Çomak Parmak (Clubbing)

Çomak parmak (clubbing), birçok solunum sistemi hastalığında görülmektedir. Bunlar:

• Akciğerde apse ve kistlerde, akciğerde endarteritis, pulmoner fibrozis, mediastinal tümörler (fibrosarkom vb.), kistik fibrozis, asbestozis, hipersensitivite pnömoniti, akciğer arteriovenöz malformasyonları, hepatopulmoner sendrom ve sarkoidoz gibi durumlardır.

Sarı Tırnak Sendromu (Yellow Nail Syndrome)

Klasik triadı (üçlü belirtisi); sarı tırnakların varlığı, lenfödem ve akciğerde plevral efüzyondur (akciğer zarları arasında sıvı birikmesi). Etiyolojisi (nedeni) henüz bilinmemektedir. Ancak lenfatik drenaj bozukluğu ve buna bağlı gelişen lokal enfeksiyon ve inflamasyon sorumlu tutulmaktadır.

Sendrom, farklı klinik tablolarda karşımıza çıkabilmekle birlikte, %25-83 oranında üst solunum yoluna ait patolojiler izlenebilmektedir. Sıklıkla da kronik rinosinüzit ile karşılaşılmaktadır.

Tırnaklarda görülen değişimler:

• El ve ayak tırnaklarında tırnak uzaması durmakta (normal tırnakta haftalık uzama $0.46\text{ mm}$ iken burada $0.23\text{ mm}$’nin altına düşmektedir) ya da yavaşlamakta ve tırnakların enlemesine eğimleri artmaktadır.

• Proksimal tırnak katlantısı şiş ve ödemli görünmekte, tırnak kalınlaşmakta, sertleşmekte ve opaklaşmaktadır.

• Onikolizis (tırnak ayrılması) gelişmekte ve zamanla tırnaklar düşmektedir.

Yüksek İrtifada Yaşam (High Altitude)

Yüksek irtifa kaynaklı düşük oksijen seviyesi (hipoksi) ve yüksek atmosfer basıncı, tırnak matriks fonksiyonunu etkilemektedir.

• Bu koşullarda tırnaklarda en sık görülen deformasyon, bir ya da daha fazla tırnakta görülen Beau çizgileridir (enlemesine çöküntüler). Özellikle $5000\text{ m}$ üzerinde $6-8$ hafta kalındığında sık görülmektedir.

• Aynı nedenlerle tırnaklarda splinter hemoraji (kıymık tarzı kanama) gelişebilmektedir.

Astım ve Bronşit

• Tırnaklarda clubbing gelişmektedir. Astım ve bronşit düzeldiğinde tırnaklar da normale dönmektedir.

Sigara İçilmesi

• Sigara kullanımı, tırnak ve çevre dokularda sarı-kahverengi renk değişimine neden olmaktadır. Özellikle dominant elin $2$. ve $3$. parmaklarında görülür. Bunlara nikotin lekeleri denilmektedir. Biraz zorlayıcı silme ile bunlar kaybolmaktadır.

Bronşektazi (Shell Nail Sendromu)

• Tırnak, görüntü olarak deniz kabuğuna benzemektedir. Tırnak uzunlamasına eksende artmakta (uzamakta) ve kalınlaşmakta ancak uçta daha incedir.

Sarkoidozis

• Altta parmak kemik kayıpları ve buna bağlı olarak tırnak deformiteleri görülmektedir.

• Sarkoidozise ait granülomların tırnak yapısına yerleşmesi ve sarkoidozise bağlı pernio (soğukla ilişkili iltihap) ile tırnak deformiteleri gelişmektedir.

Akciğer Enfeksiyonları

• Akciğerin akut ya da kronik enfeksiyonlarına bağlı olarak gelişen hipoksi, tırnak deformasyonlarına neden olabilmektedir. Tırnakta Beau çizgisi'nden clubbing'e kadar deformiteler gelişebilmektedir.

• Hipertrofik pulmoner osteoartropatide (Bamberger-Pierre-Marie sendromu), bronşektazi, ampiyem, akciğer absesi, blastomikozis, aspergillosis ve tüberküloz vb. durumlara bağlı olarak clubbing gelişebilmektedir.