Sonsuz sayıda koku notası ve kombinasyonu olmasına rağmen, belirli koku ailelerine ilgi duyarız. Kokuların algılanması oldukça karmaşıktır ve hâlâ gizemini korumaktadır. Bu nedenle kokuların ölçülmesi ve tanımlanması zordur. Kokuların sınıflandırması hakkında belirli bir fikir birliği bulunmamaktadır. Bu nedenle parfümleri sınıflandırmaya çalışırken zorluklar yaşanmaktadır. Bunlara karşın son yıllarda trend marka parfümleri, açık parfüm derlemeleri ve ev yapımı parfümler önemli ölçüde artmıştır. www.fragrancesoftheworld.info sitesine göre günümüzde 8000'den fazla koku ve 54.000'den fazla ticari parfüm bulunmaktadır. Çok sayıda seçenek nedeniyle bir mağazadan parfüm seçmek oldukça stresli olabilmektedir. Daha önce kullanılan ya da deneyimlediğimiz bir parfümün alınması kolay iken, yeni bir parfüm seçiminde koku yeteneğimize ya da mağaza çalışanlarının rehberliğine güvenmek zorundayız. Yakın zamanda karmaşık parfüm bilgileri basitleştirilmiş ve parfümler markaya göre değil, kokularına göre düzenlenmiştir.

Parfümlerdeki kokuların koku kategorilerine göre sınıflandırılması, bir parfüm seçimine yardımcı olabilir. Birbirine yakın olan kokulardan koku ailesi oluşturmak, bu koku ailelerini koku özelliklerine göre alt kategorilere ayırmak ve sonra kategorilerin birbirine yakınlık ve uzaklıklarına göre bir diyagram üzerinde tanımlanması gerekmektedir. Koku uzmanları tarafından koku kombinasyonlarının belirlenmesi için farklı koku aileleri tanımlanmıştır: odunsu, çiçeksi, meyva, kehribar-oryantal gibi. Koku uzmanı Michael Edwards koku ailelerini alt kategorilere ayırarak, ortak koku özelliklerini paylaşan aileleri-kategorileri yan yana yerleştirerek dairesel bir diyagram olan "Koku Tekerleği"ni geliştirmiştir. Diyagramda yan yana olan aile ve kategori kokuları en benzer olanlardır ve bir parfümde birlikte olma olasılıkları çok yüksektir. Bu diyagram, benzer koku aile ve kategorilerini tanımlarken doğal olarak karşılıklı zıt koku aile ve kategorilerini de tanımlamaktadır; "taze" ve "oryantal" ile "çiçeksi" ve "odunsu" gibi.Bu diyagram 30 yıl önce geliştirilmesine rağmen üzerinde modifikasyon yapılarak hâlâ kullanılmaktadır. Hem parfümcülere hem de koku severlere kokuların seçiminde yardımcı olmaktadır. Diyagram kadın parfümleri için düzenlenmiştir, erkek parfümlerine uyarlamak için bazı değişiklikler yapılması gerekmektedir. Bu diyagrama göre kadın parfümlerindeki koku aileleri ve bunların alt kategorileri;

• Egzotik, amber, kehribar (önceden "oryantal" olarak bilinirdi) koku ailesi "duygusal", sıcak ve "egzotik" kokular olarak tanımlanabilir. Kokusu; bitkisel tütüsüler, baharatlar ve kuru reçine tozları özellikleri taşır. Bu ailenin alt kategorileri:
  • Hafif ya da yumuşak egzotik kategorisi; tatlımsı baharatlar, yumuşak reçineler ve tütsüler ile çiçek kokularından oluşan karışım.
  • Egzotik kategorisi; reçineler, gösterişli çiçekler ve tatlı vanilyadan oluşan karışım.
• Odunsu koku ailesi, sandal ağacı ve paçuli gibi tütsü benzeri kokuların sedir gibi daha kuru notalarla karıştırıldığı sıcak ve zengin kokular olarak tanımlanır. Kokusu; sıcak, zengin ve pudramsı özellikler taşır. Bu ailenin alt kategorileri: 
  • Odunsu egzotik kategorisi; paçuli, ud ve sandal ağacının güçlü odunsu kokuları ile baharatlı egzotik kokulardan oluşan karışım.
  • Odunsu kategorisi; sedir, paçuli, çam ve sandal ağacı gibi saf odunsu kokulardan oluşan karışım.
• Orman, ağaç yosunları, toprak, tütün ve deri koku ailesi; ormandaki kuru ve yosunlu ağaçlar, orman toprağı ve derilerin kokularını tanımlamaktadır.
  • Yosunlu odun; meşe yosunu ve paçulinin ormansı kokuları sıklıkla amber ve narenciye ile karıştırılmaktadır.
  • Deri ve tütün; deri ve tütün kokularına odunsu kokular eklenerek oluşan karışım.
• Çiçek-aldehit ailesi; aldehidlerin sentetik kokuları ile çiçek kokularından oluşan karışım. 
  • Aromatik kategorisi; lavanta, sardunya, narenciye, şifalı bitki ve ağaç kokularından oluşan karışım.
  • Hafif çiçeksi aromatik kategorisi; aromatik kokularda çiçek kokularının eklenerek oluşturulan koku karışımları.
• Yeşil bitkisel ve narenciye ailesi; çimen, yeşil yapraklar ve narenciye kokularının birlikteliği. Taze, canlı, gündüzü ve yazı yansıtan kokular. Bu ailenin alt kategorileri:
  • Narenciye kategorisi; bergamot, limon, mandalina, portakal ve greyfurtun koku karışımları.
  • Yeşil; çimen, yeşil yapraklar ve salatalık kategorisi; taze kesilmiş çimen, menekşe yaprakları veya salatalığın keskin kokularından oluşan karışım. Bu tür kokular genellikle taze, canlandırıcı, doğadan ilham alan ve açık havayı anımsatan kokular olarak kabul edilir.
• Çiçek-okyanus ailesi; çiçeklerin ve okyanus kokularının birleşiminden oluşan kokular. Bu ailenin alt kategorileri:
  • Su; deniz meltemi, bir şelalenin tazeliği veya ıslak havanın ozon kokularından oluşan karışım.
  • Çiçek; canlı tüm çiçeklerin kokularından oluşan karışım. Birçok parfümde kullanılır ve genellikle kokulara kadınsı bir özellik katmaktadır. Kokusu; taze kesilmiş çiçeklerdir ve pudramsı özellikler taşır. Bu kategoride yaygın olarak kullanılan koku notaları ise gül, yasemin ve portakal çiçeğidir.
• Meyve ailesi; her renkte meyvelerin kokularından oluşmaktadır. Bu ailenin alt kategorileri:
  • Meyveler; her tondaki meyveler ve onların çiçeklerinin kokularından oluşan karışım.
  • Çiçeksi egzotikler; baharatlar, reçineler ve vanilyayla zenginleştirilen çiçek kokularının karışımı.

• Egzotik, amber, kehribar(önceden "oryantal" olarak bilinirdi) koku ailesi duygusal, sıcak ve egzotik kokular olarak tanımlanabilir. Kokusu; bitkisel, baharatlar ve kuru reçine tozları özellikleri taşır. Bu ailede yaygın kullanılan koku notaları ise vanilya, mür ve anasondur.Bu ailenin alt kategorileri;
  • hafif yada yumuşak egzotik kategorisi; tatlımsı baharatlar,reçineler, yumuşak tütsülerden oluşan karışım
  • egzotik kategorisi; reçineler, gösterişli çiçeklerin ve tatlı vanilyadan oluşan karışım.

 

Parfümler kullanıcı tercihlerine göre değişmekle birlikte taze-nötr, gece-gündüz ve yaz-kış parfümleri olarak tanımlanmaktadır. Bu çark üzerinden kokularda bu ayrımların yapılması daha kolay olmaktadır. Örneğin, egzotik parfümler sıcak kokar ve soğuk havalarda ile resmi gece davetlerinde tercih edilmektedir. Parfümeride "taze" genellikle temiz sabah havası kokusu, yeni kesilmiş yaprakların yeşil notası veya turunçgil kokuları gibi açık havayı anımsatan canlandırıcı kokulara uygulanır.

Kokular ile yapılan deneysel sorgulamalar çiçeksi kokuların daha kadınsı, odunsu kokuların ise daha erkeksi olduğunu göstermektedir. Bu koku çarkı üzerinde koku aileleri ve kategorileri yerleştirilirken bu ayrım rahatlıkla yapılabilmektedir. Aromatik kokular en yüksek miktarda erkek parfümünde bulunmaktadır. Aromatik kokular "fougère" kelimesinin eşanlamlısı olarak kullanılır. Fougère kokular, lavanta, meşe yosunu ve kumarin arasındaki etkileşime dayanır. Komşuluğu nedeniyle meşe yosunu ile en güçlü benzerliğe sahiptir. Lavanta, belirgin bir kafur kokusu sunduğu için fougère akorlarının serin koku karakterinden sorumlu olan temel malzeme gibi görünmektedir. Kafur ve mentol kokuları parfümlerde soğuk ve serinletici bir etkiye sahiptir. Lavanta bu amaçla nane, biberiye ve adaçayı gibi taze-baharatlı otlar ile birlikte kullanılır. Ancak bunlar genellikle erkeksi olduğundan, kadın parfümlerinde asla baskın olmamalıdır.

Çark üzerinde diğer bir kutupluluk ise parfümün genel kokusunun "tatlı, şekerimsi" veya "tatlı olmayan, şekersiz, nötr" olmasıdır. İlginç bir şekilde, bu eksen tabloyu iki bölüme ayırır; tüm çiçeksi kategoriler sağ üst tarafta yer alır ve temelde en tipik olarak kadınsı olan kokuları açıklar. Öte yandan, "odunsu", "çiçeksi"nin zıttı olarak görünür.

Bu çark kullanılarak parfüm içerisinde olması istenen kokular yaratılabilir. Parfümlerde yeni bir formül yaratırken akıllarda olan koku imajı ile parfüm denenirken algılanan gerçek koku farklı olabilir. Bu nedenle parfümler yaratılırken kokulara dayalı tecrübeler ve tercihler önemlidir. Bir parfümün boyutlu kokularını düşündüğümüzde bu çark ile bir parfüm yaratılması zor ve anlamsız gelebilir. Ancak çark, kokunun duyusal temsillerini güzel bir şekilde kutuplaştırmaktadır. Örneğin çarka bakıldığında bir ekseni, en tipik olarak daha kadınsı (yani, "çiçeksi", "tatlı" ve "meyveli") kokuları tanımlarken karşı ekseni çoğunlukla erkek parfümlerinde görülen (yani, "aromatik", "topraksı" ve "odunsu") kokuları tanımlayarak ayırmaktadır. Bu parfümlerin erkeklere veya kadınlara yönelik olarak ticari sınıflandırmasını da yansıtmaktadır. Ayrıca kokuların algısal alanımızda gerçekten güçlü bir ayrımı vardır. Örneğin, deri, baharatlı ve hayvansal tanımlayıcı kokular, çiçeksi-pudramsı kokulara en çok benzemeyen kokulardır.

Renkler ile tanımlanan koku aileleri birlikte kullanıldığında iyi bir uyum sağlar ve neredeyse her zaman iyi bir şekilde karışır. Koku çarkı bunları görmemizi kolaylaştırır. Başlangıçta koku deneyimlerinizden ve tercihlerinizden yola çıkarak parfümün birincil notaları için çarktan bir ya da iki aile seçebilirsiniz. Örneğin, daha nötr, daha az kadınsı, gündüz ve yaza özgü bir koku olarak narenciye kategorisi birincil nota olarak seçilir. İkincil koku notaları için çark üzerinde narenciye kategorisinin tam karşısındaki ve bunu en iyi tamamlayacak koku notalarını içeren hafif egzotik kategori seçilir. Ardından, farklı koku aileleri ve kategorilerden sevilen kokular seçilerek istenen diğer koku notaları belirlenir ve parfüm tamamlanır.