Yüzün profilden estetik analizlerinin alınması, burun, üst çene, dudaklar, alt çene ve boyun gibi son derece karmaşık yapıların değerlendirilmesini gerektirmektedir. Yüzün profilden yumuşak dokularının analizi için güzel ve çekici yüzlerde ideal profil hattı için bazı parametreler geliştirilmiştir. Bunlar, geliştiricilerinin isimleri ile Arnett, Steiner, Ricketts, Burstone, Sushner ve Holdaway gibi anılmaktadır. Bunlar arasında en sık kullanılanı "Arnett'in Yüz Profil Yumuşak Doku Değerlendirmesi"dir. Arnett analizlerinde elde edilen veriler, normal olarak kabul edilen değerler ile karşılaştırılarak sonuçlar elde edilmektedir. Normal olarak kabul edilen değerlerin ırklara, cinsiyete ve yaşa göre elde edilmesi önemlidir. Çünkü yüz yapısı, ırklara, etnik kökenlere, yaşa ve cinsiyete göre değişimler göstermektedir. Örneğin, Anadolu, nüfusların birbirleriyle karıştığı ve zengin bir gen havuzunun oluştuğu eşsiz bir konumda bulunmaktadır. Anadolu Türk nüfusunda Asya Türkleri, Balkanlar, Kafkaslar, Orta Doğu, İran'ın yanı sıra eski Romalılar, Bizans ve Araplardan gelen genler bulunmaktadır. Birçok çalışma yapılarak Anadolu popülasyonunun yumuşak doku verileri toplanmış ve normal değerler belirlenmiştir. Türk kadın ve erkekleri için Arnett değerlendirmesinin parametrelerinin normları çıkarılmıştır. Ayrıca, yüz profili, üst ve alt çene kemik yapısından, ağızın kapanmasından, oklüzyondan ve oklüzyon sırasında diş arklarının ilişkisinden etkilenmektedir. Yüz yumuşak dokularının profil analizlerinde normal değerler, oklüzyon kusuru olmayanlar için geliştirilmiştir. Profilden değerlendirme standartları maloklüzyon sınıf I için kullanılmaktadır. (Maloklüzyon ve sınıflandırması hakkında daha detaylı bilgi için...)

Üst (maksilla) ve alt (mandibula) çene kemikleri, embriyolojik ve doğum sonrası gelişimleri farklı hızlarda devam etmektedir. Üst ve alt çene gelişim süreçlerinin 18 yaşına kadar sürdüğü bilinmektedir. Bu nedenle, yüz yumuşak dokularının profil değerlendirmeleri, 18 yaş üstündeki kişiler için standart hale getirilmiştir. İdeal profil estetiği normları bir miktar cinsiyet farklılıkları da göstermektedir. Kadınlarda dışbükey bir yüz profili ve kadınsı bir jawline ön planda iken, erkeklerde düz bir yüz profili ve erkeksi bir jawline ön plandadır.

Arnett'in Profilden Yüz Yumuşak Doku Değerlendirmesi

Yüz yumuşak dokularının profilden değerlendirilmesinde, Arnett tarafından geliştirilen analizi basamakları ile tanımlarsak,

Doğal Baş Pozisyonunun verilmesi, FHL ve TrV hatların belirlenmesi

Yüzün profil değerlendirmesinde ilk adım, standart doğal baş pozisyonunun belirlenmesidir. Doğal baş pozisyonu ("Natural head position-NHP") verilmemiş bir hastanın profilden klinik ve fotoğraf değerlendirmeleri yanlış olacaktır. Bunun için hastanın relaks ve doğal baş duruşunda olması istenerek, karşısına bir ayna konularak aynada kendi göz hizasında sonsuza bakacak şekilde başını tutması istenebilir. Ancak NHP kişiye göre değişebileceği için bir standartın belirlenmesi amacıyla "Frankfort Yatay Plan, Frankfort Horizontal Plan, FHL ve Gerçek Dikey Plan, True Vertical Plane, TrV" geliştirilmiş ve kullanılmaya başlanmıştır.

Hastanın profil fotoğrafında dış kulak yolunun üst kenarı ile göz altındaki orbital kemik arasındaki hat yer düzlemine paralel olmalıdır. Bu hatta FHL denilmektedir. FHL, doğal baş pozisyonunun belirlenmesi dışında yüzün estetik değerlendirilmesinde de son derece önemlidir. Başın öne ya da geriye eğilmiş olması, çenenin olması gerekenden daha önde ya da geride görünmesine neden olmaktadır. Yüzün analizinde FHL dışında bir dikey hatta daha ihtiyacımız vardır. Bunun için Gerçek Dikey Plan, TrV kullanılmaktadır. Bu, burun üst dudak birleşkesinde bulunan ve subnasale'den geçen dik hattır. FHL ve TrV dik açı oluşturmaktadır.

II. Yüzde profilde alın, burun, üst çene, dudaklar, alt çene ve boyuda yumuşak dokulara ait anatomik noktalar, landmarkların işaretlenmesi

Yüz profil analizinde kullanılan bazı yumuşak dokulara ait landmarklar belirlenir ve işaretlenir.

• Glabella (Gb); kaş seviyesinde frontal kemiğin profilde en belirgin noktasını tanımlar.
• Nasion (Na); burun kökünün profilde en geri noktasıdır.
• Nasal dorsum (Nd); burun kemiği ile kıkırdağının birleşme noktasını tanımlar.
• Nasal tip (Nt); burun ucunun profilde en öndeki noktasıdır.
• Subnasal (Sn); burun-üst dudak birleşkesidir.
• Upper lip anterior (ULA); üst dudak profilde en öndeki noktasıdır.
• Lower lip anterior (LLA); alt dudak profilde en öndeki noktasıdır.
• Soft-tissue point B (B); alt dudak ile çene arasındaki alanın profilde en geride olduğu noktadır.
• Pogonion (Pg); çenenin profilde en önde olduğu noktadır.
• Gnathion (Gn); çenenin profilde ön-alt kısmının en belirgin olduğu noktadır. Bu nokta, profilde çene yumuşak dokusunun en öndeki noktası olan pogonion ile çene yumuşak dokusunun en alt noktası olan menton arasında yer almaktadır. Bu nokta, pogoniondan geçen dik hat ile mentondan geçen yatay çizginin birleştiği açının açıortayının çeneye değdiği yerdir.

Bu noktalar, doğal baş pozisyonunda çekilmiş hasta profil fotoğrafları üzerinde dijital olarak işaretlenir.

Fotoğraf üzerinde subnasaleden geçen TvL çizilerek landmarkların buna uzaklıkları ölçülmektedir. TrV orijin olarak kabul edildiğinde, bunun solundaki değerler negatif, sağındaki değerler ise pozitif olarak tanımlanmaktadır.. 

Türkiye'de yapılmış kadın ve erkelerde Arnett analiz sonuçları aşağıda yer almakta. Hasta ölçümleri bu ortaklam normal değerler ile karşılaştırlır.

Yüzün profilden yumuşak dokularının analizinde her hasta için estetik olumsuzluklar değerlendirilir. Bunun için;

• Hastaların genel profil tanımının yapılması; subnasaleden geçen TrV ye göre yumuşak dokuların konumuna göre yüz düz, konkav yada konveks olarak tanımlanmaktadır. 

 

• Alın şeklinin değerlendirilmesi; Alın profilden düz, normal ya da arkaya fazla açılı olması değerlendirilirken, frontal boosting gibi problemler tanımlanmaktadır (alının estetik analizi için daha detaylı bilgi için...).
• Burun şekil ve deformitelerinin belirlenmesi; yüz profilinde burun yapısı ve anormalileri daha iyi değerlendirilmektedir; burun sırtında hump, burun projeksiyon düzensizlikleri, nasolabial açının daralması, kolumellanının profilde görünmemesi, burun ucunun düşmesi, nasionun çok derin olması vb.
• Çene deformitelerinin belirlenmesi; üst ve alt çene kemiklerine ve hawline ait deformiteler profilden değerlendirilmektedir(daha detaylı bilgi için...). 

Yüzün profilden değerlendirlmesi hastanın yapısal ve esteteik problemlrinin tanımlanmasını sağladığı gibi yapılacajk estetik uygulamaların hedeflerini belirlemektedir. Daha önce yapılmış bir çalışma örneği aşağıda yer almaktadır. Aşağıdaki profil resimde 54 yaşında bayanda profil Arnett analizi yapılmış. hastaya ait değerler kırmızı normal değerler yeşiller ile tanımlanmış. 

Hastanın detaylı olmayan profil değerlendirme sonuçları;

• Hastanın normal yüz profili bulunmakta.
• Profilde alın geride
• Profilde frontonasal, alından buruna geçiş derinleşmiş(nasion normalden çok geride)
• Burunda hafif bir kamburluk, saddle nose var.
• Dudakların volüm ve projeksiyonu azalmış
• Çenede hafif vertikal ve horozontal defekt var.

Bu esteteik problemleri alnlarına hyaluronik asit dolgu uygulamaları yapılmış. Sonuçlar profil estetiği açısından son derece mükemmel.

Profil fotoğrafı üzerinden çene altı boyun bölgesinin değerlendirmeleri yapılabilmektedir. Ancak profilden boyun ölçümlerinde referans olarak boyundaki servikal C noktası kullanılmaktadır. Bu noktanın yerinin belirlenmesinin zor olduğu düşünülmektedir. Boyunda yağ dokusu birikmesi ve yaşlanmaya bağlı değişimlerin C noktasının belirlenmesinde zorluklar yaratabileceği görülmüştür.

Yüzün profilden analizinde Steiner, Holdaway, Ricketts ve Burstone'un tanımladığı referans çizgileri kullanılarak bu çizgilere üst ve alt dudaklar ile çeneinin mesafeleri değerlendirilir.

, UL, LL ve Pn noktalarından bu çizgilere olan mesafeyi değerlendiren doğrusal ölçümler elde etmek için çizildi, gösterildiği gibi Şekil 2. Burun uzunluğunun ölçümü için Ala-Pn noktaları arasındaki mesafe ölçüldü. Açısal ve orantılılık ölçümleri Trevisan ve Gil'e göre elde edildi. Sutter ve Turley'nin yanı sıra AutoCAD yazılım aracı kullanılarak. Bu tür ölçümler şu şekilde gösterilir: Şekil 3 ve 4, sırasıyla.

Yüz profil estetik analizlerinde estetik olarak en önemli yapı burun olarak tanımlanmaktadır. Bunu sırasıyla üst dudak ve çene izlemektedir. Ancak bu yapıların yüzün diğer estetik alanlarıyla denge ve harmonisi de önemlidir.

Yüzün profil estetik analizinde açısal ölçümler kullanılmaktadır. 

• Total Yüz Konveksite Açısı- Burunun Dahil Olduğu Yüz Konveksite Açısı- (Na-Nt-Pg)

 Bu açı normal oklüzyon yani sınıflama I de erkeklerde 130 ± 3.95 derece iken kadınlarda 130 ± 4 derecedir. Bu açının azalması ve artması yüzün konveks yada konkav görünümüne neden olurken maloklüzyonlarıda tanımlamaktadır.

• Yüz Konveksite Açısı-Burnun Dahil Olmadığı Yüz Konveksite Açısı; (Gb-Sn-Pg).   

Bu açı normal oklüzyon yani sınıflama I de erkeklerde 168.78 ± 4.97 derece iken kadınlarda 169.05 ± 4.69 derecedir. Bazı durumlarda bu açının 180 dereceye tamalayan değerleride kullanılmaktadır. Bu açının azalması ve artması yüzün konveks yada konkav görünümüne neden olurken maloklüzyonlarıda tanımlamaktadır.

Yüzün profilde hafif konveks yapısı, dışbükeyliğinin estetik olarak daha çekici algılandığı düşünülmektedir. Yüz dışbükeylik açısında değişimlerin estetik açıdan daha az çekici algılandığı sonucuna varılmıştır. Yüzün dışbükeylik açısı, yüzün orta ve alt üçte birindeki uyumunu belirler. Bu açıda burun sırtı önemli bir katkıda bulunmaktadır. Estetik olarak çekici yüz profillerinde yüz profil dışbükey açısı ortalama 142,37°'dir (180° tamamlayan açı değeri olan 37,33° de kullanılmaktadır).

•  Alın -Burun Açısı Nazofrontal Açısı;(Gb-Nt-Sn)

Burun estetik değerlendirme ve burun estetik ameliyatlarında son derece önemli bir açıdır. Erkeklerde 136.38 ± 6.71 kadınlarda 139.11 ± 6.35 olarak değerlendirilmekte. Türk toplumunda yapılan çalışmalarda erkeklerde 139.5 -146 iken kadınlarda 142.2 - 148.6 olarak ölçülmüş.

• Burun -Üst Dudak Açısı, Nasolabial Açı

Nasolabial açı yüzün yumuşak dokularının değerlendirlmesinde özellikle burnun esteteik analiznde son derece önemidir. Bu açı yüz profilinde burun kolumellası ile subnasale arasında çizilen hat ile subasaleden üst dudak vermilion sınrına çizlen hat arasında kalan açıdır. Erkeklerde ortalama 105.9±9,5 derece iken kadınlarda 109±7,8 derece olarak ölçülmüştür.