Ürtiker, Dabaz, Kurdeşen, Anjiyoödem, Ürtiker belirtiler, Dabaz belirtiler, Kurdeşen belirtiler, Anjiyoödem belirtilerDermografik Ürtiker

Dermografizm mekanik sürtünmeye karşı abartılı bir kızarma, ödemli reaksiyon gelişimi olarak tanımlanabilir. Herhangi bir nedene bağlı ütiker olgusunda da dermografizm müsbet olabilir. Ancak bazı olgularda ürtikaryen ataklar yalnızca mekanik sürtünmeye bağlı olarak gelişirler ki bu olgular dermografik ürtiker olarak adlandırılır. Genellikle sürtünmeden 5-10 dakika sonra kaşıntı ile beraber lineer bir eritem ve ödem görülür. Reaksiyon 30 dakika kadar devam eder ve solarak kaybolur. Nadir bazı olgular herediter olup genellikle yaşam boyu sürerler. Çok daha sık karşılaşılan edinsel formlar kronik ürtiker şeklinde seyrederler ve birkaç yıl devam etme eğilimindedirler. Bu olguların büyük çoğunluğunda psişik bir komponent saptamak olasıdır ve bu nedenle de kaşıntı başladıktan sonra lezyon çıkışı saatlerce devam edebilir.

Kolinerjik Ürtiker

Otonom sinirlerden salınan asetilkoline karşı aşırı yanıt sonucu ortaya çıkan bir tablodur. Stres, sıcak banyo, aşırı sıcak, egzersiz ve terleme provokan faktörlerdir. Bu faktörlerin etkisi ile çok kısa bir süre içinde, kaşıntı ile birlikte ürtiker ve Anjioödem beraber en büyüğü 5 mm çapında olan papüler bir döküntü gelişir. Plak oluşturma eğilimi yoktur. Ataklar çok kısa sürelidir ve lezyonlar 15-20 dakika içerisinde sönerler. Provokan faktörlerle ilişkinin çok açık olması sebebiyle hastalar sıcak, efor vb etkenlerden kaçınarak genellikle hastalıkları ile birlikte yaşamaya alışmışlardır. Ayrıca belirtilerin de çok kısa sürüyor olması nedeniyle aslında nadir olmayan bu tabloya poliklinik kayıtlarında sık rastlanmaz.

Basınç Ürtikeri

Uzun süreli basınç altında kalan alanlarda derin ödemle karakterize ürtikaryen bir reaksiyondur. Kemer bölgesi, ayakkabı bağlarının altı, sütyen ve çorapların sıktığı alanlar da basınca maruz kalındıktan birkaç saat sonra lezyonlar ortaya çıkar. Ödemli olan lezyonlar kaşıntıdan çok ağrılı olma eğilimindedir. Beraberinde dermografizm bulunabilir veya bulunmayabilir.

Soğuk Ürtikeri

Soğukla temastan sonra kaşıntı, papüler ürtiker ve soğukla temas eden alanlarda ödem gelişimi ile karakterize nadir rastlanılan bir tablodur. Buz küpü testi ile ortaya konabilir.

Solar – Güneş – UVR Ürtiker

Güneşle temas eden alanlarda birkaç dakika içinde ortaya çıkan ürtikaryen lezyonlarla karakterizedir. Nadir rastlanılan bir tablodur.

Aquajenik – Su Ürtiker

Isısı ne olursa olsun su ile temas eden alanlarda görülen bir ürtiker formudur. Kaşıntılı ödemli papüller su ile temastan sonra birkaç dakikada gelişirler ve yaklaşık 30-60 dakika içerisinde de kaybolurlar. Ter ve gözyaşı bile reaksiyonu ortaya çıkarabilir. Son derece nadir görülen bir tablodur.

Herediter Tablo Kaynaklı Ürtiker

Bu gruba giren tablolar; ailesel soğuk ürtikeri, ailesel titreşim angioödem ve herediter angioödemdir. Son derece nadir görülen ürtiker formlardır. Herediter angioödem (Quincke ödemi) ölümcül seyredebilmesi nedeniyle içlerinde en fazla önem arzeden durumdur. Nadir görülen bu otozomal dominant hastalık kompleman komponent inhibitörü C1 INH eksikliği veya işlevsizliği sonucu gelişmektedir. Kaşıntısız, ağrılı, yaygın angioödem atakları şeklinde seyreder. Laringeal ödem yaşamı tehdit edebilir. Beraberinde ürtiker lezyonu bulunmaz, intestinal tutulum sıktır. Çocukluk veya gençlikte başlangıç gösterir. Çoğu olğuda aile anamnezi vardır.

Kontakt Ürtiker

Duyarlı olunan madde ile direkt temas sonucu genellikle lokal reaksiyon şeklinde ortaya çıkar. Tüylü hayvan kepekleri, yün, yumurta akı, bitkiler ve ilaçlara bağlı olarak oluşabilir. Genellikle temastan hemen sonra, bazı olgularda ise geç reaksiyon şeklinde 1-2 gün sonra ortaya çıkar. immunolojik veya nonimmunolojik mekanizmalar sorumlu olabilir. Temas alanında yanma, kaşıntı, eritem ve ödem gelişir.

Psikojenik Ürtiker

Kronik ürtiker olgularında psikolojik faktörlerin çok büyük rolü olduğuna dair bir çok yayın mevcuttur. Bu durumda idiopatik ürtiker olarak tanımlanan tabloların önemli bir kesiminin de psikojenik kökenli olması olasıdır. Esasen psikojenik ürtikeri kesin olarak tanımlamak da olası değildir. Birçok kronik hastalık emosyonel stres ile agrave olabilmektedir. Bazı kolinerjik ürtiker olgularında emosyonel stresin rolü bariz olarak saptanabilir. Bunun dışında plasebo tedaviye yanıt veren olguların büyük ölçüde psikojenik kökenli olduğu söylenebilir. Tedavi açısından düşünüldüğünde idiopatik kronik ürtikeri ve belirgin emosyonel yüklenmesi olan bir hastada sikiyatri desteği istemek en uygun davranış olacaktır.

Edinsel Angioödem (Calwell sendromu, angionörotik ödem)

Bazı yazarlarca ürtikerin derin formu (urticaria profunda) olarak nitelenmektedir. Genellikle tip I reaksiyon sonucu oluşmaktadır. Tetikleyici faktörler ürtiker ile benzerdir. En büyük sıklıkla arı sokması, ilaçlar, hiposensitizasyon injeksiyonları, yiyecekler (yumurta, kabuklu deniz ürünleri, fındak) sorumlu olarak bulunur. Genç erişkinler ve kadınlarda daha sık olup sıklıkla ürtiker lezyonları ve mukoza ödemi birlikte seyreder. Larinks ödemi yaşamsal risk oluşturabilir.