Boynun Anatomik Alanları ve Açılar

Boyun anatomik alanı; önde üstte mandibula-çene kemiğinden başlamakta aşağıda clavicula-köprücük kemiği arasında uzanmakta ve yanlarda enseye doğru trapezeus kası kenarına kadar alanı tanımlamaktadır.

Yukarıdaki fotoğrafta boyunun dıştan anatomik alanları işaretlenmiştir. A; çene, B;alt çene kemiği-mandibula ve kenarı, C; mandibulanın bu noktada yaptığı köşe, D; sternocleidomastoid kası ile mandibula arasında belirginleşen oluklanma, E sternocleidomastoid kas, F; belirgin cervicomental açı, G tiroid kıkırdağının belirgin yapısı, H submandibular gland-çene altı tükrük bezinin bulunduğu alan.

Normalde mandibulanın gölgesi çene altı tükürük bezinin bulunduğu alanı gölgeleyerek bezin görünmesini engellemektedir. Bazı durumlarda bu bez çok belirgin olabilir.

Mandibulanın kenarı “jawline” “manly jaw”, “strong jaw” olarak tanımlanır. Belirigin estetik görselliği erkek ve kadında istenen bir özelliktir.

Çenenin altında normalde “Submental fold” olarak tanımladığımız bir katlantı bulunmaktadır. Bu yaşla aşağıya sarkmaktadır.

Boyunun estetik görselliğinde çenenin yüzde ideal yerleşimi son derece önemlidir. İdeal çene için burun uzunluğunun tam ortası ile üst-alt dudak vermilion kenarını birleştiren doğruya burun-dudak-çene doğrusu (NLCP) denilmektedir. Çene bu doğrunun 3 mm gerisinde olmalıdır. Çenenin bu doğruya göre önde yada çok geride olması boyun estetiğini etkilemektedir.

Boyun estetiğinde “Cervicomental açı” önemlidir. Bu açının belirlenmesinde menton yani çenenin en alt noktası ile hyoid kıkırdağı birleştiren bir hat çizilir. Hyoid kıkırdaktan sternal nocth bir hat daha çizilir. Bunların birleşimi “cevicomental açıyı” yapmaktadır. İdeali 90-105 derecedir. Bu açıyı hyoid kıkırdak belirlemektedir. Hyoid kıkırdağı normal anatomik yerleşiminde boyun omurgalarından C 3-4 kemik hizasındadır. Bunun üstünde ve civarında olması boynun ideal cervicomental açılı ve mandibulanın alt kenarını keskin görünmesine neden olmakta buda estetik bir boyun görünümünde son derece önemlidir. Bunun altında olması boyunun katlantılı ve açısız durmasına ve mandibula sınırının silinmesine neden olmaktadır.

Boyun Derisi

Diğer deri bölgelerine göre ince bir epidermis ve dermise sahiptir ve deri ekleri olarak tanımladığımız ter, kıl ve yağ bezleri azdır. Deri iyileşmesinde ve derinin tekrar yapılanmasında görev alan bu deri eklerinin azlığı boyunda deri iyileşmesinin daha uzun ve problemli olabileceği anlamına gelmektedir.

Boyun Deri Altı Yağ Dokuları

Boyunda deri altı yağ dokusu 3 katman gibi değerlendirilebilir.

• Deri ile platysmal kas arasındaki yağ dokusu; yüzeysel yada supraplatysmal yağ dokusu.  Derinin hemen altı ve platysma kası üstü yağ dokusu vücut ve uyluk bölgesi yağ dokusuna göre daha az, ince ve fibröz bir doku içermektedir. Boyunda bu yağ tabakası doğal görünümde yaklaşık 3mm kalınlığında olmalıdır.  
• Platysmal kas ile anterior digastric kas arasındaki yada dokusu; orta yada subplatysmal yağ dokusu.  Bu yağ dokusunun genetik yada yaşla artması “double chin” yada çene altı gıdık olarak tanımlanmakta ve cervicomental açının kaybolmasına neden olmaktadır.
• Digastric kasın ve submandibular glandın altındaki yağ dokusu;

 Ancak boyunda yağ dokusunun aşırı birikimi ve aşağı sarkmasından kaynaklanan olumsuz estetik görüntüden platysma kasının üst ve alt yağ dokusunun sorumlu olduğunun muayene ile anlaşılması oldukça zordur. Bu durumlarda US kullanılabilmektedir.

Boyun Platysma Kası

Platysma kası yüzün estetik anatomisinde en önemli parçası olan SMAS nin bir parçasını oluşturmaktadır.Bu kasın ön kısmı pektoralis ve deltoid kasları üzerinde fasyadan başlamakta clavikula üzerinde önde devam ederek yukarı doğru uzanarak alt çene kemiğinin kenarlarına kemik zarına-periosta tutunmaktadır. Platysma kasının arka parçası ise yüzün alt kısımlarına Depressor anguli oris, mentalis, risorius ve orbicularis oris kaslarına kadar uzanmakta, ağız köşesini oluşturmakta ve bu kaslara ince kas demetleri vermektedir.

Platysma kasının sağ ve sol kısımları ön aşağı kısımdan yukarı uzanması sırasında orta hatta % 60-70 oranında çaprazlaşmaktadır. % 10 bazı kişilerde bu çaprazlaşma olmamaktadır. Bu özelikle boyun bantları yada platysma bantları olarak tanımladığımız yapıların gelişiminde son derece önemlidir. Platysmal bantlar bu kasın zamanla gerginliğini kaybetmesinden kaynaklanma ve boyun ön ve yanlarında görülmektedir. Çaprazlaşma olmayan kişilerde platysmal bandlar ortada hatta 2 tane ve geniş (2 cm den geniş) olarak görülmektedir. Diğer gurupta da platysmal bantlar olmakta ancak bunlar daha dardır(2 cm den dar)

 

Platsyma boyun hatta yüz estetiğinde önem kazanmaktadır. Çünkü;

Platysma kası kendisinden çıkan yoğun bantlar ile üzerindeki deriye bağlanmaktadır. Bu nedenle üzerindeki deriyi fazlası ile etkilemektedir. Platysma kasının yapısı diğer yüz kaslarına karıştığı için bu kasa yapılacak uygulamalarda yüz estetiği de önem taşımaktadır. Örneğin platysmanın arkaya doğru çekilmesi öndeki kas gurubunuda etkilemektedir. Platysma risorius kasına karıştığı için gülme sırasında düzensizlik yapmaktadır. Platysmanın boyun ön kısmındaki bölümü gereksiz yere fazla kesildiğinde önde desteklediği submandibular yağ dokusu ve tükrük bezleri pitozise uğramakta buda boyun altında bu yapıların estetik olarak görünür hale gelmesine yol açmaktadır. Platysma kası ağız köşesinde bulunan modilusun-ağız köşesinin aşağı hareketinden sorumludur ayrıca platysma kasının yan kısımları yüzün yan kısmının aşağı hareketini sağlamaktadır.Platysma kasının uygun tonusu boynun genç görünümünü vermektedir. Yaşlanma ile tonusunu kaybetmesi hatta yer yer atrofiye uğraması boynun gevşemesine neden olmaktadır.

Boyunda Tükrük Bezleri

Çene altında sağ ve sol 2 adet yerleşim göstermektedir. Bunlar 3-5 cm X 1-2 cm büyüklüğündedir.

Boyunun retaning ligament ve filamentler  

Boyunda tanımlanmış 6 adet retanining ligament bulunmakta.

Mastoid-cutaneous ligament

Platysma-auricular/earlobe ligament

Lateral sternocleidomastoid (SCM)-cutaneous ligament

Submental ligament

Mandibular osteocutaneous ligament; bu ligament marionette katlantısının ön kenarını belirler. 

Platysma-mandibular ligament; bu ligamnet jol derinliğini belirlemekte. 

Platysmadan deiye filamentler uzanmakta. Bunlar medila platysmal-deri filamentleri, medial sternocleidomastoid alanda platysmal-deri filamentleri ve deri katlantılarındaki platysmal-deri filamentleri.

Boyunda Deri Altı Diğer Yapılar

Yukarıdak resimde bu derin yapılar görülmektedir. A; sternocleidomastoid kası, B digastrik kası, C mylohyoid kası, D anterior jugular ven E external jugular ven; F internal jugular ven; G hyoid kırkırdağı, H tiroid kıkırdağı I; internal jugular ven