- Gösterim: 11235
Tırnak mantar hastalığı-onikomikoz, deri mantar hastalıklarının 3 de 1 ni, tırnak hastalıklarının da % 50 sini oluşturmaktadır. Son yıllarda diğer tedaviler dışında lazerler onikomizda kullanılmaya başlandı.
Sıklıkla erişkinlerde gözlenmektedir. Tırnak plağını, tırnak yatağını ve tırnak yapım merkezi olan tırnak matrixini etkilemektedir.
Tırnak mantar hastalıkları ağrı gelişimi, başka enfeksiyonlara yol açması ve bulaşıcı olması nedeni ile ciddi bir sağlık problemidir. Özellikle yaşlı hastalarda, şeker hastalarında ve savunma sistemi problemli olan hastalarda daha dikkatli olunmalıdır.
Ayrıca el ve ayak tırnaklarında ciddi estetik problemlere de neden olmaktadır. Daha detaylı bilgi için...
Tırnak mantar hastalıklarında tedavileri 3 gurupta toplayabiliriz.
- Mekanik yöntemler ile mantarlı tırnak alanlarının tırnaklardan uzaklaştırılması ve/veya topikal ilaçlar, bu tedavilerin uzun sürmesi ve zahmetli olması nedeni ile hasta uyumu çok iyi değildir. Tedavi başarısı düşük ve hastalığın aynı tırnakta tekrarlama oranı yüksektir. İlaçların tırnak gibi sert bir dokudan emilimi oldukça düşüktür.
- 3-6 ay süre ile tırnaklara mantar ilaçlarının sürülmesi; ilaçların tırnak gibi sert bir dokudan emilimi oldukça düşüktür. Tedavi süresi ve her gün kullanımı hasta uyumunu azaltmaktadır. Ayrıca tedavi başarısı düşük ve hastalığın tekrarlama oranı yüksektir.
- 3-6 ay süre ile ağızdan mantar ilaçlarının kullanımı; tedavi boyunca günlük yada haftalık ilaçlar kullanılmalıdır. Yan etkilerinin ve diğer ilaçlar ile birlikte kullanımının uyumsuzlukları nedeni ile kullanımı kısıtlıdır.
- Lazer ve ışık tedavileri; sistemik ve lokal tedavilere dirençli tırnak mantar hastalıklarında yada sistemik tedavi alamayacak hastalarda(yaşlılarda, çocuklarda, karaciğer problemleri olanlarda vb) tercih edilmektedir.
CO2 lazerler, 1064-532 nm Q swiched lazerler, Nd:YAG lazer, 870/930-nm IPL sistemleri, UV ve fotodinamik tedaviler gibi.
FDA tarafından tırnak mantar hastalıklarında Nd:YAG, 1064 nm lazer kullanımı ve etkinliği onaylanmıştır.
Tırnak yavaş uzayan bir deri ekidir.
Tırnak mantarında tedavi ile yeni sağlıklı tırnak gelişimi sağlanmaktadır. Bu nedenle uygulanan tedavi ne olursa olsun tırnağın klinik olarak düzelmesi tırnak tutulumuna bağlı olarak değişmekle birlikte 3-6 ay sürmektedir. Aşağıdaki resimde tırnak mantar tedavileri sonrasında tırnağın klinik düzelmesi görülmektedir.
Lazer tedavileri
Lazer tedavileri; her yaş döneminde, düşük risk ve geniş güvenli kullanım özelliği, yüksek hasta uyumu ve klinik iyileşmesi ile tırnak mantarlarında ilk tedavi seçenekleri arasına yer almaktadır.
Nd YAG Lazer
Tırnak mantarında Nd YAG lazer long ve short pulse modları ile kullanılmaktadır.
Long pulse 35 msn pulse süresi 35-40 J/cm2 fulence kullanılmaktadır. Aynı seansta hastalıklı tırnakta 3 pas uygulama yapılmakta.Lazer 1 hafta ara ile 4 seans uygulanmaktadır.
Short pulse 1 msn altındaki pulse süreleri ile kullanılan sistemlerdir. Short pulse uygulamada 5 mm spot alanı, 0.3 msn pulse, 5 -15 J/cm2 fulence ve 3 Hz hastalıklı tırnak bütününe lazer uygulanmaktadır. Seanslar 1 ay ara ile 2-4 seans yapılmaktadır.
Her iki uygulamadada tırnak dışında çevre nail foldlara da uygulama yapılmaktadır.
Uygulama termal ısı ölçerler ile 40-42 C ısı elde edilene kadar veya hasta ağrı ve ısıyı tolere edene kadar yapılmaktadır. Lazer mantar enfeksiyonu olan tırnak üzerine tırnağın tüm alanını kaplayacak şekilde uygulanır. Bu uygulama tırnak mantar kliniğine göre aynı seansta 2-3 dakika aralar ile 1-3 kez tekrarlanır. Aşağıdaki resimde lazerin uygulanması, uygulama sırasında termal kamera ile tırnakta 48-51 C ısı artışı gösterilmektedir.
Son yıllarda 5 mm spot ile 0.3 msn pulse sürelerinde 12-15 J/cm2 yada 35 msn pulse ile 30-35 J/cm2 tüm tırnak üzerinde % 30-40 overlap ile 5 pas geçilmektedir.
Her yaş döneminde düşük risk ve geniş güvenli kullanım özelliği, yüksek hasta uyumu ve klinik iyileşmesi ile tırnak mantarlarında ilk tedavi seçenekleri arasına yer almaktadır.
Tırnak mantarlarında ilk kullanılan lazer sistemi uzun atımlı Nd :YAG lazerdir. Lazer ışınımı tırnağa uygulandığında tırnak ve tırnak yatağında dokular tarafından emilmekte ve ısı ortaya çıkmaktadır. Yapılan klinik çalışmalarda tırnakta lazerin uygulama sonrası 48-51 C bir ısı artışı yaptığı ve bu ısının da mantar etkenlerini ve bakterileri yok ettiği gösterilmiştir.
Lazer bu etkisini tırnak yatağına, tırnak ve etrafındaki yumuşak dokuya zarar vermeden yapmaktadır.
Klinik cevap kontrolünde fotoğraflama yada T skor sistemi kullanılmaktadır. Bunun için mantar hastalıklı tırnak fotoğraflanmakta. Sonra tırnak orta hattında tırnağın uzunluğu mm olarak ölçülmekte ve Y olarak Tanımlamaktadır. Daha sonra yine tırnak orta hattında hastalıksız alan uzunluğu mm olarak ölçülmekte ve X olarak tanımlanmaktadır. T-Skor: = (1-X/Y) x 10 olarak hesaplanmakta. Bu değer tedavi sonrası ile karşılaştırılmaktadır.
Uygulama sırasında ortaya çıkan ısı seans sırasında birçok hasta tırnakta ısınma ve tırnakta sızlanma duyusuna neden olmakta, hafif bir ağrı hissedilmektedir. Lokal anesteziye gerek kalmaksızın soğuk hava desteği ile lazer yapılmaktadır. Sonrasında ağrı kesici, pansuman ve ilaç kullanımına gerek yoktur.
Seans sonrasındaki günlerde ağrı ve günlük aktivite de kısıtlama olmadığı için istirahate gerek yoktur.
Lazer tedavi sonrasında tırnak için manikür ve pedikür ve oje kullanımı yönünde kısıtlama bulunmamaktadır.
Tedavi sırasında hemen sonrasında tırnak mantar kliniğinde bir değişiklik meydana gelmemektedir. Lazer sonrası mantar etkenlerinin tırnakta yok edilmesi ile sağlıklı tırnak uzaması zamanla gerçekleşmektedir. Lazer tedavisi sonrası el tırnaklarında 2-4 ay ayak tırnaklarında 3-6 ayda klinik değişim olmaktadır.
Seanslar bir tırnak için 1 hafta ara ile 2-4 seans uygulanmaktadır.
Lazer uygulama süresi tedavi edilecek tırnak sayısına bağlı olarak değişmekle birlikte 15-45 dakika sürmektedir.
Lazerin tedavilerinde uygulamanın üstün tarafı lazerin hem mantar etkenlerine hem de bakterilere karşı etkili olmasıdır. Çünkü tırnak mantar hastalıklarında bazı bakterilerde tırnakta çoğalabilmektedir.
Q swiched lazerler
Tırnak mantar hastalıklarında bir diğer kullanılan lazer sistemi Q swiched lazerlerdir. Tırnakta mantar ve bakteriler yerleştiğinde salgıladıkları bazı pigmente maddeleri tırnağa yeşil, siyah hatta sarı bir renk verebilmektedir. Bu pigment maddeleri hedeflenerek Q swiched lazerler kullanılmaktadır.
Hasta sonrasında mantar yönünde koruyucu önlemler almadığında hastalık aynı tırnakta yada diğerlerinde tekrarlamaktadır.
Fraksiyonel CO2 Lazer
Son zamanlarda fraksiyonel CO2 lazer tırnak mantarlarının tedavisinde kullanılmaya başlanmıştır. Klinik olarak mantar tanılı tırnakların mantar alanlarına 4 hafta ara ile 3 seans fraksiyonel co2 lazer uygulanmakta. Bu uygulama ağrılı olduğu için lokal anestezik kremler uygulamadan 30 dakika önce kullanılmaktadır.
Seans aralarında ise ise hasta bu tırnaklara kremler yada tırnak solüsyonları kullanmaktadır. Bu uygulamada amaç tırnak üzerinde co2 lazer ile mikro tüneller açılması ve tünellerden ilaçların emiliminin arttırılmasıdır.
Tırnak mantarında lazer tedavisi; son 6 ay içerisinde isotretionin kullanmış hastalarda, damar genişletici ilaç kullananlarda, tırnağında kalıcı yada yarı kalıcı boya kullananlarda(ojeler çıkarılsa bile tırnakta boya kalmaktadır), tırnak yatağında beni, sedef hastalığı, liken hastalığı olanlarda ve gebelerde yapılamaz.