- Gösterim: 10777
Leishmania hastalığına neden olan protozonlara karşı tedaviler;
5 değerli antimon bileşikleri protozoonlara karşı kullanılmaktadır. Bunlar L aetthiopica dışındaki tün protozoonara karşı ilk seçenektir. Bunler deri layşmanyaziste hastalıklı alan içerisine iğne şeklinde uygulanmaktadır. ‘ adet antimon bileşiği kullanılmaktadır. Bunlar deride hastalık alanına 1 cm2 ye 1 ml olacak şekilde haftda 1-2 kez ortalama 15 uygulama yapılır.
Glucantime 5 ml ampulerde ve 1500 mg Meglümin antimonat içerir. Bu da 425 mg Pentostama eşdeğerdir.
- Sodyum antimon glukonat (Pentostam)
- Meglümin antimonat (Glucantime)
Bunlar sistemik olarak da kullanılmaktadır.
Laysmanyada sistemik tedavi kullanma kararı aşağıda durumlarda verilmektedir.
- Mukozal ve yarı mukozal tutulumu olan tüm olgular
- Lokalizasyon itibariyle iyileştiğinde fonksiyon bozukluğuna yol açma riskine sahip lezyonu olan olgular (Örneğin eklem bölgelerine veya göz kapağı gibi alanlara yerleşmiş olanlar.),
- Burun ve kulak sayvanı gibi altında kıkırdaklı dokunun bulunduğu deri bölgelerinde gelişmiş ülsere ve enflamatuvar lezyonlu olgular
- Yukarıda belirtilen bölgeler dışında yerleşmiş çapı 5 cm’nin üzerinde olan enflamatuvar ve/veya ülsere lezyonlu olgular
- Rezidivan ( nüksi) ya da kronik (süresi 2 yıldan uzun) formda lezyonu bulunan olgular
- Yara iyileşmesini geciktiren kronik (Diabetes mellitus gibi) veya immun yetmezlikle seyreden hastalığı olan ya da immun supresif tedavi alan olgular
- Multiple lezyonlu (Ondan fazla) olgular.
Beş değerlikli antimon (SbV), 10-20 mg/kg/gün (tek dozda uygulanır) 12-15 gün süreyle parenteral olarak uygulanır.
Pentostam® (sodyum stiboglukonat) ticari preparatının 1 ml’sinde 100 mg’a eşdeğer SbV bulunurken, Glucantime® (meglumine antimonate) ticari preparatının 1 ml’sinde 85 mg’a eşdeğer SbV bulunmaktadır.
Glucantime® IM derin enjeksiyon şeklinde, Pentostam® IM veya IV uygulanabilir.
IV uygulama beş dakika içerisinde yavaş infüzyon şeklinde olmalıdır.
Birinci kür tedaviden sonra 1 ay ara verilir ve lezyon bu süre sonunda tekrar değerlendirilir; gerekirse ikinci kür tedavi uygulanabilir.
Antimon bileşikleri dışında amfoterisin B ve pentamidinde sitemik kullanılmaktadır. Ancak bunların yan tekileri daha fazladır.
Ketakonazol, rifampisin, itrakonazol, allopürinolde kullanılmıştır.
Günümüzde yıldızı parlayan ilaç miltefosindir. (İmpavido®) Dört hafta süreyle 2.5 mg/kg/gün dozunda kullanılmış ve en az meglumine antimoniate kadar etkili bulunmuştur.
Lokal Tedavi
Kriyoterapi
Intralezyonal antimon bileşikleri; insülin enjektörü veya tüberkulin enjektörü ile uygulanır. İlaç doğrudan enjektöre çekilir. İlaç lezyonun içine intradermal olarak, lezyon tamamen beyazlaşana kadar enjekte edilir. Subkutan dokuya veya damar içerisine kaçırmadan uygulanmalıdır. Kullanılacak optimal doz lezyonun tamamını beyazlatan dozdur. Büyük lezyonlarda, lezyonun tamamını beyazlatabilmek için birden fazla noktadan enjeksiyon yapılması gerekebilir. Lezyon ülsere ise, ilacın dışarı kaçmasını önlemek için enjeksiyon ülser kenarına, ülsere paralel olarak uygulanır. Haftada 1 veya 2 kez olmak üzere toplam 5 doz enjeksiyon genellikle yeterlidir. Bu tedavinin tamamlanmasından 1 ay sonra yapılan kontrollerde lezyonda tam iyileşme sağlanamamış ise ikinci kür tedavi uygulanabilir. Tedavisi tamamlanan olguların, relapslar açısından üç ayda bir, bir yıl süreyle kontrol edilmesi uygundur.
Hipertermi
Cerrahi eksizyon
Elektrokoter
Lazer
Topikal %15 paramomycin sulfat, derişik sodyum klorür enjeksiyonu...
Aşılama
Aşı geliştirme çalışmalarında umut verici sonuçlar alınmış olmakla birlikte geliştirilen aşıların koruyucu etkinlikleri tam olarak bilinmemektedir.