Bu makalede dövme silme, çıkarma uygulamalarında kullanılan lazer uygulamaları anlatılmaya çalışıldı. 

Dövme silinmesinde lazerin etki mekanizması

Lazer ile dövme çıkarılmasında seçici fototermoliz denilen yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemde dövmenin olduğu alana boyayı yok etmeye yetecek, ancak çevredeki dokuya zarar vermeyecek lazer ışınımı mikrosaniyeler gibi kısa bir sürede uygulanmaktadır.

Lazer ışınımı boya maddesi tarafından emilmekte nanosaniyelerde ortaya yüksek ısılar ortaya çıkmaktadır(Fototermal etki).

Bu hızlı ısı artışı şok dalgasına neden olmakta ve buna Fotoaküstik şok denilmektedir. Bu şok dövme pigmentlerini taşıyan dermal makrofajların ölüme ve pigmentlerin parçalanmasına,çok küçük parçalara ayrılmasına neden olmaktadır(Fotoaküstik etki). bir kısmı deriden dökülerek atılmakta.

Bunların çok azı deriden dökülür atılmakta deride kalan parçalar vücudumuzun ‘İmmün Sistem’ hücreleri tarafından sindirilmekte ve alandan uzaklaştırılmaktadır. Bu işlem haftalar hatta aylar sürmektedir. Bu nedenle lazer ile dövmelerin silinmesi seanslar halinde ve aralıklarla uygulanmaktadır.

Pigmentlerin bazıları da plasmik etki ile gaza dönüşmektedir. Bu tüm etkiler dövmenin ilk seansta bile daha az belirgin olmasını sağlamakta ve tekrarlayan seanslar ile dövme silinmektedir.

Dövme yada kalıcı makyajda boya deride epidermis/dermis birleşim alanında yada derinde dermiste bulunmaktadır. Boya partikülleri hücre dışında yada dermiste fibroblastlar ve mast hücreleri içerisinde özellikle dermiste damar çevresinde bulunmaktadır. Lazer uygulandığında boya partikülleri parçalanmakta bunların az bir kısmı epidermisin dökülmesi sırasında deriden atılmakta. Büyük bir kısmı ise deride immün sistemin temizleme hücreleri tarafından(makrofajlar) bu hücreler içerisine alınmakta lenfatik sistemler deriden uzaklaştırılmaktadır. Yani lazer sonrasında boya maddelerinin çok az bir kısmı deriden atılmakta değer önemli bir kısmı halen vücutta bulunmaktadır. Bir kısmı lenfatik sistem ile en yakın lenf bezlerine taşınmakta ve burada genel bir probleme neden olmadan kalmakta bir kısmıda daha küçük partiküllere parçalandıkları için deride kalmaktadır. Bazen bu sırada boya maddesine karşı reaksiyon gelişebilmekte buda lenf nodunda şişmeye ve dövme tedavisinin yapıldığı yerde reaksiyonlara neden olmaktadır. 

Deride kalan parçalanarak küçük pertiküllere ayrılan boya maddeleri ise artık dışarıdan bakıldığında daha az görülmektedir. Yani halen deride boya partikülleri var ancak 10 nm den daha küçük oldukları için daha az görünmektedirler. Bu partiküller tekarlayan lazer seanslarında daha zor parçalanmaktadır.

Lazerden hemen sonra dövme yada kalıcı makyaj beyaz bir renge dönmektedir. Uygulama sırasında çıkan ses ve beyazlaşma nedeni ile bu etkiye "popcorn" efekt denilmektedir. Bunda lazerden hemen sonra hava kabarcığı şeklinde boya üzerinde bir boşluğun oluşması neden olmaktadır. Bu hava boşluğu bu beyazlaşmadan sorumludur. Ayrıca dokuda ortaya çıkan ısının neden olduğu buhar ile boyanın karbon yapılarının reaksiyonu boya partiküllerinin daha transparan olmasına neden olmaktadır.

Hasta ile yapılan ön görüşme sonrasında silme işlemi yapılacak alanın fotoğrafları alınmaktadır.

Lazer uygulamaları ağrılı oldukları için uygulama alanı anestezik kremler ile uyuşturulmaktadır. Ayrıca uygulama sırasında Cryo sistemi ile cilt soğutularak uygulamanın daha konforlu olması sağlanmaktadır.

Tüm dövmelerde ve kalıcı makyaj uygulamalarında ilk olarak Nd:YAG (1064 nm) lazer kullanılmaktadır. Bu lazer tüm renklerde özelikle siyah ve koyu mavi renlerde etkilidir. Kırmızı, turuncu ve sarı renklerde KTP(532 nm) lazer, açık mavi ve yeşilde Alexandrite (755 nm) lazer kullanılmaktadır.

Aşağıdaki tabloda bu özetlenmektedir.

Uygulama sonrasında kapalı pansuman uygulanmaz. Hastaya antibakteriyal ve nemlendirici kremler verilir. 

Dövme ve kalıcı makyaj silmede kullanılan lazer ve ışık sistemleri 3 Hz den daha hızlı olduğunda çevre dokulara hasar vermektedir. Yapılan çalışmalarda farklı renklerde en iyi dalga boyu, enerji ve uygulama hızı ölçüm değerleri aşağıda gösterilmektedir.

Kimlere Lazer Yapılamaz?

• Hastanın daha önce keloidal yani kötü yara iyileşmesi yapısının olması.
• Hastada lupus gibi destek dokusu hastalıklarının olması.
• Hastanın 6 ay öncesine kadar Isotretionin aktif maddesi içeren akne ilaçlarını kullanmış olması.
• Hastada dövme yapılan yerde daha önce kozmetik cerrahi işlem yapılmış olması.
• Hastanın yeni bronzlaşmış olması ya da düzenli solaryum kulanıyor olması.
• Lazer yapılacak yerde hastada aktif enfeksiyonun olması.
• Gebelik ve emzirme durumlarında

Uygulama öncesi doktor görüşmesi gereklimidir?

Mutlaka. Dövmenin silinmesinde uygulanacak yöntemin seçilmesi, uygulama tarihinin belirlenmesi, uygulama sırasında ve sonrasındaki problemlerin konuşulması, ücretlendirmenin yapılması için ön görüşme gereklidir. Bu ön görüşmede lazer kullanımına karar verildiğinde dövmeye ücret alınmaksızın küçük bir alana test yapılarak lazere cevap ve hastaya uygulanacak yöntem ve sonrasında dövmenin değişimi gösterilmektedir.

Uygulama sırasında ağrı olacak mı ?

Uygulama esnasında bir miktar ağrı olmaktadır. Bu lokal anestezik kremler, soğuk kompresler ve soğuk hava uygulamaları ile azaltılmakta. Seanslardaki ağrı hissi dövme içerisindeki boya maddesi azaldıkça azalmaktadır.

Lazer uygulama sonrasında deride nasıl değişimler olacak ?

Uygulamadan sonra deride güneş yanığına benzer değişimler olmaktadır. 30 dakika içerisinde kaybolabilen ödem olabilmekte ve bu nadiren 1-2 güne kadar uzayabilmektedir. Uygulama yerinde kızarıklık hemen kaybolmakta bazen 1-2 hafta sürmektedir. Deride bazen küçük su toplamaları, deri altı küçük kanamalar olabilmektedir. Bunlar uygulanacak tedaviler ile 1-2 haftada düzelmektedir.

Uygulama sonrasında dövmenin rengi 1 hafta içerisinde solmakta klinik cevap 4-6 haftada kendisini göstermektedir. Kırmızı, beyaz ve et renginde olan dövmeler lazer tedavisinden sonra renkleri koyulaşabilir. 

Dövmenin lazer ile silinmesinde yan etkiler ve komplikasyonlar nelerdir?

• Dövme renginde koyulaşma; Kırmızı boyanın hızla siyaha dönüşmesidir. Bu aslında kırmızı olan ferric oxidenin (Fe2O3)  siyah ferrous oxide (FeO) dönüşmesidir. Bazen kırmızı renk yeşile dönebilir. Bu nedenle leazer uygulaması öncesi test yapılmalıdır. Diğer koyulaşmada neden tatooda kullanılan ve tatoonun daha parlak olmasını sağlayan ve beyaz mürekep olarak bilinen titanium dioxide(TiO2) dir. Ti +4 den + 3 e inmekte bıuda mavi renktedir. En sık olarak yeşil, beyaz ve parlak renklerde bulunmaktadır.
• Lazer yapılan yerde gelişen mavi-grimsi renk değişimidir. Bu daha çok güneşe maruz kalınan yerlerde ve altın tuzları kullanılan dövmelerde ortaya çıkmaktadır.

• Skar gelişebilir özellikle re-tatoo yapıldığında fazla pigment maddesi buna neden olmaktadır. Hastaya bu mutlaka sorulmalıdır.

• Diğer yan etki allerji gelişmidir. Lazer sonrası özellikle kırmızı boyada bu gözlenebilmektedir.
• Lazer uygulanan alanda geç tip reaksiyon gelişmektedir.
• Lazer uygulamalarına direnç gelişimi

Dövmenin çıkarılmasında lazere vereceği cevabı neler belirlemektedir?

• Dövmenin süresi; Yeni yapılan dövmelerde daha fazla boya maddesi olması lazerin tedavi süresini uzatmaktadır.  
• Dövmenin derinliği ve yapılma şekli; yüzeysel dövmeler daha kolay çıkarılabilir. Ancak dövme cildin derinliklerine kaydıkça lazer ışığının erişmesi zorlaşır. Bu nedenle amatör dövmeler profesyonel dövmelerden daha kolay ve az seansta silinebilmektedir.  
• Kişinin cilt tipi; Açık tenlilerde dövmenin çıkarılması daha kolaydır.  
• Dövmenin yeri; Uygulamanın yapıldığı yerde kan dolaşımının fazla olması cevabı artırmaktadır. Kol ve gövdede sonuçlar daha hızlı iken el ve bileklerde cevap daha yavaştır.  
• Dövmede kullanılan renk ve çeşit; son derece önemlidir. Tek renk kullanılmış dövmelerin çıkarılması daha kolaydır. Çünkü dövmeden bir renk grubunu ortadan kaldırmak için 3-4 seans gerekir. Dövmeler genellikle pek çok renkten oluştuklarından tek bir tip lazer tedavide yeterli olmaz, bir kaç tip lazer kullanmak gerekebilir. Koyu mavi, siyah, kırmızı, turuncu ve mor renk lazere iyi cevap vermekte ancak yeşil ve sarıda cevap güç, seanslar uzun olmaktadır. Türkuaz rengi çıkarmak için lazer olmadığından bunların çıkarılması imkansızdır. Kırmızı, beyaz ve et renginde olan dövmeler lazer tedavisinden sonra koyulaşır hatta siyahlaşabilirler.

Lazer uygulama süresi, uygulama sıklığı ve sayısı nedir?

Uygulama süresi uygulanacak dövmenin boyutuna göre değişmekle birlikte 10-60 dakika arasında değişmektedir. Kesin bir sayı verilmemekle birlikte 4-6 hafta arayla amatör dövmelerde ortalama 3-5, profesyonel dövmelerde 5-12 seanstır.

Uygulama maliyeti?

Konsültasyon ile karar verilecektir.