Yüzün alt kısmında mimikleri - yüz ifadesini belirleyen karmaşık bir kas grubu bulunmakta. Bu kasların kasılması ile mimikler oluşurken ince çizgilere ve derin kırışıklıklara neden olmakta. Ayrıca aynı kasların dinlenme tonusları(özellikle platysmal kas) yüzün alt kısmının konturunuda belirlemekte. Yaşlanma ve mimik kullanımına bağlı genç yaşlarda gelişen kırışıklıklar ve kontur düzensizliklerinde botox, dolgular, iplik askı yöntemleri, lazer ve estetik cerrahi uygulamalar tercih edilmekte.

• orbicularis oris kası

• depressor angulioris kası

• depressor labii inferioris kası

• risorius kası

 

• masseter kası

• mentalis kası

Yüzün alt kısmında izole estetik problemlerde hedef kasa botulinum toksin botox uygulanabilmekte. Örneğin ağız köşelerinde yaşlanma ile ortaya çıkan melomental katlantı(Marionette çizgileri) için depressor anguli oris kasına, çenede alt dudak altında labiomental katlantı ve çenede portakal kabuğu şeklinde deri çöküntüleri için mentalis kasına botox enjekte edilirken, yüz alt arka kısmının inceltilmesi ve jawline konturları için massterlere izole botox uygulanmakta. 

Boyun yüzeysel kas grubunda tanımlanan platysma kası, gövde üst kısmından başlayarak boynun ön ve yan kısmını örterek yukarı yüz alt ön kısmına uzanmakta.

 

Platysmal kasların üst ve alt bölümleri kasıldığında ortadaki deriyi çekmekte buda boyunda kaordiyon şeklinde deride yatay çizgilerin oluşmasına neden olmakta. Bu çizgiler için platysma kasına botox uygulanabilmekte. 

Platysma kası ön arka sınırlarında kas fiberleri daha kalındır ve bu kas fiberleri kasıldığında konveks hale gelmekte. Buda boyunda önde ve arkada uzunlamasına bantların oluşmasına neden olmakta. Platysmal bant olarak tanımlanan bu yapılara botox uygulanabilmekte.

Platysma kası yüz ön alt kısmında 3 farklı sonlanma yapmakta; medial platysma, central platysma ve lateral platysma

• İç - medial alanda çenede sonlanma. Anatomik olarak platysmanın bu parçası "Platysma pars labialis" olarak tanımlanır. Deri altında derin dokularda seyrederek, depressor anguli oris, depressor labii inferioris ve orbicularis oris kaslarına fiberler vermekte. Platysmal kas lifleri medial alanda sonlanmadan önce sağ-sol yan boyun platysmal kaslar % 75 oranında çenenin hemen altında çaprazlaşarak sonlanırken, % 15 oranında çaprazlaşmayı daha aşağıda thyroid kıkırdak üst hizasında yapmakta, % 10 oranında ise çaprazlaşma yapmamakta. Bu kasların aşırı aktivitesi ağız köşesinde ve alt dudakta yatay deri çizgilenmesine ve deri katlantılarına neden olmakta.

• orta - central alanda jawline sonlanma. Anatomik olarak platysmanın bu parçası "Platysma pars mandibularis" olarak tanımlanır. Boyun sağ ve sol yanından platysma kası medial bölümün hemen dış yanında alt çene kemiği mandibulanın alt sınırında kemik zarı olan periosteumda sonlanmakta. Bu sonlanması sırasında bu alandaki deri, deri altı dokular ve depressor anguli oris kasınada kas fiberleri vermekte. Bu alandaki platysma kasının aktivitesi bu alanda ve boyuna doğru yatay çizgi ve katlantıların oluşmasına neden olmakta.

• dış - lateral alanda sonlanma. Anatomik olarak platysmanın bu parçası "Platysma pars modiolaris" olarak tanımlanır. Boyun sağ ve sol yanından platysma kası depressor angulis oris kasının hemen dış yanından mandibulayı aşarak orbicularis oris, depressor angulis oris, risorius kasları üzerinde deri altında seyrederek bu kaslara ve deri altı dokularak fiberler vererek sonlanmakta. Bu alandaki platysma kasının aktivitesi özellikle gülme sırasında ağız köşesinin dışında, marionette katlantısına paralel çizgi ve katlantıların oluşmasına neden olmakta.

Platysmal kasın yüz alt kısmına katılımı ve diğer kaslar-dokular ile birlikte  jawline konturunun belirlenmesinde önemli olduğunun anlaşılmasından sonra botox uygulamaları bu alanda yapılmaya başlandı. Botoxta hedef yukarıda tanımlanan lateral platysmal alan. Bu alan botox uygulamalarında “Nefertiti lift” olarak tanımlanmakta. Botulinum toksin platysmal kasın jawline hattını aşağı çekme etkisini azalttığı için jawlinın daha keskin hatta sahip olmasını sağlamakta. Nefertiti botox uygulamalarında asıl hedef "lateral playsma" alanı yani boyunda platysmanın yan ve arka kas fiberleri. Ancak boyun botox uygulamaları sırasında sadece bu alana botox yapıldığında boyun ön kısmıdaki  platysma kas fiberleri aktif kalacağı için boyun yatay katlantılar ve platysmal bantlar daha belirgin hale gelebilmekte, çene kontruları hafif silinebilmekte. Bu sorunları önlemek için botox her hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlanmalıdır. Aşağıda "nefertiti lift" botox uygulamalarında önerilen modifikasyonlar yer almakta. 

Hastanın öncelikle yüz alt kısmı, çene ve jawline konturları, boyun bölgesi, boyunda yatay çizgi-katlantılar, boyunda platysmal bantlar, yüz mimikleri ve gülme sırasında yüzün alt kısmı, mandibula hattı ve boyun üst kısmında  oluşan kırşıklıklar ve deri katlantıları değerlendirilir. Bu değerlendirme sırasında hasta normal, tam gülme ve e harfi sesinin çıkarılması sırasında yüz alt, jawline ve boyun muayene edlilir. Oluşan kontur düzensizlikleri ve deri kırışıklık-katlantılar işaretlenerek botox uygulama alanları belirlenir. 

 Botox enjeksiyon alanları için; 

• jawline işaretlenir,
• ağız köşesi kulak memesini birleştiren hattın 45 derecelik açısının jawline kestiği nokta belirlenir(hemen hemen depresor abguli oris kasının en dış noktası),
• açı kesişim noktasından mandibula köşesine kadar jawline üzerinde 2 cm aralıklar ile noktalar belirlenir,
• bu noktalara paralel ve jawline hattının 1 parmak altında(2 cm) noktalar belirlenir,
• mentos kası için çenede nokta belirlenir,
• bunun 1 parmak altında simetrik nokta belirlenir.   

Botulinum tokisin mentalis kasına kas içerisine uygulanır iken diğer noktalarda deri altına uygulama yapılmakta. Uygulama dozları hastanın klinik muayenesinde belirgin platysmal kas hiperaktivitesi olan noktalarda daha yüksek olacak şekilde boyox enjeksiyonları yapılır.

Botox uygulama sonuçları; yüz alt kısmının konturlarının daha belirgin olması, jawline daha keskin bir hatta sahip olması, yüz alt kısmının V şeklinde toparlanması ve hasta sanki kilo vermiş gibi yüzün alt bölümlerinde değişimler olmakta, mimikler ve gülme sırasında yüz alt kımsında ortaya çıkan çizgi ve katlantıların görünümünde silinme ve yumuşama olmakta.

Son çalışmalar platysmal kasın; çene açma kaslarıyla sinerjik olarak çalışarak alt çene kemiği hareketinde-çiğnemede rol oyanadığını desteklemekte. Özellikle ağızın açılmasının geç evresinde(diğer kaslar ile birlikte). Platysmal kas bu fonksiyonel etkisi dışında masseter kasın hemen üstünü kaplayarak yakın bir komşuluk ilişkiside göstermekte. Çiğneme fonksiyonunda major kas masseter kası. Bu kas diş sıkma ve gıcırdartma alışkanlığında hipertrofiye olmakta volümünü arttırmakta. Bu nedenle yüzün alt arka bölümünde estetik amaçlı ve temporamandibular eklem problemlerinde botox uygulamalarında hedef kas. Ancak masseter kasa botox uygulamaları sonrası çiğnemede platysmal kasın daha aktif rol oyanmasına neden olmakta. Buda masseter kasın jawline konturunu oluşturan dokuların elevasyonunu sğladığı platysmal kasın ise depresyonuna neden olduğu bilgisini hatırlamamız sağlamakta. Bu nedenle yüz alt kısmının botox uygulamlarında masster ve platysmal kas ilişkisi unutulmamalıdır.