Acne keloidalis nuchae (AKN) Folikülitis keloidalis nuchea-FKN olarakta tanımlanmaktadır. Ense üstüne bezende tüm arka saçlı deriye yerleşen, iltihaplı yaralar hatta tedavi edilmediğinde keloidal yapılan olusturabilen kronik seyirli bir hastalıktır. Koyu tenlilerde özellikle kalın ve kıvırcık saçları olanlarda gözlenmektedir. Kadınlarda çok nadir görülmektedir. Erkek kadın oranı 20:1 kadardır. 

Tanımında kleoid kullanılmakla birlikte bu tabloda klasik kelodlerin klinik davranışlarını göstermediklerini biliyoruz. Bunlar cerrahi, lazer ve diğer yöntemler ile alındıklarında keloidlerden farklı olarak tekrarlamazlar. 

Sıklıkla hastalar tarafından berberde kullanılan hijyenik olmayan aletlerim kullanımı sonrası başladığından şüphenilmektedir. Ancak bu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Neden tam olarak bilinmemekle birlikte ensedeki saçların çok kısa kesilmesi ile ilişkilidir. Ayrıca travma, kıyafetlerin yaka kısımlarını sürtünmesi, kronik iritasyon, sebore, enfeksiyon ve yüksek androjenik seviye suçlanmaktadır. Saç için kullanılan taraklar ve fırçalar travma etkisinde rol oynamaktadır.

Klinik olarak saç köklerinde kızarılık ile başlamakta. Daha sonra kırmızı deriden kabarmalar-papüller sonrada iltihaplı püstüller gelişmektedir. İnflamasyon ve iltihabın şiddetine göre bazen abseler ortaya çıkabilmektedir. Zamanla iyileşme sürecinde sekel kalmadan iyileşmekte yada keloidal dokular gelişerek iyileşmektedir. Keloidal iyileşme sürecinde saç follikülleri tamamen yok olmaktadır. Sıklıkla kaşıntı bulunmaktadır. Aynı bölgede tekrarlayan enfeksiyon ve iltihaplanma süreci bu alandaki saçların tufted olarak tarif ettiğimiz fırça şeklinde aynı noktadan birden fazla saçın çıkmasına neden olmaktadır.

İnflamasyon iltihaplanma, papülopüstüler lezyonlar, nodüler ve keloidal nodüler ve abseler kişiyi görsel olarakta sürekli olumsuz etkilemektedir.

Acne keloidalis nuchae hastalarında; klinik olarak daha şiddetli akne, psudofollikulitis,dissecting cellulitis,folliculitis decalvans gibi dermatolojik problemler daha sık görülmektedir.

klinik olarak AKN da klinik sınıflamalar kullanılmakta.

AKN nin tutulum alanının genişliğine göre; I ile IV arasında tanımlanmakta. 

AKN nin tutulum alanındaki lezynların fromlarına göre;;

Tedavi

• Hastalığın klinik olarak ilerlemesi ve alevlenmesi öncelikle azaltılmalıdır.
• Öncelikle mekanik olarak sürtünme azaltılmalıdır. yakalı giysilerin tercih edilmemesi, ense saçlarının çok kısa kesilmemesi, atkı ve şal kullanılmaması gibi.
• Hastanın kaşınmaması dahil bu alan elinin fazla gitmemesi istenmektedir. Lezyonların elle oynanması problemleri daha fazla arttırmaktadır.
• Bu alanın antibakteriyal temizleyiciler ile günlük yıkanması önemlidir.
• Hafif ve orta şiddetli klinik olgularda orta ve güçlü kortizon içerikli ürünler kullanılabilir. Bular 2 haftadan daha uzun kullanılmamalıdır.
• Bu alana antibakteriyal ürünlerin kullanımı önemlidir.
• Şiddetli olgularda abselerde absenin direnajı yapılabilir.
• Bu alanda nodüler, plak ve tümöral yapılar var ise cerrahi küretaj, cerrahi, CO2 lazer cerrahisi ve fraksiyonel CO2 lazer yapılabilir.
• Long Pulse Nd YAG lazer AKN de bu alanda problemli saçların epilasyon için uygulanbilir. 

AKN de nodüler lezyonlarda CO2 lazer ablazyonu tercih edilirken, plak ve tümöral yapılarda CO2 lazer cerrahisi tercih edilmekte.

CO2 lazer cerrahisinde amaç;

• AKN den kaynaklanan birleşik nodül, plak ve tümöral yapıların çıkarılması
• Bu uygulam sonrasında en iyi estetik ve klinik sonuçların alınmasıdır.

Bu nedenle bu uygulamlarda hastalarda AKN klinik yerleşim alanı ve lezyonların boyutları son derece önemlidir.

Normalde ense-nuchal alan aşağıda temsili resimde gösterilen alan olarak tanımlanır(ense alt kısmında saç sınırı ve üstte occipital kemik çıkıntısı-notch). Bu alanın tam ortasından geçen orta hat yatay çizgi önemli.

 

AKN lezyonu orta hattın üzerinde ve altında yerleşim göstermekte ve genişliği 3 cm den büyük ise lezyon CO2 lazer ile eksize edilerek çıkarılmakta. Doku alanı dikişler ile birbirine yaklaştırılır-tension sutures. Uygulama alanının sekonder iyileşmesine bırakılır.

 

AKN lezyonu orta hattın üzerinde ve altında yerleşim göstermekte ve genişliği 2.5 cm den küçük ise lezyon CO2 lazer ile eksize edilerek çıkarılmakta. Doku alanı dikişler ile birbirine yaklaştırılır-tension sutures. Skar dokusundan saç çıkışının sağlanması için kesi alanının bir tarafında trikofitik kesi yapılır, kesi kenarları dikişleri ile kapatılır.