Ürtiker'in Nedenleri

Ürtikere neden olabilecek çok çeşitli tetikleyici söz konusudur.


İlaçlar

Ürtiker ve anjioödemin belki de en sık rastlanılan nedenleri ilaçlardır. İlaçlar içerisinde de en sık penisilin ve penisilin türevi antibiyotikler görülmektedir. Ayrıca aspirin, sulfamidler ve özellikle tiazid sınıfı olmak üzere idrar sçktürücüler nispeten sık karşılaşılan ürtiker nedeni ilaçlardır. Klinik belirtiler çoğunlukla ilaç alımında 1-2 saat sonra ortaya çıkar. Ancak bu süre 15 dakikaya kadar kısalabilece¤i gibi 15 güne kadar da uzayabilir. Bu nedenle ilaçlar düşünülecek ise 15 gün öncesine kadar ilaç alımının sorgulanması önemlidir.

Bir başka önemli husus sık kullanılan doğum kontrol hapları, vitaminler ve rutin kullanılan (başta aspirin olmak üzere) ağrı kesicileri ilaç, bitkisel ilaçlar çaylar ilaç olarak kabul edilmez ve hatırlanmayabilir. Bu nedenle bunlar unutulmamalıdır.

Aspirin ürtikere neden olması dışında başka bir nedenle ortaya çıkmış ürtiker olgularında da belirtileri şiddetlendirici etki gösterir (alkol de benzer etki gösterebilir). Ayrıca besinlerde renklendirici veya koruyucu olarak kullanılan tartrazine, azo boyaları ve benzoic asid ile de çapraz duyarlılık göstermektedir. Özellikle ilaç etkisi düşünülen olgularda bunlar atlanmamalıdır.

Son derece karmaşık problemlerle karşılaşılabilir. Örneğin; ineklerde meme iltihap tedavisi için penisilin kullanılması halinde süte karışan penisilin ürtikere neden olabilir. Benzer şekilde, bira defermentasyon ürünleri içerisinde penisilin bulunması nedeniyle ürtikere neden olabilir.


Yiyecekler

Besinler de nadir olmayarak ürtiker nedeni olabilmektedirler. Ancak kronik ürtiker olgularında etken olarak daha az sıklıkla görülürler. Besinlere bağlı ürtiker olguları çocuklarda çok daha sık olup erişkin/çocuk oran› 1/40 kadardır. Erişkinlerde ürtiker nedeni olarak en sık saptanan besinler özellikle kabuklu deniz ürünleri (midye, istiridye, pavurya, istakoz) olmak üzere deniz ürünleri, çilek, yumurta, fındık-fıstık, yumurta, çikolata ve kolalı içeceklerdir. Çocuklarda ve bebeklerde ise beslenmenin farklı olması nedeniyle etkenler de bir ölçüde farklıdırlar. Çocuklarda en sık ürtiker nedeni olan besinler; tahıllar, süt ve süt ürünleri, meyva suları, çikolata, yumurta ve çilektir. Gıda maddelerine bağlı ürtiker olguları genellikle gıda alımından 1-2 saat sonra ortaya çıkarlar. Ancak reaksiyonun günlerce gecikmesi de mümkün olabilir. Besin alerjisine bağlı akut ürtiker olgularında özellikle de erken reaksiyon söz konusu olduğunda ve yineleyen olgularda sorumlu besinin belirlenmesi genellikle kolay olup dikkatli bir sorgu bunun için yeterli olacaktır. Besin alerjilerinde hastadan bir ipucu elde edilemediğinde deri testleri faydalı olabilir. Ancak kronik ürtiker olgularında deri testlerinin pek faydası yoktur. Bu olgularda diyeti ile etken saptanabilir. Ancak doğrudan doğruya besin maddesinin değil, içerdiği koruyucu veya renklendiricilerin de ürtikere neden olabileceği unutulmamalıdır.

Solunum Yolu ile Alınan Allerjenler

Polenler, küf sporları, tüylü hayvan kepekleri, çeşitli organik tozlar ve astım veya saman nezlesi nedeni olabilecek tüm solunum yolu allerjenleri akut veya kronik ürtiker nedeni olabilirler. Reaksiyon genellikle temas sırasında ortaya çıkar ve bazı olgularda solunum sistem belirtileri hapşırma, burun akıntısı nefes almada sıkıntı gibi…


İnfeksiyonlar

Parazitik infeksiyonlar özellikle de barsak parazitleri daha ziyade çocuklarda olmak üzere sık karşılaşılan ürtiker nedenlerindendir. Bu nedenle özellikle çocuklarda ürtiker gelişimi için belirgin bir neden bulunamadığında gaitada parazit tetkiki ve selofanlı lam incelemesi mutlaka istenmelidir. Yine öncelikli olarak çocuklarda, viral infeksiyonlar da nadir olmayarak ürtiker nedeni olabilmektedirler. Bakteriyel infeksiyonların akut ürtikere neden olması nadir olmakla beraber kronik fokal bakteriyel infeksiyonlar (diş absesi, kronik sinüzit, kronik sinüzit, kronik sinüzit, kronik tonsillit) erişkinlerde görülen kronik ürtikerlerin önemli nedenlerinden biridirler.


Bazı İç Hastalıklar

Birçok sistemik hastalık tablosunda ürtiker sıklığının artmış olduğu gözlenmiş olmakla beraber bu hastalık tablolarının doğrudan doğruya ürtikere neden olduğu yolunda bir bulgu yoktur. Bu nedenle bu tabloları etken olarak nitelemek yerine ürtiker veya angioödem ile bir birliktelikten söz etmek daha doğru olacaktır. Bu hastalıklar arasında kolagenozlar (lupus eritematosus), romatizmal hastalıklar (poliarteritis), hipertiroidi ve hipoparatiroidi yer almaktadır. Bazı internal malignitelerde de ürtiker sıklığında artış bildirilmiştir. Sık görülmemekle beraber özellikle hematolojik maligniteler (lösemi ve lenfomalar) olmak üzere akciğer ve kolon karsinomları ürtikerle asosiye olabilmektedir. Bunların dışında bildirilen az sayıda olguda menstruasyonlarla yineleyen ürtiker atakları hormonal bir bağlantı olasılığını düşündürmüştür.


Böcek Sokmaları

Sivrisinek, pire gibi böceklerin ısırıkları çoğu kişide lokal toksik bir reaksiyon olarak papüler ürtikere neden olur. Bu reaksiyon genellikle çcuklar ve açık tenli kişilerde daha şiddetli olmakta ancak yine lokal reaksiyonun ötesine geçmemektedir. Nadir olgularda bazı uçucuların sokmaları generalize ürtiker veya angioödeme neden olabilmektedir. Duyarlı kişilerde anafilaksiye neden olabileceğinden bu tür olgular yaşamsal risk taşıyabilmektedirler. Bu tür hastalarda hiposensitizasyon denenmeli ve hastalar olası pikür riski halinde yanlarında adrenalin bulundurmalıdırlar.


yol tarifi

dermatoloji randevu
dermatoloji doktor cevapliyor

Adres: Esentepe Mah. Cevizli D 100 Güney Yanyol Lapishan 25/2 Soğanlık, Kartal / İSTANBUL
GSM: 0532 624 21 27
Bu sitedeki bilgiler doktor ya da eczacıya danışmanın yerine geçmez. Sitedeki bilgi, yorum ve görüntüler kişileri bilgilendirme amaçlı olup, tanı ve tedaviye yönlendirme amaçlı değildir.



© 2020 Hakan Buzoğlu. All Rights Reserved.
ByFlash Web Agency