Saç Bitlenmesi Tedavi ve Önlemleri

Saç bitlenmesinde hastanın yaşadığı çevrenin ve bulaşmada rolü olan giysilerin temizlenmesi önemlidir. Baş bitlenmesinde en kesin çözüm saçların tıraş edilmesidir, fakat estetik yönden sakıncalar yaratır.

Sistemik Tedavi

Bitlenmede sistemik olarak kullanılabilen tek ilaç Trimethoprim-sulfametaksazoldür ve bunun tedavi dozunda sistemik olarak verilmesiyle başarılı sonuçlar alınmaktadır. Günde 2 adet $3$ gün kullanımı yeterlidir.

Topikal Tedaviler

• Piretroidler: $3$ jenerasyonu bulunmaktadır. Birinci jenerasyonu $\text{Krizantem}$ çiçeğinden elde edilenidir. Bu madde bit tedavisinde kullanılmıştır, ancak ışıkta bozulması sorun oluşturmuştur. Permetrin $2$. jenerasyondur. Işığa dayanıklı piretroid olan permetrin, aynı zamanda bit tedavisinde en az iki haftadan altı haftaya kadar koruyucu etkiye de sahiptir. Günümüzde permetrin, koruyucu özelliği, kullanım kolaylığı, yan etkilerinin az olması ve güvenilir olması nedeniyle en çok tercih edilen ilaçlardandır.

  • Permethrin $\%1$'lik saç kremi veya şampuan: Saçlar normal şampuan ile yıkanır ve kurulanır. İlaç kuru saça uygulanmalıdır. Saçlı deride $10$ dakika bekletilip yıkanır. Tek uygulama genellikle yeterlidir. İkinci uygulama arası $24$ saatten kısa olmamalıdır. Gerekirse $1-2$ hafta sonra tekrarlanabilir.

  • Piretrin $\%1$ şampuan ($\text{Kwell-P}$): Permetrin gibi uygulanır.

• Tedavilere dirençli olgularda Malathion $\%0.5$'lik losyon formu kullanılabilir. Uygulama alanında $8-12$ saat bekletilip yıkanmalıdır.

• İvermektin: $250\text{ µg}/\text{kg}$ dozlarda ağızdan tek doz olarak verilir ve $2$ hafta sonra tekrarlanır. Gebelerde ve emziren annelerde kesinlikle ivermektin ve lindan kullanılmamalıdır.

• Yumurtaların kolay ayrılması için saçlar $\%3-5$'lik asetik asid solüsyonu veya ksilol ile ıslatılıp $15$ dakika sonra sık dişli bir tarakla taranır.

• Kirpik tutulumunda vazelin veya fizostigmin göz pomadı kirpik diplerine uygulanır ve mekanik temizlik yapılır. Günde $2$ kez $10$ gün kullanımı önerilmektedir.

Çevresel Önlemler ve Hijyen

• Vücut biti için hastanın çamaşırları sıcak suda yıkanır ve sıcakta kurutulur. Çamaşır kurutucuda 65∘C'de $30$ dakika kalması yeterlidir. Temizlenemeyen eşyalar plastik torbada $1$ hafta $-10$ gün bekletilir.

• Nevresim, yastık kılıfı gibi uyku takımları ve giysiler mutlaka yıkanmalıdır. (Son $72$ saat içerisinde kullanılanlar dahil). Temizleme kuru temizleme ya da çamaşır makinasında uygun ısılarda yapılmalıdır.

• Tarak, fırça, eşarp, yastık, şapka ve tüylü oyuncaklar gibi paylaşılan kişisel eşyalar ile yayılırlar. Bunların da ilaçlanması ya da mümkünse bir plastik torbada hava almayacak şekilde $3$ hafta bekletilmesi uygun olacaktır. Tekrarlanan salgın riskini azaltmak için bu eşyaları paylaşmaktan kaçınılmalıdır.

Diğer Öneriler ve Uyarılar

• Sirkeler saça yapışık oldukları için kir veya kepek gibi yıkanarak temizlenemezler. Önce etkili bir ürün ile öldürülmeli, sonra bu amaç için yapılmış ürünün kutusundan çıkacak olan özel bir tarak ile saçtan temizlenmelidir.

• Saç bitlenmesinin yaygın olarak düşünüldüğü gibi pislikle bir ilgisi yoktur; aslında saç biti temiz, sağlıklı saçı, kirli saça tercih eder.

• Aile bireyleri, yakın temasta bulunulan kişiler ve cinsel partnerler de kontrol edilmeli ve gerekirse tedavi edilmelidir.

• Özellikle kasık bitinde cinsel yolla bulaşabilecek diğer hastalıklar değerlendirilmelidir.

• Kasık bitinde hasta ve cinsel partnerleri aynı zamanlama ile tedavi edilmelidir.

• Saçlar ve diğer vücut kılları kesilmeli veya kısaltılmalıdır.

• Elektrikli bit tarakları; $1.5$ volt elektrikle çalışan bu taraklar, saçların taranması sırasında tarak metal dişlerine elektrik vermekte ve bu da bitlerin ölmesini sağlamaktadır.