Milia, genellikle $\text{3 mm}$’den küçük, yüzeysel keratin kistleridir. Bir adet olduklarında milium olarak adlandırılır. Oluşum nedenlerine göre iki ana gruba ayrılırlar:

1. Primer Milia: Kendiliğinden gelişenler. (Vellus veya yağ bezlerinden kaynaklanır.)

2. Sekonder Milia: Başka bir nedene (hastalık, ilaç, travma) bağlı olarak gelişenler. (Ter bezlerinden kaynaklanır.)

Primer Milia Formları

Primer milia, genellikle yağ bezlerinden (sebase bezler) veya ayva tüylerden (vellus) kaynaklanan keratin kistleridir.

1. Konjenital Milia (Yenidoğan Miliaları)

• Sıklık: Yeni doğan çocuklarda $\%4-50$ oranında gözlenir.

• Yerleşim: Özellikle yüzde (burun), saçlı deri, gövde ve kolların üst kısmında sık görülür.

• Seyir: Birkaç adet veya çok sayıda olabilirler ve genellikle birkaç hafta sonra kendiliğinden kaybolurlar.

• Ağız İçi Formları: Bunlar bazen ağız içerisinde de görülebilir; bu durumlara "Epstein incileri" (Epstein pearls), "Bohn nodülleri" ve "gingival (dental lamina) kisti" denilmektedir.

2. Çocuk ve Erişkinlerde Görülen Primer Milia

• Görünüm: Yeni doğan milialarına benzerler. Sıklıkla yanaklar ve göz çevresinde görülür; ayrıca alın ve genital alanda da rastlanabilir.

• Seyir: Kendiliğinden kaybolma eğilimleri azdır ve genellikle uzun süre yerleşim yerinde kalırlar.

• Özel Yerleşimler: Bazıları burun üzerindeki nazal kıvrım (nasal crease) gibi atipik lokasyonlarda da görülebilir. Bu alanlardaki milia sıklıkla atopi gibi alerjik bir durumla ilişkilidir ve kaşıntıya bağlı sürtünme etkisine bağlı geliştiği düşünülmektedir.

3. Plaklar Oluşturan Milia

• Tanım: Çok sayıda milia bir araya gelerek tek bir plak oluşturur.

• Yerleşim: Baş ve boyunda, sıklıkla kulak çevresinde görülmektedir.

• Risk Grubu: Orta yaş grubunda ve kadınlarda daha sıktır.

• Birliktelikler: Varlığında; psödoksantoma elastikum, diskoid lupus eritematozus, liken planus, travma ve böbrek nakilleri düşünülmelidir. Özellikle böbrek nakli sonrası kullanılan siklosporinin milia gelişimine neden olduğu bilinmektedir.

4. Nodüler Milia

Plak tipe benzer, ancak lezyonlar daha nodüler formdadır.

5. Çok Sayıda Milia (Milia En Plaque)

Haftalar ve aylar içerisinde çok sayıda milia oluşmasıdır.

• Yerleşim: Sıklıkla baş ve gövdede görülür.

• Genetik İlişki: Genetik geçişli formları bildirilmiştir ve genetik geçişli bazı cilt hastalıkları (genodermatozlar) akla gelmelidir.

6. Nevus Depigmentosus ile Birlikte Çok Sayıda Milia

Milia kistlerinin depigmente nevüs (renk kaybı olan doğum lekesi) içerisinde yer almasıdır.

7. Genodermatozlar ile Birlikte Olan Milia

Milia, bazı genodermatozların majör veya minör bir belirtisi olabilir:

• Doğuştan Birliktelik: Bazex - Dupre - Christol sendromu (X gen dominant geçişli), Orofaciodigital sendrom tip I (doğumla birlikte yüzde ve saçlı deride çok sayıda milia), Atrichia ve Milia (APL), Pachyonychia Congenita Tip 2 ve Basal Cell Nevus Sendromu.

• Sonradan Gelişen: Epidermolizis Bülloza (EB) (özellikle distrofik EB), Kindler sendromu ve porfirialar.

Sekonder Milia

Bu milia formu; bir hastalık, ilaç kullanımı ya da deri travması sonrası ortaya çıkmaktadır. Kendiliğinden kaybolabileceği gibi, uzun süre de kalabilmektedir.

1. Hastalıklar Sonrası Gelişim

• Büllöz Hastalıklar: Epidermolizis Bülloza, Porfiria Kutanea Tarda, büllöz pemfigoid en sık örneklerdir.

• Diğer Hastalıklar: Herpes zoster, temas egzaması, büllöz lupus eritematozus, Sweet sendromu, erizipel, liken planus ve lepra gibi çok çeşitli deri hastalıkları sonrası gelişebilir.

2. İlaçlara Bağlı Gelişim

Benoksaprofen, topikal kortizonlar, 5-florourasil, siklosporin, penisilamin, asitretin ve nitrojen mustard gibi bazı ilaçlar milia oluşumuna neden olabilmektedir.

3. Travma ve Prosedürler Sonrası Gelişim

Özellikle çocuklarda travma sonrası milia gelişebilir. Bunun dışında $\text{2. derece yanıklar, dermabrazyon, radyoterapiler, kimyasal peelingler, deri greft onarımları** ve ablatif lazer tedavileri sonrası milia gelişebilmektedir. Yeni doğanlarda ise özellikle topuktan kan alma uygulamaları sonrası milia gelişimi bildirilmiştir.

Milia Benzeri Lezyonlar

Bazı durumlarda milialara benzer lezyonlar görülebilir:

• Seboreik keratoz ve doğumsal melanositik nevüslerde milia benzeri yapılar bulunur.

• Kalsinozis Kutis ve Skrotal Kalsinozis hastalıklarında milialara benzeyen kistler görülür.

• Down Sendromu'nda milialara benzer çok sayıda lezyon gözlenir.

• Diğer örnekler; nonkalsifiye siringoma, Nicolau-Balus sendromu ve Kutanöz Foliküler T-hücreli Lenfomadır.

Milia'nın Tedavisi

Milia genellikle zararsız olduğu için kozmetik nedenlerle tedavi edilir.

• Kist Çıkarma (İnsizyon ve Ekstraksiyon): En sık ve etkin sonuç veren tedavi; enjektör ucu ya da ince cerrahi bıçak ucu kullanılarak kistin yüzeyinin açılması ve içeriğinin çıkarılmasıdır.

• Topikal Retinoidler: Çok sayıda milia olduğunda kullanılabilmektedir.

• Elektrocerrahi: Tedavi amacıyla uygulanabilir.

• Lazer Tedavileri: Erbium ve CO2 lazer ile milia mikroablasyonu, en seçkin tedavilerden biridir.