Cinsiyet Farklılıkları, Hastalıklar ve Parmak Uzunluğu İlişkisi

Cinsiyet, bedenlerimizde fiziksel ve biyolojik farklılıklar yaratırken; sosyal becerilerimizi ve kimliğimizi de belirlemektedir. Bunun yanı sıra, kadın ve erkekler arasında birçok hastalığın görülme sıklığında farklılıklar gözlenmektedir. Bu hastalıklar arasında kalp hastalığı ve krizi, birçok kanser türü, astım, romatoid artrit, otizm, dikkat eksikliği sendromu, migren ve hatta depresyon yer almaktadır.

Bu biyolojik farklılıkların nasıl ortaya çıktığı ve neden bazı erkek ve kadınların karşı cinsiyetin özelliklerine sahip olduğu sorularına yanıt bulmak için son çalışmalar el parmaklarımızı, daha doğrusu yüzük ve işaret parmağımızın göreceli uzunluğunu incelemektedir.

Rahim İçi Hormonlar ve Parmak Uzunluğu

Son yapılan çalışmalar, parmaklarımızın bize kadın ve erkeklerin nasıl farklılaştığı, cinsiyetle ilgili davranış modelleri ve hastalık yatkınlıkları hakkında bilgi verdiğini öne sürmektedir. Bu teoriye göre, bireylerin bu özellikleri için doğumdan önce nasıl programlandığı parmak uzunlukları ile ilişkilidir.

Özellikle yüzük parmağımızın erken büyümesinin, rahimdeki testosteron seviyelerine duyarlı olduğu düşünülmektedir. Testosteron, "erkeklik hormonu" olarak adlandırılır ve yüzük parmak ne kadar uzun olursa, o kadar fazla erkeksi özelliklere işaret eder.

Parmak uzunluğu vücut büyüklüğüne bağlı olduğundan, yüzük parmağın uzunluğunun diğer parmaklarla karşılaştırılması gerekmektedir. Bunun için en iyi karşılaştırma işaret parmağı ile yapılır. İşaret parmağının erken gelişiminin ise "kadınlık hormonu" olan östrojenine bağlı olduğuna inanılır.

Bu nedenle, yüzük parmağı ve işaret parmağının göreceli uzunluklarının, cinsiyet kaynaklı bazı hastalıkların ön tanısında kullanılabileceği düşünülmektedir.

Elde işaret ve yüzük parmak oranı 2D/4D

Elin iç yüzeyinden işaret ve yüzük parmakların el ile eklem yaptığı ve deri katlantısı oluşturfuğu çizgi ile parmak uçları arasıdaki mesafe ölçülür.

Bu ölçümlerden aşağıdaki gibi 3 farklı sonuç ortaya çıkmaktadır:

Erkeksi Tip ($\text{Yüzük parmak>İşaret parmak): }$Bu durumda yüzük parmağı (4. parmak), işaret parmağından (2. parmak) daha uzundur. Bu oran, bireyin anne karnında yüksek testosteron ve düşük östrojen seviyelerine maruz kaldığını gösteren erkeksi bir hormonal profile işaret eder.

Kadınsı Tip ($\text{Yüzük parmak<İşaret parmak): }$Bu durumda işaret parmağı, yüzük parmağından daha uzundur. Bu oran, bireyin rahimde yüksek östrojen ve düşük testosteron seviyelerine maruz kaldığını gösteren kadınsı bir hormonal profile işaret eder.

Nötr Tip (Yüzük parmak≈İşaret parmak): Bu durumda yüzük parmağı ve işaret parmağı yaklaşık olarak eşit uzunluktadır. Bu oran, anne karnında testosteron ve östrojen seviyelerinin dengeli olduğunu gösteren nötr bir hormonal profile işaret eder.

Geniş katılımlı ölçümlerde kadınlarda işaret parmağının yüzük parmağından daha uzun olduğu ($\text{2D}>\text{4D}$) değeri gözlenirken, erkeklerde standart değerden (yüzük parmağının işaret parmağından daha uzun olduğu, $\text{2D}<\text{4D}$) sapmalar daha fazla görülmektedir.

Kadın ve erkek arasındaki bu parmak uzunluğu farkları eskiden beri bilinmekle birlikte, 1988 yılında Baker tarafından bu farklılık ilk kez seks hormonları ile ilişkilendirilmiştir.

Araştırmaların Temel Bulguları

• Hormonal Korelasyon: 2D:4D oranının ne kadar düşük olması, vücutta o kadar yüksek testosteron ve düşük östrojen seviyesi olarak ifade edilmiştir.

• Ölçüm Zamanlaması: Manning ve arkadaşları (1998), bu ölçümlerin 2 yaş ve üzerindeki çocuklarda yapılabileceğini savunmuştur. Malas ve arkadaşları (2006) ise 2D:4D ölçümlerinin fötal gelişimin ilk 3 ayında bile yapılabileceğini göstermiştir.

• Genetik Ortaklık: Kondo ve arkadaşları (1997), genital organlar ve parmakların ortak genler (HoxA ve HoxD) ile kontrol edildiğini ortaya koymuştur.

• Değişmezlik: Manning (1998) ve Trivers (2006) ve arkadaşları, 2D:4D oranının ergenlik döneminden sonra değişmediğini bulmuştur.

• İkiz Çalışmaları: Belki de en değerli çalışma van Anders ve arkadaşları (2006) tarafından yapılmıştır: Cinsiyetleri farklı ikizlerde, anne rahminde yüksek testosterona maruz kaldıklarında, erkeklerde düşük 2D:4D oranının daha belirgin olduğunu saptamışlardır.

2D:4D Oranının İlişkilendirildiği Durumlar

2D:4D oranı, anne karnındaki hormonal maruziyetin bir göstergesi olarak kabul edildiğinden, birçok davranışsal ve tıbbi durumla ilişkilendirilmiştir:

• Akademik başarı (2006)

• Atletik yetenek (2001)

• Dikkat eksikliği (2008)

• Otizm (2006)

• Yeme bozuklukları (2006)

• Kalp ve damar hastalıkları riski

• Akne (Bilgiç ve Arkadaşları, 2015)

Tüm bu çalışmalardan çıkarılacak temel sonuç şudur: 2D:4D oranı, anne rahminde ne kadar testosteron/östrojen dengesine maruz kalındığının bir ölçüsü olabilir. İşaret parmağı (2D) östrojenin, yüzük parmağı (4D) ise testosteronun göreceli göstergesi olabilir.

Bu makalede anlatmaya çalışacağınız ana konu ise, 2D:4D oranı ile Erkeksi Tipte Saç Dökülmesi (Androgenetik Alopesi - AGA) arasındaki ilişki olacaktır.

Androgenetik Alopesi (AGA), ergenlik ile başlayıp hem kadın hem de erkeklerde görülen en sık saç dökülmesi nedenidir. AGA'nın gelişiminde birçok faktörün rol oynadığı bilinmektedir:

• Artmış $5\alpha$-redüktaz tip II enzim aktivitesi

• Androjenik reseptörler

• Saç foliküllerindeki mediatörler (TGF-$\beta$1 gibi)

• Beslenme

• Genetik faktörler

Özellikle erkeklerin %45.4 ila %80'inin bu süreçten az ya da çok etkilendiği bilinmektedir.

Hormonal Maruziyet ve AGA Hipotezi

2D:4D oranı, anne rahminde maruz kalınan testosteron/östrojen dengesinin bir ölçüsü olarak kabul edildiğine ve saç foliküllerinin gelişiminin anne karnında başladığı bilindiğine göre, 2D:4D oranı ile AGA arasında bir ilişki kurulabileceği hipotezi ortaya atılmıştır. Bu hipotez, yüksek testosteron maruziyetinin AGA gelişimine yatkınlığı artırabileceği fikrine dayanmaktadır.

Bu amaçla yapılan çalışmalarda, AGA'lı hastaların klinik başlangıç yaşı, klinik şiddeti ve 2D:4D oranları (sağ ve sol elde, AGA'sız kişilerle karşılaştırmalı olarak) incelenmiştir.

Araştırma Sonuçları

Yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlar şu şekildedir:

1. AGA'lı hastalarda sol elde 2D:4D oranı düşük bulunmuştur (yani sol elde yüzük parmağı, işaret parmağına göre daha uzundur). Bu düşük oran, anne karnında yüksek testosteron maruziyetini işaret etmektedir.

2. Sağ elde 2D:4D oranı açısından AGA'lı hastalar ile AGA'sız kişiler arasında belirgin bir fark gözlenmemiştir.

3. Düşük 2D:4D oranı ile AGA'nın başlangıç yaşı ve klinik şiddeti arasında bir korelasyon (ilişki) bulunmamıştır.

Bu sonuçlar, anne karnındaki hormonal maruziyetin bir göstergesi olan sol eldeki 2D:4D oranının, bireyin AGA geliştirme yatkınlığı ile ilişkili olabileceğini düşündürmekle birlikte, kaşıntı gibi diğer bazı durumların aksine, dökülmenin ne zaman başlayacağını veya ne kadar şiddetli olacağını öngörmede tek başına yeterli bir belirteç olmadığını göstermektedir.