküktür. Bazen kahverengi renkli değişiklikler de olabilir. Daha çok lekeler şeklinde görünür. Retinoik asitlerin deriye uygulanması, kimyasal peeling uygulamaları, Deramaroller, nonablatif lazerlerle cilt yenileme, ablatif lazerler ile cilt yenileme(Erbium ve CO 2 Lazerler), Lazer peelingler, Karbon Lazer peelingler, Fraksiyonel CO2 lazer bu tür izlerin tedavisinde kullanılmaktadır.
b - Derin akne izleri: akne sırasında eğer derinin derin tabakalarıda etkilenirse deriden atrofi – çökmeler şeklinde izler gelişebilmektedir. Bunlar başlangıçta hafif ödemli ve kırmızı oldukları için az belirgin ancak daha sonra ödem ve kırmızılık kaybolduğunda daha belirgin hale gelmektedir. Bu izlerde yüzeyel akne izlerine göre daha derin ve kombine işlemler yapılmaktadır. Sonuçlar tam olmamakla birlikte estetik görsellik önemli ölçülerde hastaları memnun etmektedir.
Derin akne izleri; şekilleri ve üç boyutlu yapılarına görede sınıflandırılmaktadır.
Icepick – buz yüzeyinde bu kıracağının bıraktığına benzer akne izleri: Buz kıracağı ile ile delinmiş gibi gözüken, dar, keskin sınırlı akne izleridir. Genellikle çapı 1-2 mm aarasında 2 mm den dardır. İzin derinliği, derinin alt dokularına ve yağ dokusuna kadar gidebilmektedir. Icepick skarlar çok derin yerleştirkleri için klasik skar tedavileri çok başarılı değildir. Bunlarda punch eksizyon, punch eksizyon ve deri grefti, punch deri yükseltme tekniği, ıcepicklere TCA uygulaması gibi yöntemler ilk olarak uygulanır. Sonrasında Fraksiyonel CO2 lazer ve Erbium Lazer ile lazer cilt yenileme yöntemleri kullanılmaktadır.
Boxcar akne izleri: Boxcar yük vagonu anlamına gelmektedir. Bu skarlar krater şeklinde yuvarlak veya oval şekilli, kenarları keskin ve dikey ve deride bu şekilde çökmeler yapmış izlerdir. Icepick skardan farkı izin derindeki bölümü sivri değildir.
2 formu tanımlanmıştır;
Rolling yada valley akne izleri: Rolling dalgalı, valley vadi anlamına gelmektedir. Çamurda bir metal bilyenin yuvarlanması ile ortaya çıkan izlere benzemektedir. Deriden çökme yapıda kenarları boxcar kadar keskin değildir. Derinliği 4-5 mm dan fazladır. Skar zemininden derine uzanan fibröz bantlar deriyi aşağı çekilmektedir. Buda zemin deri yüzeyinin dalgalı görünmesine neden olmatadır. Bu skarlarda ilk olarak subsizyon, kalıcı dolgu uygulamaları, Fraksiyonel CO2 lazer ve Erbium Lazer ile lazer cilt yenileme yöntemleri kullanılmaktadır.
2. Hipertrofik yani deriden kabarmalar yaparak kendini gösteren akne izleri:
Bunların boyutları ve şekilleri oldukça farklıdır.
a. Hipertrofik akne skarları; Akne izleri çevre dokulardan daha kabarık görünmektedir. Ancak doku büyümesi iz sınırları içerisindedir ve çevre dokulara taşmamıştır. Tedavilerde IL kortion, Fraksiyonel CO2 lazer + Nd YAG lazer kullanılmaktadır.
b. Keloidal akne skarları; deriden kabarık ve mantara benzer yara sınırlarına taşan akne skarlarıdır. Sıklıkla yüzde çene köşesinde, ensede, omuz ve göğüs ön kısmı nadiren yüzdede olabilmektedir. Tedavilerde IL kortion, bleomisin, 5 FU, Fraksiyonel CO2 lazer + Nd YAG lazer kullanılmaktadır.
c. Distrofik skarlar; nodüler akneler deriye açıldıkları bir kanal oluşturmaktadır. Akne geçtikten sonrada bu alanda sert bantlar, doku köprüleri, ve deri altı kanallar, buradan deriye açılan çok sayıda delikler kalmaktadır. Zaman zaman küçük iltihaplanmalar ve akıntılar yapabilmektedir.
3. Perifolliküler elastolizis
Akne sonrasında yuvarlak küçük beyaz lekeler şeklinde görülmektedir. Diğer akne skarlarından farklı olarak bunlar yumuşaktır. Epidermidis stafilokokların elastaz salgılarından kaynaklanmaktadır.