Yüzün estetik değerlendirilmesi-analizinde boyutsal düzlemler, estetik noktalar ve alanlar kullanılmakta.

Yüzün anatomik ve estetik değerlendirilmesinde kullanılan düzlemler

Yüz ve başın anatomik ve estetik değerlendirilmesinde bazı düzlemler kullanılmaktadır ve bunlar aşağıdaki resimde gösterilmektedir.

Sagittal (ön-arka; anteroposterior) plan. Sarı ile gösterilen plan

Coronal (yan-yan;frontal) plan. Mavi ile gösterilen plan

Transverse (horizontal) plan. Kırmızı ile gösterilen plan

Midsagittal (yada orta sagittal) plan; yüzü ve başı sol ve sağ olarak tam ortadan 2 ye bölmektedir.

Buna paralel diğer sagittal planlara parasagittal plan denilmektedir.

Yüz ve başın anatomik ve estetik alanları arasındaki ilişki, konumlanmaları ve bunların tanımlanması için 3 tanede bu düzlemlerden geçen akslar bulunmaktadır. 1. Sagittal (ön-arka) aks.

2. Vertical (longitudinal) aks.

3. Transverse aks.

Yüzün anatomik ve estetik değerlendirilmesinde kullanılan noktalar, landmarklar

Yüzün estetik değerlendirmesinde bazı anatomik referans noktaları tanımlanmıştır.

Bunlar aslında yüze bakıldığında ilk olarak dikkat çeken noktalardır. Bunlar tanımlamanırken büyük harfle kısaltılmaktadır. Kemik yapılar bu şekilde kısaltılırken yumuşak dokular üzerine ′ konularak tanımlanmaktadır. Örneğin nasionun yumuşak doku noktası nasion (N ′) olarak tanımlanırken kemiksel nasion (N) olarak tanımlanmaktadır.

Bu lendmarklar;

Vertex (V ′) , başın en üst noktası

Trichion (Tri), yüze ön bakışta alın ile saçlı derinin birleşme noktası yani alında saçların başladığı nokta. Crinion olarakta tanımlanmaktadır. Bu nokta saçların varlığında kolay belirlenir iken saçların dökülmesi halinde belirlenmesi zordur. Bu hastalarda hastanın kaşlarını yukarı kaldırması istenir. Bu frontal kasın kasılmasına neden olmaktadır. Bu kasılma ile alında yatay çizgilenmeler ortaya çıkmaktadır. Bunların yukarıda kaybolma sınırı yada frontal kasın kasılmadığı nokta trichionu tanımlamaktadır.

Eurion (Eu ′ ) , başın üst kısmının en dışarıda kalan noktası; başın iki yanında pariatal ve temporal kemikler üzerinde yumuşak dokuların belirgin olduğu nokta.

Glabella (G ′ ) Yüze önden bakışta orta hatta kaş arasının en belirgin olduğu nokta. Bu nokta frontal kemiğin en belirgin noktasınıda belirlemektedir.

Opisthocranion (Op ′ ); Profilden tam glabella hizasında başın arkada en belirgn olduğu noktadır.

Frontotemporale (Ft ′ );Temporal kemiğin alına yani frontal alan en yakın olduğu nokta. Bu iki nokta rası mesafe Ft ′ – Ft ′ alının yumuşak dokularının  genişliğini yani bitemporal genişliği vermektedir.

Nasion (N ′ yada Na ′ ); Orta hatta burun kökünün tam orta noktası, yada nasofrontal alanın tam orta noktası, burası aslında hemen hemen N yani kemiksel nasionada denk gelmektedir.

Palpebrale superius (Ps); yüze ön bakışta gözler açık iken üst göz kapağnın orta hatta en yüksek noktası

Exocanthion (Ex) Gözde üst ve alt göz kapaklarının birleştiği dış kısım-lateral canthus noktası

Endocanthion (En) Gözde üst ve alt göz kapaklarının birleştiği iç kısım-medial canthus noktası

Palpebrale inferius (Pi) Alt göz kapağının ortada em alt kısmı

Orbitale (Or ’ ) Göz çukuru kemiğinin alt göz kapağı noktası

Rhinion (Rh ′ ) Buru kemik ve kıkırdak birleşme noktasında yumuşak dokunun en beligin olduğu nokta.

Zygion (Zy ′ ) Yanakta elmacık kemikleri üzerinde zygomatic akrın yüze önden bakışla en dışta kalan kısmıdır. Zy ′ – Zy ′ mesafe bizygomatic yüz genişliğini vermektedir.

Tragion (Tr) Kulakta tragusun en üst noktası

Pronasale (Prn) Burun ucunun en belirgin noktası

Columella breakpoint (C ′ ) Columellanın orta noktası.

Alare (Al) Burun kanatlarının en dış noktası

Alar curvature point (Ac) Burun kanatlarının yanak ile birleşme noktaları

Subnasale (Sn) KColumella ile üst dudağın birleştiği en derin nokta

Supralabiale (Spl) Üst dudağın konkavlığının tam orta noktası. Burası aslında subnasale ile labrale superiusun orta noktasıdır. Buna yumuşak doku A noktasıda denilmektedir.

Labrale superius (Ls) Üst dudağın vermilio sınırında orta noktası

Stomion superius (Sts) Üst dudağın ağıza doğru en alt sınırı

Stomion (St) Üst ve alt dudakların temas ettikleri orta hattın tam orta noktası.

Cheilion (Ch) Her iki tarafta ağız köşesi noktası

Stomion inferius (Sti) Alt dudağın ağıza doğru en üst sınırı

Labrale inferius (Li) Alt dudağın vermilion sınırında orta noktası

Sublabiale (Sbl) Aşt dudak ile labrale inferius arasındaki konkavitenin orta hatta en konkav olduğu nokta. Brası aslında mentolabial katlantının en derin noktasıdır. Burasıda Yumuşak doku B noktası olarak tanımlanmaktadır.

Pogonion (Pog ′ ) Çene yumuşak dokunun orta hatta en önde olduğu nokta

Menton (Me ′ ) Çenenin orta hatta en alt noktası . Bu nokta ile yüzün yüksekliği ölçülmektedir.

Gnathion (Gn ′ ) Çenenin orta hatta ön-alt kısmının en belirgin olduğu nokta. Bu nokta Pogonion ile menton arasında yer almaktadır. Bu nokta pogoniondan geçen dik hat ile mentondan geçen yatay çizginin birleştiği açıdanın tam açı ortayından geçen ve çeneye değdiği yerdir. ve mentondan geçen

Gonion (Go ′ ) Alt çene kemiği olan mandbulanın köşesinin üzerinde yumuşak dokunun en dış noktasıdır. Go ′ – Go ′ esafesi ölçümünde kullanılmaktadır.

Cervical point (C) Çene altı ile boyun ön kısmı arasındaki konkavitenin en iç noktası. Bu mentondan geçen yatay hat ile boyundan geçen dikey hatton tam birleşme noktasıdır.

Bu referans noktaları arasındaki mesafeler ölçümler ile yüzün anatomik referans mesafeleri aşağıdaki resimde olduğu gibi saptanabilmektedir.

Bazende bu referans noktaları birleştirilerek özel düzlemler elde edilmekte. Bu düzlemler anatomik alanların değerlendirilmesinde kullanılmaktadır.

Bunlara örnekler;

E – line (buna  Ricketts  düzlemi yada estetik çizgide denilmektedir) yada Estetik düzlem; Bu çizgi pogonion ile burun ucu pronasale arasında çizilmektedir.  Bu dudakların analizinde kullanılmaktadır. Yüz planı; nasion ile pogonion arasında çizilmektedir.

H – line, H çizgisi (Holdaway’in harmoni çizgisi olarakta bilinmektedir.) ; pogonion ile üst dudağın ön noktası arasında çizilen hattır.

Rees’in estetik planı; burun ucu – pronasale ile üst dudak- labrale superius arasında çizilen çizgidir ve bu çenede kemik pogoniondan geçmelidir.

Riedel’ in planı; üst dudak ile alt dudak ve pogonion arasında çizilen çizgidir. Bu burunun değerlendirilmesinde kullanılmaktadır.

S – line, S çizgisi;(Steiner’ in çizgisi) ; subnasale (Sn), pronasale (Pn) ve pogonion (Pog ′) arasında çizilen S şeklinde çizgidir. Dudakların değerlendirilmesinde kullanlmaktadır.

Burstone’ un çizgisi; Sn – Pog ′ çizgidir. Dudakların değerlendirilmesinde kulanılmaktadır.

Z – line, Z çizgisi (Merrifield’in Z çizgisi); pogonion (Pog ′ ) dan geçen dik çizgidir. Üst dudak ön noktası bu hat üzerinde alt dudak ön noktası bu çizginin gerisindedir. Bu çizgiye üst ve alt dudağın profilde en önde olan noktaların uzaklığına bakılmaktadır.

Yüz ve Boyunun anatomik ve estetik analizinde anatomik alanlar

1. Alın bölgesi-Forehead

2. Şakak alanı-Temporal

3. Elmacık kemiği – Zygomatic arch

4. Yanak alanı – Malar

5. Göz ve çevresi alanı – Orbital

6. Göz altı alanı – Infraorbital

7. Burun alanı – Nasal

8. Kulak – External ear

9. Parotis bezi, Masseter çiğneme kası alanı – Parotid-masseteric

10. Yanak alanı – Buccal

11. Ağız alanı – Oral

12. Çene alanı – Chin

13. Alt çene kenarı alanı – Mandibular border

14. Alt çene köşe alanı – Mandibular

15. Hyoid kıkırdak üstü alanı – Suprahyoid

16. Al çene kenar altı alanı – Submandibular

17. Carotid boyun damarının yer aldığı üçgen alan – Carotid triangle

18. Alt çene köşesi arkasında kalan alan – Retromandibular fossa

19. Boyun ön kısmı – Median cervical

Yüzde bu anatomik alanlar daha iyi değerlendirilmek için bazı alt alanlara bölünmüştür.

Altta resimde bunlar gösterilmektedir.

1- Alın bölgesi;1a alının orta bölümü, alının yan bölümü, 1c kaş bölümü

2. Göz ve göz kapakları alanı;

3a alt göz kapağı alanı, 3b üst göz kapağı alanı, 3c göz dış köşesi alanı, 3d göz iç köşesi alanı

4- Yanak alanı; 4a yanak orta alanı, 4b zygomatik alan, 4c yanak alanı, 4d buccal alan

5- Üst dudal alanı; 5a philtrum, 5b üst dudak yan alanı,  5c vermilion alanı

6- Alt dudak alanı; 6a alt dudak merkez alanı, 6b vermilion alanı

Bu alt ünitler sadece yüz değerlendirme önemli değildir. Ayrıca bu alanların derinin kalınlık, renk, yapı ve altındaki destek dokuları açısından farklılıkları da bulunmaktadır. Yüzde estetik uygulamalarda bu alanlar dikkate alınarak uygulamalar  yapılmalıdır. Ayrıca bu alanların geçiş sınırları da önemlidir. Cerrahi uygulamalar yada estetik girişimlerde bu sınırlarda yara iyileşmesi sonrası iz kalma riski daha yüksektir.

Yüzde ayrıca deri gerginlik çizgileri bulunmaktadır. Bunlar deri elastikiyet açılarının değişim çizgileridir. Cerrahi işlemler bunlara paralel yapılmalıdır.