- Gösterim: 306
Roza hastalığında yüzde yanma-kızarma atakları, kızarıklığın zamanla kalıcı olması en sık gözlenen hasta şikayetleri ve klinik bulguları arasında yer almakta. Yüzde cilt görünümünün yaşam kalitesi üzerinde önemli bir etkisi olduğundan roza şikayetleri hastaları klinik, kozmetik ve psikolojik olarak çok etkilemekte.
Rozada yüzde kan dolaşımı artışının tam nedenlerini açıklayamamakla birlikte çoklu faktörin birlikteliğinden kaynaklanabileceği düşünülmekte; kan damarlarının aşırı ve nedensiz genişlemesi, nöronal, inflamatuar ve hormonal faktörler gibi. Yüzde yanma-kızarma atakları ve kalıcı kızarıklık için topikal tedaviler(brimonidin ve oksimetazolin gibi) ve lazer tedavileri(Nd YAG laer, pulsed dye lazer gibi) kullanılmakta.
Roza yüz tutulumunda kızarma ve yanma için iyi bir tedavi seçeneği olarak sistemik β blokerler kullanılmakta. Bunların kullanımının temel hedefi deride adrenoreseptörlerde sempatik sinir stimülasyonunu ve dolaşımdaki endojen katekolaminlerin etkilerini bloke etmek-azaltmak-antagonize etmektir. Vücutta dokularda adrenoreseptörleri hatırlarsak β 1 ler kalpte, β 2 akciğerlerde, gastrointestinal kanalda, kan damarlarında ve deride (keratinositler, fibroblastlarda) bulnurken α 1 ler diğer dopulart dışında deride kan damarlarının düz kaslarında bulunurlar. β-blokerler deride arteriyel kan damarlarının düz kasları üzerindeki β2-adrenerjik reseptörleri bloke ederek-damarları darlatarak kızarma ve yanmada etkili olduğuna inanılmakta. Ayrıca katekolamin blokajı ile kızarma-yanma reaksiyonlarını azalttığı, taşikardiyi ve ansiyeteyi düzenlendiği bilinmekte.
Rozada kullanılan β blokerler;
- Nadolol;hem β1- hem de β2-adrenerjik reseptörleri bloke eden seçici olmayan bir β-blokerdir . Rosaceada kullanımı sonrası deride kan akımınında anlamlı bir azalma olmadığı ancak gün içerisiden kızarma ataklarının sayısında, süresinde ve yoğunluğunda orta derecede olmakla birlikte bir iyileşme hastalar tarafından ifade edilmekte. Nodolol hastaların bazılarında hafiften şiddetliye kadar değişen klinik kötüleşmeye neden olabilmekte.
- Karvedilol; hem β1- hem de β2-adrenerjik reseptörleri bloke eden seçici olmayan bir β-bloker aynı zamanda zayıfta olsa α1 blokeri. Özellikle topikal bromidin ile birlikte kullanımı rozada klinik bulgularda anlamlı azalmara sağladığı gösterilmiş.
- Propranolol; hem β1- hem de β2-adrenerjik reseptörleri bloke eden seçici olmayan bir β-bloker, rozada klnik kullanımı nadolol gibi çok anlmalı bulunmamış.
β blokerler kullanımı sırasında kalp hızında ve kan basıncında azalma, vertigo ve mide bulantısı, kilo alımı, yorghunluk gibi yan etkiler gelişebilmekte. Bu nedenle ilaçların kullanmı sırasında hasta iletişimi ile doz düzenlemesi gerekmekte.
β-blokerler konjestif kalp yetmezliği, kardiyojenik şok, 50 atım/dakikadan az sinüs bradikardisi, atriyoventriküler blok, hiperaktif hava yolu hastalığı ve Raynaud hastalığı olan rozalı hastakarda kesinlikle kullanılmamalıdır.
Rozada eritem ve kızarmanın tedeviler ile azalması gereçekten zordur. β-blokerlerden karvediol ve propranolol rozada hafif-orta düzeyde etkili görünmekte. Bu etkileri muhtemelen antioksidan ve antiinflamatuar etkilerinden kaynaklanmkata. Ancak diğer dermatolojik hastalıklarda( port wein stan gibi) topikal ve esistemik β-blokerlerin yüksek etkinlikleri ile kullanılmakta ancak rozada henüz çalışmalar yeterli değil.