- Gösterim: 8397
Cerrahi, travma, yanık yada enfeksiyon sonrası yara dokusunun ve skarın değerlendirmesi ve tedavi seçimleri aşağıdaki resimde özetlenmiştir.
Yara dokusu ve var ise skar 4-8 hafta sonra tekrar değerlendirilmektedir.
Skar dokusu çizgisel gelişim gösteren skar, hipetrofik skar yada keloidal yönde gelişim gösterecek ise bu yönde tedaviler yapılmalıdır.
Cerrahi yada travma sonrası çizgisel skar dokusu içerisinde hipertrofik bir skar gelişimi gözlendiğinde yukarıda anlatılan koruyucu tedavilere devam edilirken yoğun tedavilere de başlanmalıdır.
Ameliyat yada travmadan 6 ay sonra skar gelişimini tamamladı ise silikon tedavilerine olabildiği kadar uzun süre devam edilir.
Hipertrofik skar gelişmeye başladı ise bunlara ilk basamakta 2-4 hafta ara ile skar dokusu içerisine kortizon uygulanabilir. Klinik cevaba göre bu uygulamaya başka ilaçlar eklenebilir.
Skar ve dokudaki gerginliğin azaltılması için Z plasti yada doku greftleri gibi estetik cerrahi işlemler yapılabilir.
Cerrahi uygulamalarda hipetrofik skarın süresi son derece önemlidir. 1 yıldan uzun süredir var olan hipertrofik skarlara cerrahi restorasyon yapılabilir.
Gelişmeye devam eden hipertrofik skarlarda tedavi ve korunma seçimleri aşağıda gösterilmiştir.
Hipertrofik skarlarda silikon ve basınç tedavileri yara iyileşmesi tamamlanana kadar yani 2-3 haftadan daha uzun süre uygulanmalıdır. Özellikle basınç uygulanmasının dokuda kanlanmayı azaltarak fibroblastlar üzerinde baskılayıcı etkisi bulunmaktadır. Ayrıca hücrelerde bulunan basınç reseptörlerininde skar gelişmesinin önlenmesinde rol oynadığı son yıllarda saptanmıştır. Gelişmeye devam eden hipertrofik skarlarda skar içerisine ilaç enjeksiyonları ve lazer kullanılmaktadır.
Kelodal bir değişim olduğunda ise korunma ve tedavi seçimleri aşağıdaki resimde özetlenmiştir.
Keloid tedavisi bu konuda deneyimli doktorlar tarafından yapılmalıdır.
İlk basamakta korunma önemlidir. Silikon + basınç tedavileri ve nemlendiriciler kullanılmalıdır.
4 haftada keloidal yapı gelişimi devam ediyor ise korunma yöntemlerine ek olarak keloid dokusu içerisine ilaç uygulamaları yapılmalıdır.
Eğer 12 ay sonra bu tedavilere keloid cevap vermez ise; cerrahi tedaviler düşünülmelidir.
Cerrahi tedavilere ek olarak hemen cerrahi sonrası radyoterapiler yapılabilir.
Bunun dışında kriyotedavi ve lazer uygulamları son derece etkili bulunmaktadır.
Cerrahi sorası imiquimod 5% kullanılmasına rağmen bunun keloid oluşmasının fazla engellemediği saptanmıştır.