Saçın Anatomisi

Saçların çapları  ırklara, yaşa ve cinsiyete göre değişmekle  0,05 – 0,09 mm dir.



Saçın Anatomisi




Saç deri içerisinde eldivenin parmak kısımlarına benzer anatomik bir kılıf içerisinde yer almaktadır ve buna “Kıl Follikülü” denilmektedir. Kıl follikülleri sahip olduğumuz küçük kompleks organlarımızdır. 20 den fazla farklı hücre gurubundan oluşmaktadır. Kıl follikülü içerisinde 1-4 arasında kıl olabilmektedir. Buna “Folliküler Ünit” denilmektedir. Kıl follikülü çevresinde sebase bez(yağ bezi) ve arrector pili kası(deri üst kısmı ile follikül bulge bölgesi rasında uzanır ve stres ile soukta saçların dikleşmesine neden olmaktadır) bulunmaktadır. Kıl follikülü bunlar ile birlikte “Pilosebasöz Unit” ü oluşturmaktadır.

Kıl follikülü fonksiyonel olarak 2 bölümden meydana gelmiştir. Bu bölümlerin ayrım sınırı arrector pili kasının kıl follikülüne yapıştığı noktadır.

1. Bölüm kalıcı bölüm olarak isimlendirilir ve deri yüzeyine yakın olan bölümdür. Bu bölüm fonksiyon ve anatomik yapısını değiştirmez.
2. Bölüm geçici veya değişken bölüm olarak isimlendirilir. Daha derinde yer almaktadır ve saçın evrelerine göre fonksiyon ve anatomik yapısını değiştirmektedir.

 


Saçın Anatomisi




Saçın Anatomik Bölümleri

Kıl follikülerinin şekil ve boyutları vücut lokalizasyonuna gore değişmektedir.

Sebese bezin folliküle açıldığı kısmın üzerinde kalan kıl follikül bölümüne” infundibulum” denilmektedir. Bunun üst kısmına” acro-infundibulum” denilmekte ve derinin en üst katmanı olan epidermisin stratum corneum ve stratum granulosum katmalanları ile devam etmektedir. İnfundibulumun alt kısmına “ infrainfundibulum” denilmektedir.

Arrector pili kasının folliküle yapıştığı noktaya “bulge” denilmektedir. Burası follikülün kök hücrelerinin bulunduğu yerdir.

Sebasöz bez ile bulge arasında kalan bölüme “isthmus” denilmektedir.

Bulge ile saç follkülünün elt kısmı olan bulbe arasındaki kalan lana “bulbe alanı” denilmektedir.

Saç follikülleri dermal fibröz doku, dış ve iç kıl kılıfları ile sarılı durumdadır. Bu destek dokusu saçı sarmaktadır.

Saç bulb bulunan matrix hücrelerinin çoğalması iel oluşmaktadır.  Matrix hücreleri dermal papilla üzerinde yer almaktadır.

Kıl folikülü dışında “Dış kıl kılıfı ve iç kıl kılıfı” bulunmaktadır. Bunlar farklı hücre guruplarından ve bulbdaki  matrix hücrelerinden oraya çıkmaktadır. Dış kıl kılıfı bulbda bulunan matrix hücrelerinden kaynaklanarak bu hücrelerin çoğalaması ile yukarı sebase bezin kanalına kadar uzanmaktadır. Glikojenden zengin hücreler içermektedir. Bu hücreler hormonsal cevap için reseptör ve aracı madde yapımını sağlamaktadır.

İç kıl kılıfı ise Henle, Huxley ve cuticle olarak isimlendirilen tabaklardan oluşmuştur.

Bulbda kılın beslenmesini sağlayan damarlar yer almaktadır. Bu küçük damarlara kapiller denilmektedir. Vellus kılarında bu kapiler yoktur.



Saçın Anatomisi




Terminal bir kıl şaftında 3 tabaka bulunmakta . İçeride medulla ve dışarı doğru cortex ve cuticle bulunmaktadır. Cuticule en dış tabakadır ve 5-8 kat yassı hücrelerden oluşmaktadır. Bunlar düz yassı hücreler olup üst üste yer almaktadır.  Cuticula cortexin nem içeriğini korumakta ve saydam yapısı ışığın cortexe ulaşmasını sağlamaktadır. cuticuladaki hücreler serbt ksımları saçın ucunu göstercek şeklide balık pulları gibi saçın üzerini kaplamaktadır. Hücreler arası bağların gücü saçın gücünü etkilemektedir.



Saçın Anatomisi




Cortexte düz ve hafif geniş hücrelerden oluşmakta ve melanositer aktif, melanosomlar var ve bunlar kılın rengini belirlemektedir. Cortex yapısı ve nemin desteği ile saça esnekliğini vermekte ve saçın yapısını belirlemektedir. Normal sağlıklı saçlarda % 17 nem olmalıdır. Bu oran % 35 lere kadar çıkabilmektedir. Havanın  nem oranı bunu etkilemekte buda saçın esnekliğini değiştirmektedir. Saçlar % 2 oranında nemle uzunluklarını değiştirebilmektedir.

Medulla glikojen ve hava kabarcıklarından zengindir.çocukluk döneminde terminal kılarda yok yada parçalıdr. Vellus kılarında medulla yoktur.



Saçın Anatomisi




Melanositlerde melanosomlar euomalanin ve feomelanin içermektedir. Bunların yapısı ve yoğunluğu saçın rengini belirlemektedir.

Saç rengi saçın en dikkat çeken biyolojik önemi olmayan özelliğidir.

Saç, saçlı deriyi UV etkisinden korur ancak saç melanin içeriği saçı UV’den korumaz.

Saçın rengi melanositlerden üretilen melanine bağlıdır. Kıllarda melanin içeren üç tip melanozom bulunur: Eritromelanin granülleri; kızıl, Eumelanin garanülleri; sarı ve Feomelanin granülleri siyah melanozom içermektedir.

Terminal kıların çapı ve şekli etnik yapıya ve saç rengine göre değişmektedir. Sarışınlarda 40 μm esmerlerde 90 μm dur. Avrupa ırklarında kıl şaftı oval, asya ırklarında yuvarlak buna karşın afrika ırklarında şerit formundadır. Bu şerit yapı saçın uzun ekseninde az fleksible uzun eksende fleksibil olmasını sağlamakta buda saçın kıvrık olmasına neden olmaktadır.

Saç fiberleri dış etkenlere dayanıklıdır. Mısır mumyalarında saçların varlığı bunu desteklemektedir.

Keratin proteinin ara filamentlerle birbirlerine sıkıca bağlıdır. Bu bağlanmayı korteks, kütikül, ve matris tarafından üretilen  yüksek kükürt proteinler, ultra-yüksek kükürt proteinler ve yüksek-glisin-tirosin proteinler sağlamaktadır. Bir saçın en az% 50 karbon,% 20 oksijen, % 6 hidrojen, % 5 kükürtlü ve % 17 azottan oluşmaktadır. Esre miktarda saçta magnezyum, arsenik, demir, krom ve diğer metaller ve minerallerde bulunmaktadır.

Keratin proteinleri arasındaki disulfide bağları saç keratininin suda çok az  çözünmesini, stabil yapısını ve proteolize dirençliliğini sağlamaktadır.

Keratininsu tutma kapasitesi: amino ve guanidino gruplarına bağlıdır. Kılın su içeriği fiziksel ve kozmetik faktörlerden etkilenir



Saçın Anatomisi




Saçlarda ayrıca bulunan aminoasitler; sistein, treonin, tirozin, fenilalanin, arginin, triptofan dır.


yol tarifi

dermatoloji randevu
dermatoloji doktor cevapliyor

Adres: Esentepe Mah. Cevizli D 100 Güney Yanyol Lapishan 25/2 Soğanlık, Kartal / İSTANBUL
GSM: 0532 624 21 27
Bu sitedeki bilgiler doktor ya da eczacıya danışmanın yerine geçmez. Sitedeki bilgi, yorum ve görüntüler kişileri bilgilendirme amaçlı olup, tanı ve tedaviye yönlendirme amaçlı değildir.



© 2020 Hakan Buzoğlu. All Rights Reserved.
ByFlash Web Agency