Dudağın fenotipinin belirlenmesi için bir çok yöntem kullanılmakta.

• Dudağın klinik muayene ile fenotipinin belirlenmesi; Anthropometrik olarak daha önce saptanmış anatomik noktalar üzerinde dudağın metrik ölçümlerinin ve açıların değerlendirilmesi. Sonuçların dudak anthropometrik sonuçlar ile karşılaştırlması. Uygulanması ekonomik, basit, uzun zaman alan ve doktora göre değişkenlikler gösteren bir yöntemdir.  

•  Hastanın standart klinik fotoğrafları üzerinden anthropometrik ölçümlerin yapılması. Hasta bilgileri ve ölçümlerin dökümantasyonu açısından en ideal yöntem olarak kullanmaktayız. Fotoğraflar üzrinde özel bilgisayar programları üzerinden hızla ölçümler yapılabilmekte. Uygulanması ekonomik, çok hızlı, çabuk uygulanabilen yöntemdir.

•  Lazer yada 3D fotoğraflama teknikleri üzerinden anthropometrik ölçümlerin yapılması; Fotoğrafa göre daha detaylı değerlednirme imkanı sunan hatta dudakta volmetrik ölçümler sağlayabilen bir sistemdir. Uygulanması pahalı, yavaş çalışan ancak ölçümlerin standartlarının yüksek olduğu bir yöntemdir. 

Bunların dışında; sefalogram, cheiloscopy, stereoanalizis, stereofotogrametri, tomografi, MR ve ultrasound-US gibi bir çok yöntemde kullanılabilmektedir.

Dudağın, anatomik ve estetik yapılarının ırklara göre belirlenmiş karekteristik şekilleri tanımlanmıştır. Dudağın şekli, yapısı, uzunluğu ve açılarına göre. 

Bunlardan en sık kullanılanı Likert in tanımladığı dudak morfolojisi tanımı(Likert skalası olarakta bilinmekte). Gebelik döneminde annenin alkol kullanımına bağlı olarak çocuklarda gelişen "foetal alcohol syndrome"(FAS)" tanımlamak için kullanılmakta. Bu değerlendirme yönteminde çocukta dudakta philtrum şekline ve derinliğine, üst dudak kalınlığına ve Cupid’s bow şeklinde bakılmakta. Phitrum düzleşmesi, üst dudağın ince olması FAS desteklemekte. FAS te dudaklar dışında küçük göz alanıda gözlenmekte. FAS bağlı olarak kalıcı beyin hasarları, gelişimsel anomaliler, büyümenin gerilemesi, duygu, düşünme ve davranış anomalileri olabilmekte. 

Dudağın estetik ve anatomik yapılarının değerlendirilmesinde;

Philtrum-Filtrumun tanımı

Üst dudakta filtrumun uzunluğu, genişliği ve derinliği son derece önemlidir.

• Filtrumun uzunluğu; subnasale ile labiale superior arasında tanımlanan alandır. Filtrumun ideal oranlarından yaşa ve ırksal özeliklere göre uzun yada kısa olması önemli. Yüzün estetik görünümü ciddi oranlarda değişmektedir.

• Filtrumun Genişliği; filtrumun sınırlarını oluşturan filtral tümsekler-ridges arasındaki mesafedir. Bu genişlik yaşa, ırkasal özelliklere ve cinsiyete göre değişmektedir.  

 

•  Filtrumun şekli ve derinliği; filtrum derinliği ve şakline göre filtrum yapısı tanımlanmıştır.
  • Düzleşmiş hatta silinmiş filtrum; filtrumun her iki yanındaki ridges silinmiş hatta yok. Çocuklarda ve yaşlanma ile daha fazla görülmekte. Üst dudak düz ve uzamış görünmekte. Feotal alkol sendromunda görülen önemli fenotipik yapıdır. Normalde görülme sıklığı % 4.8 dir. Uzak doğu ırklarında bu oran % 13 lere çıkmakta.
  • Birbirine paralel filtrum tümsekleri; filtrumun her iki yanındaki ridgesler birbirine paralel olarak üst dudak ile burun delikleri arasında uzanmakta. Kadınlarda daha sık görülmekte. Filtrumun en sık görülen fromu % 42 oranında.
  • Üçgen fromunda filtrum; filtrumun iki yanındaki ridgesler yukarı uzanırken birbirine yaklaşarak burun columellasında sonlanmakta. Kadınlarda daha sık görülmekte. Filtrumun ikinci en sık görülen formu % 33 oranında.
  • Konveks filtrum; filtrumun iki yanındaki ridgesler yukarı uzanırken erken birleşmekte ve burun columellasına birlikte ulaşmakta. Bu nedenle yukarıda filtrum konveksliği yok. Aşağıda ise filtrum konveksliği çok belirgin. Sıklıka erkeklerde görülmekte % 12 oranında. 

Cupid’s Bow Tanımı

Üst dudak ile filtrumun yapısından dolayı oluşan estetik anatomik alan.

• Cupid's bow'un yokluğu silinmesi
• Aşırı belirgin Cupid's bow

Üst dudak Yapısal Özellikleri

• Üst dudağın çok ince olması
• Üst dudağın kalın olması
• Üst Dudağın içe dönmesi
• Üçgen şeklinde üst dudak

Cheiloscopy-Dudak izi

Nasıl parmak izlerimiz her birimizde eşsiz ve farklı ise dudak izlerininde farklıklar gösterdiği bilinmekte. Dudak izlerinin değerlendirilmesine "chelioscopy" denilmekte.

Dudak izlerine göre alt formlar tanımlanmıştır.

• Düz vertikal çizgiler
• Düz vertikal ancak Y şeklinde dallanma
• Düz vertikal çizgiler ancak çizgilerde devamsızlıklar olması
• Çizgilerin çokgenler oluştruracak şekilde iç içe geçmesi
• Alt dudakta whrol olarak tarif edilen spirallerin olması gibi

Ağız köşeleri

sağ ve sol ağız köşelerinin dudak birleşme çizgisine göre konumu

Aşağıda, aynı hizada yada yukarda olabilir.

Alt Dudak-Çene İlişkisi

Alt dudak ile çene geçişi arasındaki ilişki farklılıklar göstermekte.

 Yukarıda tanımlanan tüm yapısal özellikler içerisinde üst dudak, cupid bow ve philtrum arasında yakın bir ilişki bulunmakta. Örneğin filtrum düz ise geniş olmakta, cupid bow yok ve üst dudak ince olmakta gibi.