Tekrarlayan aftları olan bir hasta değerlendirilirken, aftlara eşlik edebilecek veya aftöz ülserlerle karıştırılabilecek pek çok sistemik durum ve hastalık göz önünde bulundurulmalıdır.

1. Enfeksiyöz Nedenler

Aftöz ülserasyonlara benzer lezyonlara neden olabilen enfeksiyonlar:

• Virüsler: Herpes Virüs, Sitomegalovirüs (CMV), Varisella Zoster Virüs, Koksaki Virüs.

• Bakteriler: Treponemal Frengi (Sifiliz).

• Mantarlar: Cryptosporidium, Mukormikozis, Histoplazma.

2. Otoimmün ve İnflamatuar Hastalıklar

Vücudun bağışıklık sisteminin neden olduğu, aftlarla seyreden veya aftöz görünümlü lezyonlar oluşturan durumlar:

• Behçet Sendromu: Genellikle oral aft, genital ülser ve göz tutulumu ile seyreder.

• Reiter Sendromu (Reaktif Artrit).

• İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları (IBD): Tekrarlayan kanamalı veya müköz (mukuslu) ishal ile seyreder.

• Lupus Eritematozus (SLE).

• Büllöz Pemfigoid ve Pemfigus Vulgaris: Genellikle yaygın deri tutulumu da eşlik eder.

3. Hematolojik ve Onkolojik Nedenler

• Hematolojik: Siklik Nötropeni (Kanda nötrofil sayısının dönemsel olarak düşmesi).

• Kanserler: Yassı Epitel Hücreli Kanser (Skuamöz Hücreli Karsinom - SCC).

4. Pediatrik Sendromlar

• PFAPA Sendromu: Özellikle çocuklarda gözlenir. Periyodik Fever (ateş), Aftöz Stomatit (aft), Faranjitis ve Adenitis (lenf bezi şişmesi) belirtilerinin kısaltmasıdır. Bu hastalarda tonsillektomi (bademciklerin alınması) tam bir cevap sağlayabilmektedir.