Hiperhidroz, ekrin ter bezlerinin aşırı çalışmasına bağlı olarak terlemenin fizyolojik değerlerden fazla olmasıdır.

Klinik olarak 5 dk. içerisinde 50 mg üzerindeki terleme hiperhidrozis olarak tanımlanmaktadır.

Bununla birlikte ter miktarı ve bunun algılanması kişiden kişiye değiştiği için tanı genellikle subjektiftir.

Hiperhidorizisin görülme sıklığı %2.8 olarak tanımlanmaktadır.

Erkelerde kadınlara göre biraz fazla görülmekle birlikte kadınlar tarafında daha fazla problem olarak ifade edilmektedir. 

Hiperhidrozis şikayetleri ile başvuran hastaların % 50 sinden fazlası koltuk altı hiperhidrozisidir.

Hastaların 3 de 1 i hiperhidrozisin yaşam kalitelerini ciddi düzeyde etkilediğini ifade etmekte ve bir doktor ile medikal destek ihtiyacı duymaktadır.

Erkeklerde yüz ve saçlı deri aşırı terleme alanları olarak ifade edilirken kadınlarda koltuk altı aşırı terleme alanları olarak ifade edilmektedir.

Hiperhidrozisin % 93 primer diğerleri sekonder hperhidrozis olarak görülmektedir.

Hperhidroziste % 35 oranında ailesel yatkınlık gözlenmektedir.

Aşırı terlemenin vücutta dağılımına göre 3 başlıkta sınıflandırılmakta. 

1. Genel aşırı terleme(tüm vücutta ve simetrik)

2. Lokal aşırı terleme(bölgesel ve asimetrik)  

Aşırı terlemenin altta yatan nedenlerine göre sınıflaması;

1. Fizyolojik aşırı terleme; Çevresel ısı etkisi, enfeksiyonlar, menopozal veya nedeni bilinmeyen tatlara bağlı olabilir.

2. Semptomatik aşırı terleme; burada terleme artışı başka bir nedene bağlı olarak gelişmektedir.

Buradaki nedenler;

Endokrinolojik: Hiperpituitarizm, hipertiroidi, kilo artışı, diabetes mellitus

Katekolamin yükselmesi: Hipoglisemi, şok, feokromasitoma,

Nörolojik bozukluklar: Karpal tünel, ensefalit,siringomiyeli, tabes dorsalis,  orikülotemporal sendrom, diyabetik nöropati, hemipleji, sempatik sinir ve pleksus lezyonları.

Kompansatuar hiperhidroz: Ross sendromu, diabetik nöropati, miliaria, sempatik sinir lezyonları

Akson refleksi: lokal ağrılı enflamatuvar hastalıklar çevresi,

Nevoid hastalık: Nevus sudoriferus

İlaçlar: Ateş düşürücüler, kanama önleyiciler, insülin, adrenerjik veya kolinerjik ilaçlar.

3. İdyopatik – nedeni bilinemeyen aşırı terlemeler; Bunlar sıklıkla koltuk altı, el ve ayakta görülmektedir.

Asıl konumuz olan idyopatik hiperhidroz toplumda görülme sıklığı %0.6-2 arasındadır. Bununla birlikte tedavi gerektirecek kadar şiddette olanların oranı yaklaşık %1 civarındadır.

İdyopatik hiperhidrozluların yaklaşık %60’ında avuç içi ve/veya ayak tabanları, %30-40’ında da koltuk altı aşırı terlemesi görülür. Koltuk altında olanların %25 inde el ve ayakta da hiperhidroz görülür.

Nedeni kesin bilinmemekle birlikte yaklaşık yarısında aile öyküsü vardır.

Ter bezlerinin aşırı bir duyarlanmasından bahsedilmektedir.

Atalarımızdan kalan avlanma, kavga ve savaş streslerinin günümüze bir yansıması gibi de yorumlayanlar vardır.

Bu terleme alanları özellikle duygusal uyaranlara yanıtın en çok olduğu bölgelerdir.

El ve ayak tipi yalnız duygusal uyaranlara yanıt verirken (gece el ve ayakta terleme olmaz) koltuk altı tip ısıya da yanıt verir.

Aşırı terleme el ve ayaklarda soğumaya neden olur ve bu da sempatik refleksi uyararak yeniden terlemeye neden olabilir.

Terlemenin getirdiği stres olayı bir kısır döngü haline getirebilir. Koltuk altı tip ergenlikten sonra başlar.

Bazen terlemede alın, yüz ve gövdeye de yayılma olabilir.

Her iki cinste de eşit olarak görülen tablo genellikle çocukluk yaşlarında veya ergenlikte başlar. 20-25 yaşlarda en üst düzeye ulaşır ve yine bu yaşlardan başlayarak 40 yaş civarına kadar azalma gösterir.

Aşırı terleme sonucu el, ayak ve koltuk altında nemlenme, pişiklere, ayak ve koltuk altında mantar enfeksiyonları, bazı bakteri enfeksiyonları ve koku gelişmesi görülebilir. Ayrıca el terlemesi kalem tutmayı zorlaştırır, kağıtları ıslatır bunlar akademik başarıyı olumsuz etkilemektedir. Ellerde terleme detaylı ve ince işler yapılmasını engellemektedir. El terlemesi temas edilen metallerde korozyona elektronik aletlerde çabuk bozulmalara neden olabilir. El terlemesi el sıkmaktan kaçınmaya neden olmakta buda sosyal ilişkileri etkilemektedir.

El terlemesi ellerde egzamaların daha kolay gelişmesine de neden olmaktadır. El terlemesi ellerin sık kurulama ihtiyacına neden olmaktadır.

 

Ayak terlemesi çabuk kirlenmeye neden olarak açık ayakkabı giyilmesini, kayma etkisi nedeni ile topuklu ayakkabı giyilmesini sınırlamaktadır.

Ayak terlemesi ayakta, çorapta ve ayakkabıda kötü kokuya neden olmaktadır. Ayakkabının nemli olması çabuk bozulmasına ve kolay deforme olmasına neden olmaktadır. Ayak terlemesi ayakta ve tırnaklarda mantar enfeksiyonuna, ayak derisinde “pitted keratolysis” gibi deri hastalıklarına neden olmaktadır.    

Koltuk altı terlemesi ise giysilerin lekelenmesine, olumsuz bir kokuya neden olmaktadır. Giysi seçiminde kısıtlamalardan sosyal ilişkilere kadar ciddi bir problem haline gelebilmektedir.   Hiperhidrozis yaşamsal önemi olan bir hastalık olmamakla birlikte akademik ve sosyal ilişkilerde bozulmalara ve bunun sonucunda yaşam kalitesinde etkilere ve ciddi ruhsal sorunlara yol açabilmektedir.