Nikel gümüş‐benzeri, parlak, beyaz renkli, sert bir metaldir(nikel ile ilgili daha detaylı bilgi için...).

Nikel, gümüş veya altın ile karşılaştırıldığında, daha dayanıklı ve kolay işlenebilir özellikte bir metaldir. Bu nedenle tek başına yada diğer metallerle karışım halinde çevremizdeki bir çok nesnenin yapımında kullanılır.

Nikel bu yaygın kullanımı ile birlikte alerjik temas egzamasına - ACD neden olan etkendir(en sık nedenlerden birisi). Günlük hayatta kullanılan pek çok metal üründe dayanıklı kaplama malzemesi olarak da nikel kullanıldığından, alerjik duyarlılığı olan kişiler için önemli bir sorun oluşturmaktadır.

Nikel Alerjisi Kimlerde Görülür?

Nikel duyarlılığı; toplumda her on kişiden birinde, özellikle çocuklarda ve kadınlarda(erkeklere göre 5-10 kat daha fazla) sık olarak görülmektedir. Herkes, nikele karşı alerjik yapı kazanabilir. Nikel alerjisi (duyarlılığı); tipik olarak, ucuz metal (sahte imitasyon) takı kullanmaya başlayan genç kızlarda 10‐20 yaşları arasında başlamaktadır. Ülkemizde erken yaşta kulak deldirme geleneğinin bulunması kadınlarda nikel alerjisinin daha fazla görülmesinin temel nedenidir. “Piercing” (delme) modasının yayılması da nikel duyarlılığında artışa katkı sağlamaktadır. Nikel ile temas halinde olunan işlerde çalışan kişilerde, tekrarlayan maruziyetler sonucu ileri yaşlarda da nikel alerjisi gelişebilir. Atopik egzaması olanlarda ise nikel alerjisi gelişme riski günümüzde normal bireylerden farklı bulunmamaktadır. Ancak kuru, pul pul dökülen, çatlamış hasarlı deri yapısına sahip kişilerde nikel duyarlılığı var ise nikel içeren herhangi bir madde ile en ufak bir temasta nikel alerjisine ait deri döküntüsü kolaylıkla ortaya çıkacaktır.

Nikel Alerjisinin Ortaya Çıkma Nedenleri Nelerdir?

Neden bazı kişilerde nikel alerjisi gelişirken diğerlerinde nikel duyarlılığı olmuyor? Bu sorunun cevabı henüz tam olarak açıklanamamıştır. Bununla birlikte bazı mesleklerde çalışan kişilerde nikel duyarlılığı daha sık görülmektedir. Bu meslekler: kuaförlük, hemşirelik‐hasta bakıcılık, ikram hizmetleri, para ve metaller ile temas halindeki mesleklerdir.

Nikel Alerjisi Nasıl Belirti Verir?

Pek çok hasta, alerjik nikele bağlı alerjik temas egzamasını; kot zımbası‐çıtçıtı‐fermuarı ya da saat kayışı‐tokası altındaki deri alanında, tahriş veya terlemenin katkısı ile ortaya çıkan, kızarık, kaşıntılı bir deri döküntüsü olarak fark eder. Takı takılan bölgelerde geliştiğinde “Takı egzaması” olarak da isimlendirilen bu döküntü genellikle nikel alerjisinin ilk ve tek belirtisi olur. Zamanla döküntülü alanda küçük su dolu kabarcıklar belirir, sulantılı ve nemli görünüm eklenir. Uzun süre devam ettiğinde kuru, kepekli, çatlak görünüm kazanır. Vücutta herhangi bir yerleşimde (en sık eller, bilekler, kulaklar ve karında) bir veya birden fazla odakta aynı anda ortaya çıkabilir. Olağan döküntü; nikel ile temas eden deri yüzeyi ile sınırlıdır. Ayrıca, alerjik döküntünün nikelin hiç temas etmediği bölgelerde görülmesi (yayım yapması) da olasıdır. Bununla birlikte; nikel alerjisi yayım yaptığında, en şiddetli belirtiler, temastan uzak bölgelerden çok nikel ile temas eden deri alanlarında ortaya çıkar. Eğer nikel içerikli bir maddeye dokunduysanız, metal parmak uçlarınızda kalıntı bırakabilir ve sonradan  parmaklarınızla dokunduğunuz göz kapağı veya boyun gibi uzak deri bölgelerinde nikel alerjisi gelişebilir. Nikel ile temas edilen bir deri yüzeyinde bir kez alerjik döküntü gelişmiş ise sonradan nikel teması başka vücut bölgelerinde gerçekleşmiş olsa bile önceki döküntü bölgelerinde hastalık yeniden alevlenir. Örneğin parmaklarınızla nikel içerikli bir nesneye dokunduğunuzda kulak memelerinde daha önce gelişmiş olan alerjik döküntü yineleyebilir. Nikel duyarlılığı ortaya çıktıktan sonra kısa bir süre içinde nikel içeren maddelerin derinize temas etmesini önleyebilirseniz deri döküntüsü iz bırakmadan kaybolacaktır. Bu sürecin hızlanması, yakınmalarınızın gerilemesi için doktorunuz size bazı ilaçları kullanmanızı önerecektir. Ancak deri temasını önleyemezseniz ve deri döküntüsü uzun süre devam ederse, takiben temastan kaçınsanız da hastalığın gerilemesi güçleşir ve uzun sürer, iltihaplanma gibi istenmeyen durumlar gelişebilir.

Nikel Alerjisinin Vücutta Yerleşim Alanları

Nikel altın ve gümüş gibi bir çok değerli maden içerisinde yer almakta. Örneğin 18 karat altındaki altınlar takılarda nikelin daha fazla olabileceği unutulmamalıdır. Beyaz latın olarak bilinen takılarda(platin ve gümüş) nikel içeriği hatırlanmalıdır.

Küpe ve piercing egzaması

Nikel egzmalarının belkide en fazla görülen klinik alanıdır. Başlangıçta sadece kulak küpe alanında ancak daha sonra boyun, saçlı deri ve yüze yayılabilmektedir. Nikel içeren piercingler kullanılduğu burun, göbek deliği hatta genital alanda küpe alanındaki gibi temas allerik dermatitis gelişmekte. 

Yüzük egzaması

Yüzük takılan parmakta başlayan egzam zamanla dağılmakta. 

Kolye ve Broş egzaması

Kolye ve broş temas alanlarında başlamakta ve zamanla yayılabilmekte. Bazen iş yerinde kullanılan tanıtım kartlarının metalik kolyeleri bunu yapabilmekte. 

Bilezik, Künye egzaması

Klinik bulgular sadece tema syüzeyinde bazende tüm ön kola yayılabilmekte.

Giysilerin metal aksesuarları

Özellikle kot pantolonların bel düğmeleri ter ve sürtünme ile karın bölgesinde egzamalara neden olmakta. başlangıçta düğmenin temas yüzeyi ile sınırlı iken zamanla yayılabilmekte.   

Giysilerde kullanılan kemer ve bunun metal tokası

İç çamaşırların özellikle sütyenlerin metal kopçaları sırtta allerjik egzama nedenleri arasında

Bunları dışında giyisilerde bulunan fermuarlar, kopçalar, metal kullanılmış ayakkabılar(yeşil ayakkabı boyalarında nikel ve kobalt var), göz çevresinde kirpik kıvrımlaştırıcıları

Gözlük çerçeveleri nikel içeriği ile şakak, burun sırtında, göz çevresi, yanaklar ve kulak arakasında temas egzamasına neden olmakta.

Saç tokaları saçlı deri ve kulak arakasında nikel kaynaklı egzama nedenleri olabilir.

Kalemler, anahtar, anahtarlık, bozuk paralar nkel egzama nedenenleri arasında 

Bu tür nikel içeren metal yapıların üzeri trınak partaıcı yada akrilik sprey ile kaplanabilir. Bu koruyucu bir önlem sağlamakta.

Kozmetik ürünler

Kozmetiklerde nikel içeriği çok düşük olmakla birlikte; fondotenlerde,  bazı çocuk oyuncak kozmetiklerinde(göz farlarında) ve partalacılarda nikel bulunabileceği unutulmamaldır.

Cep Telefonları ve traş makinaları

Cep telefon temas yerleri olan yüz, kulakta, ellerde parmaklarda temas egzamaları gelişmekte.

Bilgisayarlar, tabletler

Bilgisayarların temas edilen metalik yüzeyleri temas egzamasına neden olabilmekte. 

Saatler ve metal kordonları 

Metal Aksamlı Oyuncaklar 

Nikel İçeren Nesneler Hangileri Olabilir?

Özellikle gümüş renkli ise metalden üretilmiş hemen her nesne nikel içerikli kabul edilir.

Tıbbi amaçlı ve Diş hekimliğinde kullanılan nikel içerikler 

Ortopedik amaçlı kullanılan eklem protezleri, kaldamar cerrahisinde kullanılan bazı stentler nikel içerikleri ile allerjik reaksiyonlara neden olabilmekte. 

Diş hekimliğinde kullanıan diş protez ve telleri nikel içrikleri ile ağız içerisinde, dudaklarda hatta vücutta nikel alerjisine neden olabilmekte. 

Tıbbi amçlı kullanılan iğneler(sürekli iğne kullanılması gereken kronik ağrı, diyabet ve onkoloji hastalarında) ve akapuntur iğneleri nikel içerikleri ile alerji yapabilmekte. 

Mesleki Nedenler ile Nikel Teması

Bazı meslek gurupları daha fazla nikele maruz kalmakta; otomobil üretim ve oto oto tamircileri, barmenler, kasiyerler, katalizör üreticileri (nikel katalizörler), seramik üreticileri ve işçileri, temizleyiciler, boyacılar, elektronik işçiler, elektrokaplayıcılar, kuaförler, mürekkep üreticileri, kuyumcular, metal işçileri, para işleyicileri, cam veya emaye üretiminde çalışanlar, buji üreticileri, akü üreticileri, kauçuk işçileri ve tekstil boyacıları  gibi. 

Saç permasında kullanılan amonyum tiyoglikolat metal yüzeylerden(makas gibi) nikelin serbest kalmasınıa neden olarak kuaferlerde allerijiyi arttırabilir.

Müzisyenlerde nikel alerjisi

Müzik enstrümanlarının nikel yapıları yada aksesuarlarındaki nikel içeriği temas alanında alerjiye neden olabilmektedir. Örneğin keman ve viyolanın boyun destek kımsındaki metal aksam içeriğindeki nikel boyunda temas egzamasına neden olabilmektedir. Gitarda tellerin ve sapın metal nikel içeriği ellerde parmaklarda reaksiyona neden olabilmekte. Üflemi çalgılardaki nikel içeriği ağız çevresi, çene ve parmaklarda nikel temas egzamasına neden olabilmekte.  

Günlük yaşamda en sık karşılaşılan nikel içerikli nesneler şunlardır:

• Madeni Para
• Toplu iğne
• Kapı kolları tutacaklar
• Metal Aksesuar
• Süsler
• Takı
• Toka
• Dikiş iğnesi
• Sigara çakmağı
• Çatal-bıçak takımı
• Musluk
• Femuar
• Dosya dolabı
• Ataş
• Tencere (Paslanmaz çelik)*
• Zımba çıtçıt
• Metal daktilo
• Kalem
• Metal mutfak gereçleri*
• Metal düğme
• Anahtar ‐ anahtarlık
• Makas
• Metal ovma bezleri
• Ruj kutusu
• Diş protezi ve telleri
• Çanta sapı
• Kapı pencere kolları
• Pudriyer
• Elektrik telleri
• Gözlük
• Mobilya metal aksesuarları
• Merdiven trabzanı
• Boya ve cila
• Petrol ürünleri

*Paslanmaz çelik ürünlerin içeriğinde de nikel bulunmakla birlikte özellikle kaliteli üretilmiş nesnelerdeki nikel diğer metallere çok sıkı bağlandığından salınmaz ve oldukça güvenlidir.

En Sık Hangi Vücut Bölgeleri Etkilenir?

Nikele bağlı alerjik temas egzaması, vücudunuzda herhangi bir deri alanında değişken genişlikte tutulum gösterebilir.

En sık etkilenen deri alanları ve olası etkenleri şöyle özetlenebilir:

• Saçlı deri: Toka, firkete, maşa, metal saç fırçası
• Burun: Gözlük çerçevesi
• Yüz: Bigudi, firkete, takı, bozuk para
• Göz kapakları: Göz farı, parmakucundaki metal kalıntıları, makyaj fırçası, kirpik şekillendirici maşa
• Boyun: Kolye, kopça, fermuar, parfüm spreyleri
• Göğüs: Broş, madalyon, zincir
• Meme: Sütyen teli, kolye
• Sırt: Çıtçıt‐kopça, sütyen metalaksesuarı, fermuar
• Karın: Zımba (kot vb.), giysilerin metal aksesuarları
• Uyluk: Cepteki bozuk paralar, metal sandalye, pantolon askısı metal aksesuarları
• Dudaklar: Dudakta tutulan toplu iğne, metal ruj klıfı, kalemlerin metalik kısımları
• El: Metal para, şemsiye, cüzdan ve çantaların metal aksesuarları, bebek arabası tutacağı, musluk, çatal‐bıçak takımı
• Ayak: Ayakkabı tokası, metal akseasuarlar
• Kol: Bilezik
• Kulak: Küpeler, gözlük çerçevesi, kalem
• Parmak: Yüzük, yüksük, iğne, bozuk para, daktilo tuşu, kalem
• El bileği: Saat kayışı, tokası vb. bilezik, metal koku şişeleri
• Değişken temas alanı: Her türlü takı ve metal Ürün

Nikel Duyarlılığı Ne Kadar Süreyle Devam Edecek?

Bir kez nikel duyarlılığı gelişirse kişi genellikle ömür boyu duyarlı kalır. Evde ve iş yerinde nikelden kaçınmak oldukça zordur. Ancak nikel ile her temas deri döküntüsünün ortaya çıkmasına neden olmayabilir. Eğer derinizin bakımı yetersiz, kuru, soyulmuş veya çatlamış ise nikel deri yüzeyinden kolaylıkla giriş yapar. Islak veya terli iken uzun süreli ve sürtünme ile birlikte gerçekleşen nikel teması (kol saati kayışı vb.) nikel duyarlılığının gelişmesi kolaylaştığından bu durumların önlenmesi faydalı olur.

Nikel Alerjisi Deri Testleri

ACD tanısında kullanılan yama testleri nikel alerjzisinde kullanılabilmekte.

Nikel Alerjisi Tedavi Edilebilir Mi?

Nikel duyarlılığınıza son verecek bir ilaç bulunmamaktadır. Nikele bağlı alerjik temas döküntüsü gelişmesini önlemenin en uygun yol nikel ile uzun süreli temasın engellenmesidir. Çevrenizdeki pek çok nesne nikel içerdiğinden temasın kesilmesinin sağlanması zordur ancak tedaviniz için bunu hedeflemelisiniz. Ev ve iş yerinizde metal ürünleri dikkatlice belirleyin, bunların yerine güvenli olan ahşap, plastik, cam, kağıt veya kumaştan yapılmış ürünleri kullanın ancak bu ürünlerin metal aksesuarlarına dikkat ediniz.

Metalden yapılmış her nesnenin nikel içerdiğini varsayın ve dokunmaktan kaçının. Zorunlu durumlarda pamuklu veya pamuklu astar içeren lateks (kauçuk) ve PVC eldiven kullanınız. Bununla birlikte bir metal ürünün nikel içerip içermediğini gösterebilmek için DMG (dimetilglioksim) adlı kimyasal içeren test kiti kullanabilirsiniz. Bunun için doktorunuzdan bilgi ve yardım isteyiniz. Nikel içeren bir nesneyi (takılar vb.) boya, tırnak cilası, lake, vernik veya maskeleme bandı ile kaplarsanız derinizin metale direkt temas etmesini öneleyebilirsiniz. Ancak bu gibi kaplamalar, çizildiğinde ya da hasarlandığında faydasız kalacaktır, aralıklarla kontrol ediniz ve gerekirse tekrar kaplama uygulayınız. Zımba gibi metal aksesuar içeren giysilerinizin içine bir kat güvenli giysi (metal aksesuarsız pamuklu giysi, eldiven vb.) giymek direkt teması önlemek açısından faydalı olabilir ancak sıcak ortamda, terleme durumunda etkisiz kalabillir. Bozuk paraların serbest olarak ceplere konulması yerine cüzdanda bulundurulması gereklidir. Eğer nikel temasına bağlı olarak deride alerjik döküntü belirir ise deri hasarlanmış olur. Bu dönemde bu önlemlere azami ölçülerde uyulmalıdır.

Metallerin Nikel İçerdiği Test Edilebilir mi ?

Bunun için "Dimetilglioksim nikel spot test-dimethylglyoxime nickel spot test" kullanılmakta. Bu test nikel için % 97.5 oranında spesifik bir test olmakla birlikte testin duyarlılığı ancak % 59.3 tür. Son derce basit ve hızlı test. Dimetilglioksim içeren renksiz solüsyon kulak temizleme pamuklarına damlatılır ve nikel içeriğinden şüphelenilen metal yüzey sürülür. renk pembeye döner ise bu metal yüzey içeriğinde nikel olduğunu göstermekte. Testin pozitifliği metal yzeyden haftalık ne kadar nikein serbest kaldığı ile ilişkilidir. Pozitif test metalik yüzeyin 1 cm2 den haftalık 0.5μg den fazla nikel serbest kaldığını göstermekte.

Nikele Karşı Alerjik Duyarlılığı Olan Kişiler Takı Kullanabilir Mi?

Nikel duyarlılığı olan kişilerde eş zamanlı altın duyarlılığı olma olasılığı çok düşüktür. Bununla birlikte altın takı yapımı sırasında, daha sert ve kolay işlenebilir olması için altın bir miktar nikel ile karıştırılmaktadır. Dokuz ayar altında yüksek, 18 ayar altın düşük miktarda nikel bulunmaktadır. Buna karşın 24 ayar altın ve som gümüşün nikel içermediği kabul edildiğinden güvenle kullanılabilir. Altın kaplama, beyaz altın ve çelik ürünler ise kullanılmamalıdır.

Nikele Karşı Alerjik Duyarlılığı Olan Kişiler Özel Bir Beslenme - Diyet Uygulamalı Mı?

Bilimsel çalışmalar nikelsiz beslenmenin hastaların bir kısmında düzelme sağlandığını göstermiştir. Yeşil yapraklı sebzeler, kakao, sarımsak, soğan, mercimek, kayısı, çikolata, kuruyemişler ve kabuklu deniz ürünlerinde yüksek düzeyde nikel bulunur. Konserve veya teneke kutudaki içecek ve besinlerde de nikel bulunduğundan tüketilmeleri önerilmez. Ayrıca asidik yapıdaki besinler (turunçgiller, ışgın, elma vb.) paslanmaz çelik tencerede pişirimeleri sırasında tencerenin yapısındaki nikelin açığa çıkmasına ve besine karışmasına neden olabilmektedir. Teflon, aluminyum, emaye, cam tencerelerde ise bu durum gözlenmediğinden güvenle kullanılabilir. Dikkat edilmesi gereken bir nokta da sabah çeşme suyu içilmemesidir çünkü beklemiş borudaki suyun nikel içeriği yüksek olabilir.

Günlük beslenme ve sıvılar ile alınması gereken nikel miktarının azaltılması önerilmekte. Bunun kontrolü zor olduğu için sindirim sisteminde nikeli bağlayacak-şalatör disulfiram(günlük  250mg) kullanımı doktor kontrolünde kullanılabilir. 

Nikel alerjisinde görülen sistemik belirtiler

Nikelin sistemik olarak ilaçlar, beslenme ve içme su kaynaklarından fazla alınması sistemik bazı belirtilere neden olmakta. Bunlar;

Dishidrotik dermatitis

Baboon sendromu; bu sendrom ampisilin gibi ilaçlar ile nikel ve civa gibi çeşitli allerjenler ile oluşan kalça, koltuk altı, genital bölge ve iç uylukta yerleşen egzamatöz bir döküntü olarak tanımlanmıştır. Döküntüler canlı kırmızı renkte, iyi sınırlı, baboo maymunun kırmızı poposunu hatırlatan görünümdedir. Bu sendrom daha önce alerjene duyarlanmış kişilerde kontakt allerjenin sistemik emilimi veya sindirimi sonrası gelişmekte. Döküntüler alerjen ile karşılaşıldığı ikinci ve beşinci günler arasında en yoğun seviyeye ulaşmakta. Heparin, roksitromisin, hidroksiüre, amoksisilin, simetidin, terbinafin, etilendiamin ve intravenöz immünglobuline karşı benzer sendrom bulguları bildirilmiştir. Bu sendrom çocuklarda nadir görülmektedir, genellikle 25 yaş üzerinde görülmekte.

Atopik dermatitis klinik belirtilerinde artış