Dudakların klinik ve estetik analizinde daha sistemik bir değerlendirme için LAMPP yöntemi kullanılmaktadır. LAMPP aslında bir akronomi; 

• L; lip lines; dudakların çizgisi, konturu
• A; Dudakların aktivitesi
• M; Dudakların morfolojisi
• P; Dudakların postürü
• P; Dudakların belirginliğinin profilden volümün değerlendirilmesi. LAMPP  başlıklardaki ingilizce kelimelerin baş harflerinden oluşmakta. 

Dudak çizgisi konturu

Üst dudağın konturu

Üst dudağın konturu

Üst dudağın konturu

Dudak aktivitesi

Dudak aktivitesi

 
Dudak Çizgisi, Dudakların Konturu

Dudak konturları, üst ve alt dudakların vermillion sınırları ile oluşmaktadır. Özellikle dudak kontur değerlendirilmesinde dudaklar ile dişlerin ilişkisi iyi tanımlanmalıdır. İdeal olarak, üst dudağın üst ön dişlerin 2/3'ünü örtmesi gerekmektedir. Üst dudak gülme sırasında yukarı yükseldiğinde, üst diş etlerini 1-2 mm görünür kılmalıdır. Bunun aşırı olması "gummy smile" olarak tanımlanmaktadır. Üst dudak bazen çok uzun olduğunda, konuşma ve gülme sırasında dişlerin ve diş etlerinin görünümünü engellemektedir. Alt dudağın fazla yüksek olması, alt ön dişlerin dudak tarafından fazla örtülmesine neden olmaktadır.

Dudak Aktivitesi

Dudakların konuşma ve gülme sırasında dinamiğini sağlayan kasların normal tonusu ve aktivitesi önemlidir. Bu kaslar aşırı tonik yani kasılı olduğunda dudak morfolojisi ve estetiğini etkilemektedir. Bunun tersi olan kasların az çalışabilmesi de benzer problemlere neden olmaktadır. Dudakların dinamik fonksiyonlarının değerlendirilmesinde üst dudakta "labial frenuma" bakılmalıdır. Bunun kalın olması, üst dudak hareketlerini kısıtlamaktadır.

Dudakların Yapısal Özellikleri (Morfolojisi)

Dudakların Yüksekliği - Uzunluğu

• Üst dudak yüksekliği; orta hatta subnasale (sn) ile stomion, labiale fissure(St yada lf) mesafesidir. Erişkin Batı Kafkas ırklarında; erkelerde 22 ± 2 mm ve kadınlarda 20± 2 mm dir.
• Alt dudak yüksekliği; orta hatta stomion ile alt dudak alt kenarı(li) mesafesidir. Erişkin Batı Kafkas ırklarında; erkeklerde 20 ± 2 mm kadınlarda 18 ± 2 mm dir.
• Üst dudak/alt dudak oranları; dudaklar istirahat pozisyonunda incelendiğinde üst dudak uzunluğu alt dudak uzunluğuna göre 1/2 oranında olmalıdır.
• Çene yüksekliği; stomion ile çene yumuşak en alt noktası menton (Me ′ ) arası mesafedir. Erişkin Batı Kafkas ırklarında; erkeklerde 47 ± 3 mm kadınlarda 44 ± 3 mm dir.
• Alt dudak / çene yüksekliği oranı;  
• Üst ve alt dudak açıklığı-gapı; normalde alt çene kapalı iken üst dudak ve alt dudak arası bir açıklık, gap oluşmakta. Bu mesafe 0-3 mm arasında değişmektedir(normal değer 2±2mm). Dudaklar temas ettiğinde herhangi bir zorlama olmamalıdır. Bunun 4 mm de fazla olması “Dudakların Tam kapama kusuru” olarak tanımlanmaktadır. Bu aralığın fazla olması dudak gerilimini düşündürmelidir. Bu aralığı etkileyen faktörler; üst ve alt çene ön iskelet yüksekliği, dişler, kalıtımsal dudak uzunluğu, dudak aralığının artması, kısa dudak gibi sıralanabilir. 
• Üst dudak yüzün1/3  alt bölümünün %30’unu, alt dudak aynı alanın %28’ini ve çene ise aynı alanın %42’sini oluşturmaktadır.

Dudak Kalınlıkları, volümü

Dudak volümü yaşla artmaktadır. Çocukluk döneminde üst dudak kısa ve dudaklar tam kapanmaz; yaşın ilerlemesiyle bu özellik erişkin dönemde kaybolmaktadır. Kadınlarda üst dudak 14 yaş sonrası durmakta, plato çizmektedir. Erkeklerde ise 18 yaşa kadar büyüme devam etmektedir. Alt dudaklar ise her iki cinsiyette 16 yaşa kadar büyümekte, daha sonra büyüme durmaktadır. Dudakların volümünde dudak kalınlığı son derece önemlidir. Dudak kalınlığı etnik farklılıklar göstermektedir. Kuzey Avrupa ırklarında dudak kalınlığı, Batı Avrupa veya Orta Doğu ırklarına göre daha incedir. Koyu tenlilerde ve zencilerde ise daha kalındır.

• Üst dudak kalınlığı; üst çene kemiğinde diş yerleşim alanı olan dentoalveolar yapının ön yüzey ile üst dudak vermilion ön yüzeyi arasındaki kalınlıktır. Üst dudak kalınlıüı 12-18 mm arasında değişmektedir. Bu kalınlık ağız çevresi kaslarının kullanımı sırasında düşmektedir. Buna “upper lip strain” denilmektedir. Normalde üst dudak kalınlığı çene yumuşak doku kalınlığı ile eşit olmalıdır. Üst dudakta doku kalınlığı 18mm’den fazla olduğunda dudak hreketlerinde üst kesicileri takip edemez. Üst dudak 12mm’den ince olduğunda ise estetik olarak çekici algılanmaz. 
• Alt dudak kalınlığı; alt çene kemiğinde diş yerleşim alanı olan dentoalveolar yapının ön yüzey ile alt dudak vermilion ön yüzeyi arasındaki kalınlıktır. Erişkin Batı rklarında; erkeklerde 15 ± 1.5 mm iken kadınlarda 12.5 ± 1.5 mm dir. 

Dudakların Konturu

Yüze önden bakıldığında dudak konturunu ağız köşeleri, dudağın vermilion sınırları, filtrum ve cupid bow belirlemektedir. Filtrum çocuk ve erişkinlerde ağız köşesinden 1-2 mm daha yüksekte konumlanmaktadır. Filtrum uzunluğu kısa olabilir, buna ters dönmüş ark, inverted arc denilmektedir. 

Yüze profilden bakıldığında özellikle üst dudağın konturu son derece önemlidir. Üst dudak konveks bir kontur çizmektedir. Bu konveksliği ölçmek için labrale superius (Ls) – subnasale (Sn) arasında çizilen hat ile üst dudağın konveksliğinin en derin noktası arasındaki mesafe 1-3 mm olmalıdır. Alt ve üst dudakların konveks kontrularu profilden iyi değerlendirlebilir. Özellikle profilde H hattı, Holdaway hattı(H hattı labiale superior ile menton arasında uzanmaktadır) çizilerek üst dudak ve alt dudak konveksliğinin bu hatta uzaklığı ölçülmektedir. Üst dudağın konveksliğinin  H hattına uzaklığı normalde 5 mm(3-7 mm) iken alt dudak konveksliğinin H hattına uzaklığı normalde 5 mm dir.  

• Üst dudak konturunun azalması yada tersine dönmesi önemlidir. Bu problem üst çene kemiği maksilla retrognathia ve/veya maksllar dentoalveolar geri ekilmeye bağlı olarak dudağın destek dokusunun azalmasından kaynaklanmaktadır.
• Üst dudağın artmış konturuda son derece önemlidir. Bu yüz alt kısmının kısa olmasına ve/veya mandibulanın daha önde kapanmasına bağlı olarak gelişmektedir. 

Dudakların Postürü

Dudakların postür değerlendirmesi hasta doğal baş pozisyonunda iken ve dudaklar sıkılmadan istirahat konumunda bakılmaktadır. Üst ve alt dudak birbirine değmekte yada aralarında 1-2 mm açıklık kalmaktadır. Buna “Dudakların tam mühürlenmesi” yada “İdeal kapanma” denilmektedir. Üst ve alt dudak arasında fazla açıklık oluşabilmektedir. Buna tam olmayan dudak mühürlenmesi yada kapanma denilmektedir. Üst ve alt dudak arasında 3-4 mm den fazla aralık oluşmaktadır. Bu durumda hasta dudakların kapanma duruşu için ağızı kapatan kaslarını istirahat konumundada fazla kullanmaktadır. Bu durumda mentolabial fold silinmekte hatta mental kasın kontraksiyonu ile çenede mental kasın fiberleri görünür hale gelmektedir. 

Dudakların Profilden Volümlerinin Değerlendirilmesi

Profilden dudakların volüm değerlendirmesi hasta doğal baş pozisyonunda iken ve dudaklar istirahat konumunda iken yapılmaktadır. bakılmaktadır.baş NHP ve mandibular normal konumda ve dudakla kapalı iken değerlendirilmektedir. Bu değerlendirmeler sırasında özel bir çok çizgi kullanılmaktadır.

E hattı, çizgisi (Ricketts çizgisi, Estetik çizgi)

Pronasale yani burun ucu ile çene pogonion (Pg) arasındaki çizgidir. Üst dudağın buna uzaklığı 4-6 mm alt dudağın buna uzaklığı 2-4 mm dir. 10 yaşına kadar dudaklar tam bu çizgi üzerindeir. Ancak 10 yaş sonrası burun ve çenenin büyümesi ile dudaklar bu çizgi gerisine kalmaktadır. Kadınlarda dudaklar E çizgisine erkeklere göre daha yakındır. Siyah ırklarda dudaklardaki yumuşak dokunun fazla olması ve maksillar dentolaveolar yapının daha önde olması nedeni ile dudaklar E çizgisine daha yakındır.

S çizgisi (Steiner çizgisi)

Subnasale ile burun ucu pronasele arasındaki hattın tam ortası, columellanın orta noktası ile çenede pogonionu birleştiren hat S çizgisidir. Dudakların tam bu çizgi üzerinde olması istenmektedir. 

Z- çizgisi ve açısı( Merrifield çizgisi)

Çenede pogoniondan alt yada üst dudağın en ön kısımlarına teğet geçen çizgidir. Bunun Frankfort horozontal hattı ile yaptığı açıya ise Z açısı denilmektedir. Bu açı normalde 80°±9° olmalıdr. Üst dudak tam bu çizgi üzerinde alt dudak ise biraz geride kalmaktadır.

H çizgisi, Harmoni çizgisi ve açısı (Holdaway çizgisi)

Çenede pogoniondan üst dudağın en ön noktası arasında çizilen çizgidir. Alt dudak bu çizginin 1 mm gerisinde yada 2 mm önünde olabilmektedir. H çizgisinin nasion-pogonion arasında uzanan yüz profil çizgisine olan açısına ise H açısı denilmektedir. Bu açıda idealde 10 derecedir(7 – 15 °).  Bu açı yüzün konveksitesine bağlı olarak azalıp artabilmektedir. Açının bundan büyük olmasına “retrusive yapı” denilmektedir. Dişler yada çenenin kapanma pozisyonunda geride yer almasını tanımlamaktadır.

Subnasale – pogonion çizgisi (Burstone çizgisi)

Subnasale ile pogonin arasındaki çizgiye üst ve alt dudakların mesafesi ölçülmektedir. Üst dudak bu çizginin 3.5±1 mm alt dudak ise 2±1mm önünde konumlanmaktadır. 

Subnasaleden geçen gerçek vertical çizgi (SnV)

Bu çizgini belirlenmesinde ilk olarak doğal baş pozisyonu verilir. Frankfort horizontal hat çizilir. Bu hatta dik subnasaleden geçen hat çizilir. Üst dudak bu dik çizginin 1-2 mm önünde alt dudak tam çizgi üstünde yada 1 mm gerisinde konumlanmaktadır. Çene bu çizginin 1–4 mm gerisindedir.

Dudaklarda kadın ve erkek arasında esteteik olarak çekicilik algımızda bazı farklılıklar bulunmaktadır.

Kadınlarda Çekici Dudakların Özellikleri

Genç ve çekici dudaklar dudağın yapısal özellikleri dışında diş-çene kemiği ilişkisine, yaşlanma süreci ile değişimlere ve travmatik dudak değişimlerine bağlıdır.

• Ağız genişliği yani iki ağız köşesi arasındaki mesafe dudaklar kapalı iken ölçülmektedir. Plastik cerrahi yada medikal estetik yöntemler ile en zor değiştirilebilen ölçüdür. İdeal ağız genişliği gözlerde irisin iç kısımları arası mesafe kadar olmalıdır.
• Yüz ifadesinin normal istirahat konumunda nasolabial katlantı belirgin olmamalıdır.
• Ağız köşeleri ile dudakların birleşme yatay hattı arasındaki açı 5-10 dercedir.
• Cupid bow un üst ve alt dudak ile açısı 10-20 erece olmalıdır.
• Cupid bow, philtrum ve kolumları, üst ile alt dudak kenarlarındaki hafif beyaz alanlar olmalı ve belirgin durmalıdır.
• Alt dudak vermillion alanı ve volümü üst dudaktan belirgin olarak fazla olmalıdır.
• Profil görünümde alt dudağın en ön noktası üst dudağın en ön noktasından hafif önde olmalıdır.
• Üst dudakta subnaseleden üst dudak en ön noktasına kadar olan hat düz olmamalı hafif konkav eğim göstermelidir.
• Burun ucundan çeneye kadar olana lan profil değerlendirmede net açılanmalar veya düzleşmeler göstermeden konkav ve konveks eğimler göstermelidir. Net açılanma stomionda olabilmektedir.
• Üst dudağın Ricketts E line uzaklığı 4 mm alt dudağın ise 2 mm dir.

Erkeklerde Çekici Dudakların Özellikleri

• Üst dudak daha yüksek ve daha az önde olmalıdır. Üst dudak vermilion daha az olmalıdır.
• Burun ucundan çeneye kadar olana lan profil değerlendirmede net açılanmalar veya düzleşmeler göstermeden konkav ve konveks eğimler göstermelidir. Net açılanma labiomental sulcusta olmaldır.