Dudakların estetik profili, yüz estetiğinin algılanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle dudak morfolojisi ve estetiği üzerindeki araştırmalar giderek daha fazla ilgi görmektedir. Üç boyutlu görüntüleme teknolojisindeki ilerlemeler, dudağın morfolojik ve estetik özelliklerinin daha iyi anlaşılmasına yol açmıştır. Cinsiyete, ırksal ve etnik kökene ve yaşa göre dudak özelliklerinin araştırılması ve bu çalışmalarda normal verilerin sağlanması, dudak estetiği analizlerinin yapılmasına temel oluşturmaktadır. Bu çalışmalardan elde edilen ortalama ve normal dudağın yapısal ve estetik verileri, tanı ve tedavi seçeneklerini belirlemektedir. Yüz ve dudağın estetik analizleri, dudak, ağız çevresi ve dudak-yüz ilişkilerini tanımlarken, dudak dolgu uygulamaları tasarımları gibi kozmetik uygulamalar öncesi yeni fikirlerin geliştirilmesini sağlamaktadır.

Dudak morfolojisi ve estetik analizleri, hastanın klinik değerlendirmesi, fotoğraflar üzerinden fotometrik ölçümler, sefalometrik analizler ya da son yıllarda 3D yüzey görüntüleme sistemleri üzerinden yapılmaktadır.

Dudakların morfolojik özellikleri, insan yüzünün antropometrik özelliklerinin bir parçası olarak incelenmektedir. Dudaklar için temel anatomik noktalar, landmarklar ve morfolojik terimler standart bir referans olarak kullanılmaktadır. Çeşitli ırkların/etnik grupların, kadın ve erkek farklı cinsiyetlerde ve farklı yaş gruplarında doğru antropometrik ölçümleri yapılarak veritabanlarında erişime açık olarak tutulmaktadır. Veritabanlarındaki verilerin büyüklüğü arttıkça, bu verilerdeki normal değerler ile dudakların morfolojik özelliklerinin daha iyi anlaşılması sağlanacaktır.

Ancak kişinin karakteristik dudak özellikleri, yüzün antropometrik özellikleri içerisinde iyi değerlendirilmelidir. Karakteristik dudak özellikleri, cinsiyet, etnik köken ve yaşa göre değişiklikler göstermektedir. Yüz morfolojisinin cinsel dimorfizmi üzerine geniş çalışmalar yapılmış ve ergenlikten sonraki yetişkin erkek ve kadın yüz şekilleri ile bunlara göre dudak morfolojilerinin normları çıkarılmıştır. Alt dudağın vermilionu, kırmızı sınırlı alanın erkeklerde kadınlara göre daha az belirgin olduğu, Ricketts'in E-çizgisine göre üst ve alt dudak mesafelerinin erkeklerde daha geride olduğu, cinsiyetin mentolabial ve maksiller belirginlik açıları üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu gösterilmiştir. Doğum öncesi androjen hormonuna anne rahminde maruz kalınması, üst ve alt dudak çıkıntısının artmasıyla ilişkili olan daha erkeksi bir yüz fenotipi ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir.

Irksal dudak morfolojisi de değişkenlik göstermektedir. Batı ırklarında kadınlarda üst dudaklar daha ince iken, Uzak Doğu ırklarında kadınlarda daha kalın alt dudaklar görülmektedir. Dudakların morfolojik özelliklerindeki değişim, yüz yaşlanmasının en önemli özelliklerinden biridir. Yaş ilerledikçe gülümseme dinamiği etkilenmekte, üst dudak uzamakta, ağız köşeleri düşmekte, dudakların kalınlığında azalma, düzleşme hatta içeriye kıvrılma gözlenmektedir.

İdeal dudak estetiğini ideal ölçüler verilerek sayısal bir çerçevede değerlendirmek her zaman zordur. Yüzü oluşturan tüm anatomik alanların bütün içerisinde dudakların harmonisi çok önemlidir. Bu nedenle, kişiye özel estetik ölçülerin belirlenmesi cinsiyete, yaşa ve ırksal özelliklere uygun estetik uygulamaların yapılması daha doğrudur. Dudakların estetik analizde kullanılmak üzere, dudaklardaki anatomik ve estetik noktalar, landmarklar ve özel tanımlar kullanılmaktadır (daha detaylı bilgi için).