- Gösterim: 14503
Tırnak mantar hastalıklarının tedavisi, genellikle topikal tedaviler, sistemik tedaviler ve diğer tedaviler (lazer, ışık ve cerrahi) olmak üzere üç ana başlıkta değerlendirilebilir.
1. Topikal Tedaviler
Yan etkisinin çok düşük olması nedeniyle hasta ve doktor tarafından en sık tercih edilen tedavi yöntemidir. Sistemik ilaçlara göre yan etki yok denecek kadar azdır, kullanımı sırasında kan tahlillerine ihtiyaç duyulmaz ve hastanın mevcut sistemik hastalıkları (kalp, karaciğer, böbrek) tedaviye engel olmaz.
-
Süre: Tedavi, tırnakların tam yenilenme süreci olan 6 ay - 1 yıl kadar uzundur.
-
Etkinlik Tartışması: Birçok topikal ilaç kullanılmakla birlikte etkinlikleri tartışmalıdır. Bu, ilaçların tırnak plağından geçerek tırnak altına ulaşmasındaki yetersizlikler ve düşük mikolojik/klinik iyileşme oranları üzerinedir. Ancak son yıllarda bu olumsuzlukları gideren yeni ve etkin topikal ilaçlar geliştirilmiştir.
-
Olumsuz Koşullar: Mantarın matriks ve lunulaya yayılmış olması, dermoskopide dermatofitoma varlığı ve tırnağın 'den daha kalın olması, topikal tedavinin etkinliğini azaltan olumsuz koşullardır.
En Sık Kullanılan Topikaller:
-
Amorolfine 5%
-
Ciclopirox 8%
-
Tavaborole 5%
-
Luliconazole 5%
-
Tioconazole 28%
-
Bifonazole
-
Terbinafin
-
Efinaconazole 10%
Bunlar içerisinde en yüksek klinik etkinlik ve tırnak tarafından emilim, sırasıyla Amorolfine 5% ve Efinaconazole 10% 'dur. Likit ya da solüsyon formları kullanılmaktadır. Mantar tedavisi ve koruyucu amaçlı (diyabet ve yaşlı hastalarda) kullanılabilirler.
2. Sistemik Tedaviler
Tırnak mantarında etkinlikleri topikal tedavilere göre çok yüksektir. Ancak, diğer ilaçlarla olumsuz etkileşimleri ve sistemik yan etkileri nedeniyle doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
-
Terbinafin: Günlük hafta kullanılabildiği gibi, ayda sadece hafta yüksek doz şeklinde de kullanılabilir.
-
İtrakonazol (Itraconazole): Günlük dozlarda hafta kullanılabildiği gibi, ayda hafta yüksek dozlar şeklinde de kullanılabilir. Ancak HMG-CoA redüktaz inhibitörleri (kolesterol ilaçları) ile birlikte kullanılmamalıdır. Son yıllarda rabdomiyoliz ve ventriküler aritmi riskleri nedeniyle günlük kullanımı daha az tercih edilmektedir.
-
Flukonazol (Fluconazole): Haftada bir gün kullanılmaktadır.
-
Posakonazol (Posaconazole): Günlük hafta kullanılmaktadır.
-
VT-1161 (Yeni bir antifungal ilaç adayıdır).
3. İlaç Kullanılmadan Yapılan Diğer Tedaviler
Topikal ve sistemik tedavilerin yetersiz kaldığı ya da kullanılamayacağı hastalarda tercih edilmelidir.
Lazer ve Işık Tedavileri
-
Lazerler: Onikomikozlu tırnaklarda lazerin ısı etkisi ile kullanılmaktadır. Lazerler topikal tedaviler ile kombine kullanılabilmektedir.
-
Fotodinamik Tedaviler (PDT): Işık duyarlandırıcı bir ilacın onikomikozlu tırnaklara uygulanarak sonrasında yapılan fototerapilerdir. 5-aminolevulinik asit (5-ALA), metil aminolevulinat ve metilen mavisi (MB) bu amaçla kullanılmaktadır.
-
İyontoforez: Düşük yoğunlukta elektrik akımı kullanılarak ilaçların tırnak plağına ve altına geçişlerinin sağlanması prensibi üzerine kullanılan tedavi yöntemidir.
Cerrahi Tedaviler
-
Amaç: Tedavilere dirençli olgularda tırnaktaki mantarlı alanların cerrahi ya da kimyasal maddeler ile alınması yöntemidir.
-
Etkinlik: Mantarlı alanların cerrahi olarak alınması ve sonrasındaki topikal/sistemik tedavilerin uygulanması daha başarılı bulunmuştur. Burada amaç tırnaktaki mantar dokularının uzaklaştırılmasıdır.
-
Kimyasal Yöntem: Cerrahi tedaviler yerine %40'lık üre oklüzyon tedavileri de yapılabilir. Bu, tırnağın mantarlı ve kalınlaşmış kısmını kimyasal olarak yumuşatarak temizlemeyi sağlar.