Tırnaklar, birçok cilt hastalığının seyrinde etkilenen önemli bir yapıdır. Bu etkilenimler, bazen hastalığın tanısı için önemli ipuçları sunar.

Pitriazis Rubra Pilaris (Pityriasis Rubra Pilaris - PRP)

PRP'de tırnak tutulumu sıklıkla erişkin dönemde başlayan Tip I PRP'de görülmekte ve klinikte el içi ve ayak tabanı deri tutulumu da belirgindir.

• El tırnaklarında subungual hiperkeratozis (tırnak altında aşırı kalınlaşma), splinter hemoraji (kıymık tarzı kanama), uzunlamasına oluklar (onikorheksis) ve sarı-kahverengi renk değişimi olmaktadır.

• Çocukluk dönemi PRP'de tırnak tutulumu nadirdir.

Gül Hastalığı (Pityriasis Rosea)

• Bu hastalıkta tırnakta uzunlamasına çizgilenmeler ve pitting (noktasal çukurlanma) görülmektedir.

Pityriazis Likenoides (Pityriasis Lichenoides)

• Vaskülitis (damar iltihabı) nedeni ile tırnakta kalıcı distrofiler (şekil bozuklukları) gelişmektedir.

Liken Planus (Lichen Planus - LP)

Tırnak tutulumu sık görülür.

• Tırnak çevre dokularda liken lezyonları, uzunlamasına çizgilenmeler (onikorheksis), tırnak ucunda ayrılmalar, lunulada noktasal ya da yaygın kızarıklık, melanonişi (kahverengi/siyah çizgi) ve dorsal pterjiyum (tırnak etinin tırnak yatağına yapışması) gibi belirtiler görülür.

Egzama (Ekzema, Eczema)

Egzama, cilt hastalıkları içerisinde dermatitisleri (atopik dermatit, nummular dermatit, alerjik temas dermatit, iritan temas dermatit vb.) içerir. El egzamalarının neredeyse %90’ında tırnak belirtileri görülmektedir.

• Erken dönemde tırnak çevre dokularda inflamasyona bağlı olarak eritem (kızarıklık) ve ödem gelişmektedir.

• Egzama tırnak çevre dokularda proksimal ve lateral katlantılarda yerleşim gösterdiğinde paronişi (tırnak çevresi iltihabı) gibi semptomlar hatta kütikula kayıpları olmaktadır.

• Egzama kronikleştiğinde deride kalınlaşma ve yarılmalar olmakta.

• Tırnak plağında kalınlaşma, renk değişimi, kabalaşma, pitting, Beau çizgileri (enlemesine çöküntüler) hatta tırnak düşmesi (onikomadezis) gelişmektedir.

• Tırnakta ayrıca splinter hemoraji, onikolizis (tırnak ayrılması), subungual hiperkeratozis ve paronişi olmakta.

• Tırnak çevresi egzamaları, sıklıkla el ile daha uzak alanlara (boyun ve göz kapakları gibi) taşınabilir.

• Sıklıkla nedenler; toluen, sülfonamid, formaldehit içeren tırnak ojeleri, akrilatlar, deterjanlar, sarımsak ve soğan vb. olabilir.

Pemfigus (Pemphigus)

Otoimmün kaynaklı deride epidermiste su toplamaları ile seyreden bir grup hastalıktır.

• Bunlardan Pemphigus Vulgaris'te %30 oranında, ellerde ilk $3$ parmakta seröz ya da hemorajik su toplamaları (bül) olmaktadır.

Darier Hastalığı (Darier Disease / Keratosis Follicularis)

• Bu hastalıkta tırnak tutulumu %95 oranında görülmektedir. Sıklıkla $2-3$ tırnak tutulumu görülür. Ayak tırnakları el tırnaklarına göre daha az tutulmaktadır.

• Tırnakta uzunlamasına kırmızı ve beyaz çizgilenmeler, tırnak ucunda V şeklinde subungual keratozis olmakta. Ayrıca tırnakta incelme, onikorheksis ve tırnak ucunda yırtılmalar olmaktadır.

Stevens-Johnson Sendromu ve Eritema Multiforme

• Sıklıkla ilaç ya da herpes kaynaklı, parmakta eritem ve ödemle başlayan süreç tırnak düşmesi (onikomadezis) ile sonuçlanmaktadır.

• İyileşme sırasında tırnak tekrar sağlam çıkabilir ya da tırnak yokluğu veya pterjiyum ile sonuçlanabilir.

Toksik Epidermal Nekrolizis (Toxic Epidermal Necrolysis - TEN)

• Kalıcı tırnak yokluğu ile sonuçlanmaktadır.

Saç Kıran Hastalığı (Alopesi Areata)

Otoimmün bir hastalık olan saç kıran, saç, sakal ve vücut kıllarında dökülmelere neden olabilmektedir.

• Tırnak tutulumu özellikle çocukluk döneminde ve kliniğin şiddetli olduğu durumlarda sık ortaya çıkmaktadır.

• Sıklıkla el tırnaklarında görülmekte.

• En sık görülen tırnak bulgusu, tırnaklarda pitting (noktasal çukurlanma) gelişimidir. Pitting, tırnak yüzeyinde geometrik şekiller yapabilmektedir. Bu özelliği ile sedefte gelişen düzensiz pittingden ayrılmaktadır.

• Ayrıca tırnaklarda kabalaşma, çabuk kırılmalar, Beau çizgisi deformasyonu, trakiyonşi (tırnak yüzeyinde pürüzlenme), 20 tırnak sendromu, uzunlamasına çizgilenmeler ve lökonişi görülebilir.

Vitiligo

• Vitiligoda tırnaklarda uzunlamasına çizgilenmeler, lunula kaybolması, punktat lökonişi ve trakiyonşi görülebilir.

Sedef Hastalığı (Psoriasis)

• Sedef hastalığı tırnakları en sık etkileyen hastalıklardan biridir. Belirtileri arasında pitting, onikolizis, yağ lekesi görünümü (oil drop sign) ve subungual hiperkeratozis sayılabilir.

Porokeratosis

• Porokeratozis genetik yada sonradan gelişen bir gurup cilt hastalıklarını tanımlamaktadır. Bu gurupta yer alan Mibelli formunda deriden kabarık keratotik plaklar trınakta ortaya nadir ortaya çıkabilmektedir. Tırnak kalınlaşmakta ve opaklaşmakta, tırnak çevresinde hiperpigmente ve çatlak deri ortaya çıkmakta.

Diskoid Lupus Eritematozus (DLE)

Discoid Lupus Erythematosus (DLE) tırnakları etkileyebilir. DLE, cildin güneşe maruz kalan bölgelerinde kalıcı iz bırakan kırmızı, pul pul döküntülere neden olan kronik bir otoimmün hastalıktır.

Tırnak tutulumunda görülen belirtiler şunlardır:

• Tırnak etrafında iltihaplanma ve kızarıklık (paronişi).

• Tırnak plağında incelme ve kırılganlık.

• Uzunlamasına çizgilenmeler (onikorheksis).

• Nadir durumlarda, tırnak kaybı (onikomadezis) veya dorsal pterjiyum (tırnak etinin tırnak yatağına yapışması).

Akroosteolizis (Acroosteolysis)

Parmaklarda uç kemiklerde yıkıma bağlı olarak değişimler ile ortaya çıkan parmak ve tırnak deformasyonlarıdır.

• Bu klinik tablo sıklıkla doğuştan (konjenital) olmakla birlikte, vinil klorür teması gibi çevresel faktörlere bağlı olarak sonradan da ortaya çıkabilmektedir.

• Bunun dışında metabolik, nöropatik ve kolajen hastalıklarına bağlı olarak gelişebilmektedir (örneğin: lepromatöz lepra, diyabete bağlı nöropatiler, tabes dorsalis, siringomiyeli gibi).

• Gitar çalınması gibi kronik mekanik streslere bağlı olarak gelişebildiği de bildirilmiştir.

Diğer Nadir Dermatolojik Durumlar

• Fokal Akral Hiperkeratoz ve Palmoplantar Keratoderma: Bu grup hastalıklar, el ve ayakların avuç içi ve tabanlarında aşırı kalınlaşmaya (hiperkeratoz) neden olur. Tırnak çevresi derinin kalınlaşması tırnak yapısını da etkileyebilir.

• Granuloma Annulare, Juvnenil Ksantogranülom, Eritema Elevatum Diutinum, Piyoderma Gangrenozum: Bu inflamatuar ve granülomatöz hastalıklar, nadiren de olsa tırnak matriksini ya da tırnak yatağını etkileyerek tırnak distrofisi, onikolizis (tırnak ayrılması) veya kronik paronişiye yol açabilir. Özellikle Pyoderma Gangrenosum, parmak uçlarında ağrılı ülseratif lezyonlar oluşturabilir.