Melanositler 

Deri, vücudumuzu dış ortama karşı koruyan en geniş organımızdır. Deri yapısında bulunan melanositler, derinin UV'ye karşı korunmasında ve renginin belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Deri rengi, melanositlerin ürettiği melanozomlar, kandaki oksihemoglobin ve karotenler tarafından birlikte belirlenir.

Melanositler, deride dermo-epidermal bileşke adı verilen bazal tabakada yer alır. Dendrit adı verilen kol benzeri uzantıları bulunur. Bu uzantılar, üstte epidermisin stratum spinosum tabakasındaki keratinositlere, altta ise dermisin en üst tabakalarına kadar uzanır. Bir melanosit, yaklaşık 36 keratinosit ile iletişim halindedir ve bu yapıya "epidermal melanin ünitesi" denir.

İnsanlarda melanosit sayıları tüm ırk ve cinsiyetlerde aynıdır. Ancak, melanositlerin taşıdığı melanin tipi ve oranı, deri ve saç rengini belirler. Irklar arasındaki renk farklılığı, melanozomların boyutuna, sayısına, melanin düzeyine ve melanozomların derideki yıkılma oranlarına bağlıdır.

İki tip melanin bulunur: Kırmızı/sarı renkli feomelanin ve kahverengi/siyah renkli eumelanin. Bu melanin türlerinin sadece renkleri değil, boyutları ve şekilleri de farklıdır.

Melanin, taşındığı keratinositlerin çekirdekleri (nükleus) üzerinde toplanarak, hücreleri UV ışınlarına karşı bir şemsiye gibi korur. Bu melanin daha sonra parçalanır veya derinin doğal dökülme süreciyle deriden atılır.

Embriyolojik Köken ve Yerleşim Alanları

Melanositler, embriyonik gelişim sırasında nöral krestten köken alır. Embriyolojik gelişimin 8. haftasında deriye, mukozaya, göze, kulağa ve beyne göç ederler.

 

Deri dışında da pek çok organda bulunurlar:

• Göz: Uveal trakt (koroid, siliyer cisim ve iris) ile retinal pigment epitelinde (RPE) yer alırlar. Gözdeki melanin, retinanın görme merkezine kadar olan süreçte önemli bir görev üstlenir. Albinizmde bu bölgelerde melanosit yoktur ve vitiligoda pigment azalması saptanabilir.

• Kulak: Koklea, stria vaskülaris, modiolus, yarım daire kanalları ve vestibüler organlarda bulunurlar. İşitmenin embriyonik gelişiminde ve duyma kayıplarına karşı toksisiteden korunmada önemli rolleri vardır. Eksikliklerinde sensörinöral işitme kaybı oluşabilir. Albinizmli ve vitiligolu hastalarda işitme kayıpları görülebilir.

• Beyin: Medulla oblongata'nın ventrolateral yüzeyini örten leptomeninkslerde bulunurlar. Buradaki görevleri tam olarak bilinmemekle birlikte, vitiligo hastalarında melanositlerin bu bölgelerde azaldığı ve şiddetli baş ağrıları bildirildiği görülmüştür. Bu baş ağrılarının aseptik menenjitlerle ilişkili olabileceği düşünülmektedir.