Alerjik temas ekzaması (Allergic Contact Dermatitis - ACD), çevresel bir ya da daha fazla alerjene karşı aşırı duyarlanma gelişen erişkin ve çocuklarda temas alanında görülen ekzamalardır. Basit bir süreç olarak görülmekle birlikte alerjenin saptanması, uzak durulması ve tedavisi oldukça zordur. Kişinin günlük aktivitesini, iş hayatını ve akademik başarısını etkilemesiyle bireysel bir problem olmaktan çok, toplum için sosyoekonomik bir problem hâline gelmektedir. Mesleki cilt hastalıkları arasında günümüzde hızla artmaktadır (her 1000 çalışanda görülme sıklığı 0.5-1.9 olarak tanımlanmaktadır).

Tüm cilt hastalıklarının %4-7'sini temas ekzamaları oluşturmaktadır. ACD, tüm yaş dönemlerinde görülmekle birlikte, çocuklarda atopik dermatitisten sonra ikinci sırada yer alırken, yaş ilerledikçe sıklığı artmaktadır. Bunda alerjen ile temas sıklığının artması ve alerjenin birikimi rol oynamaktadır.

İmmünolojik Süreç

Çevresel kaynaklı alerjen (antijen), duyarlı kişilerin vücutları ile ilk karşılaştıklarında deriden geçerek derideki proteinler ile kovalent bağlar oluşturmaktadır. Temas ekzamasında rol oynayan alerjenlerin elektrofilik yapıda ve deride lizin, sistein ve histidin gibi hücre proteinlerine bağlanan haptenler olduklarını biliyoruz. Bazen elektrofilik özellik için okside olmaları (pre-hapten) ya da metabolize olmaları (pro-hapten) gerekmektedir.

Bu alerjen, antijen sunan hücreler tarafından lenfatik dolaşım ile en yakın lenf nodlarına ulaşmaktadır. Lenf nodlarında haptenize antijen-peptid kompleksi, Major Histocompatibility Complex (MHC) ve T hücre reseptörleri ile ilişkilendirilerek T lenfositlere sunulmaktadır. Böylece savunma sistemde bu alerjene spesifik T lenfositlerin oluşmasını sağlamaktadır. Bu döneme "birinci faz dönemi, duyarlanma faz dönemi" adı verilir.

Aynı alerjen ile deri tekrar karşılaştığında ise önceden oluşmuş spesifik T lenfositler deriye göç ederek deride inflamasyona (yangıya) neden olmaktadır. Bu döneme "ikinci faz dönemi" denilmektedir. Th1 ve Th17 lenfositler deride IL-1, IL-2, tumor necrosis factor-α (TNF-α), α-interferon, IL-6, IL-8, IL-12, IL-17 ve IL-23 gibi sitokinlerin yapımını sağlayarak yangıda rol oynamaktadır. Bu dönemde deride ekzamaya ait eritem (kızarıklık), kaşıntı, ödem ve küçük su toplamaları (veziküller) gelişmektedir.

Bu reaksiyonların gelişmesinde Friedmann'ın prensibi önemlidir. Bu prensibe göre bu duyarlanmanın gelişmesinde en önemli faktör, cilt birim alanı başına alerjen dozudur. Örneğin, sadece 2 saniye boyunca küçük bir bölgesine parfüm sıkan birisinde derinin duyarlı hâle gelme olasılığı, 2 saniye aynı miktarda tüm gövdesine parfüm sıkan kişiden daha fazladır.

Çocukluk Döneminde ACD

Çocukluk döneminde immün sistemin tam gelişmemiş olması ve çevresel alerjen temasının az olması nedeniyle erişkinlere göre daha az görüleceği düşünülmüştür. Ancak yeni doğanda ve çocukluk döneminde ACD erişkinler kadar yaygın görülmektedir. Ancak yaş ile birlikte görülme sıklığı da artmaktadır. ACD, her 5 çocuktan birisinde görülmektedir. Çocukluk döneminde kız çocuklarında cinsiyet ve davranış farklılıklarından kaynaklanan nedenlerle daha fazla görülmektedir. Örneğin, nikel temas ekzamaları daha fazla görülür. Bunun erken yaşlarda kulakların delinmesi ve küpe kullanımının rol oynadığını biliyoruz.

Klinik Belirtiler

ACD'de klinik olarak belirtiler; erken dönem ve geç dönem belirtileri olarak farklılık göstermektedir.

Erken dönemde kaşıntılı, eritemli, küçük deriden kabarık papüller ya da plaklar, deride ödem ve sulantılı lezyonlar (veziküller) görülmektedir. Bu dönemde alerjen ile temas bir kez gerçekleşmiş ise tüm lezyonlar birbirlerine benzerdir.

Geç (kronik) dönemde ise deride kabalaşma (likenifikasyon), çatlaklar ve deri renginde koyulaşma (hiperpigmentasyon) görülmektedir.

ACD'nin klinik belirtileri, deri üzerinde alerjenin temas alanında ancak keskin sınırlı olmayacak şekilde ortaya çıkmaktadır. Klinik belirtiler, temas alanı dışına doğru hafif çevreye dağılmaktadır.

ACD bazen tüm vücutta genel bir reaksiyon şeklinde gelişebilir. Bu durum, alerjenle çok yüksek miktarda maruz kalınması ile gelişmektedir.

ACD'nin klinik olarak vücutta yerleşim alanı, alerjen maddenin sık temas alanıdır. Bu nedenle erişkinlerde ACD, vücudun alerjenler ile en sık temas alanları olan yüz, boyun, kol ve bacaklarda görülmektedir. Çocuklarda ayaklar ve dudaklar, yeni doğanlarda ise sık yerleşim alanı bez bölgesidir (atopik dermatit yeni doğanda bez bölgesinde çok nadir görülmektedir). Ancak ACD, vücudun herhangi bir alanında ve atipik klinik formlarda (purpurik, püstüller gibi) görülebilmektedir.

Derinin stratum korneum'unun daha ince olduğu göz kapakları ve genital alanda daha sık ortaya çıkmaktadır.

ACD'de yaş dönemlerinde alerjenler değiştiği için hastanın klinik öyküsünde sorgulama son derece önemlidir.

Bebekler ve Küçük Çocuklarda Örnek Sorular:

• Alt bakımında ne tür bezler, ıslak mendiller ve pudralar kullanılıyor?

• Yakın zamanda tuvalet eğitimine başlandı mı?

• Çocuğun bakımında başka kimler var? (Örneğin, gündüz bakımı kreşleri, büyükanne ve büyükbabalar, bebek bakıcıları gibi.)

• Çocuk bakımını yapan kişiler mücevher veya parfüm kullanıyor mu?

Okul Dönemi Çocuklarında Örnek Sorular:

• Çocuklar hangi el sanatlarıyla ve oyuncaklarla oynuyor?

• Çocuk evde ve okulda hangi sporları yapıyor?

• Kil, oyun hamuru veya çamur ile oynuyor mu?

• Okul sonrası faaliyetlere katılır mı?

• Klinik şikâyetlerin okul yılı ve tatiller ile ilişkisi var mı?

• Herhangi bir müzik enstrümanı çalıyor mu?

Erişkinlerde Örnek Sorular:

• Kozmetik (oje, saç boyası, kapatıcı vb.) kullanılıyor mu?

• Spor, hobi ve diğer aktiviteleri var mı?

• Mesleği ne ve mesleki kimyasal temas sıklığı nedir?

• Temizlik ve deterjanlar ile temas sıklığı nedir?

• Takı ve giysi aksesuar kullanımı var mı?

Özellikle çocuklarda alerjen madde teması çok detaylı sorgulanmalıdır. Kişisel bakım ürünleri (şampuan, sabun, losyon), deterjan ya da topikal ilaç kullanımı gibi. Giysiler, ayakkabılar, spor ve hobi aktiviteleri, evcil hayvan teması, okul sonrası aktiviteler, takı kullanım alışkanlığı gibi konular araştırılmalıdır. Bazen beslenme sırasında sistemik alınan alerjenler (besin boyalarından kırmızı renkte olan karmin, yulaf ezmesi ve kakaoda bulunan nikel, ketçapta bulunan Peru balsamı gibi) sorgulanabilir. Okul ya da evde oyunlar ve oyuncaklar sorgulanmalıdır. Çocuk ile temasta bulunan erişkinlerin saç boyaları, parfüm, tırnak ojeleri, kına gibi ürünleri araştırılmalıdır. Spor aktiviteleri var ise temas ettiği ekipmanlar sorgulanmalıdır.

Çocukluk döneminde sık görülen atopik dermatit (AD) kliniği ile çok karışabileceği için tanıda zorluklar yaşanabilmektedir. Ancak ACD tanısı konulan çocukların üçte birinden fazlasında eş zamanlı AD olduğu unutulmamalıdır. Ayrıca AD tedavisinde kullanılan topikal ilaçlar ve nemlendiricilerin içeriklerinin ACD'ye neden olabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle AD tedavisi sırasında klinik alevlenmelerde ACD akla getirilmelidir. Örneğin, tedavide kullanılan topikallerde bulunan maddeler; kokamidopropil betain, lanolin, tixocortol-21-pivalat ve partenolid sık ACD nedenleri arasında yer almaktadır. Bu nedenle, tedaviye dirençli ve kliniği kötüleşen AD olgularında ACD'den şüphelenilmelidir.

ACD'de deri bariyer fonksiyonu fillagrin mutasyonu nedeniyle bozulduğu için alerjen duyarlılığı normalden daha fazladır. Bu nedenle AD'de ACD gelişim riski daha fazladır.

ACD ayırıcı tanısında iritan temas ekzaması (Irritant Contact Dermatitis - ICD) unutulmamalıdır. ICD'de, ACD olduğu gibi immünolojik bir süreç yoktur, tamamen iritan kimyasal maddenin deride neden olduğu hasar ile ortaya çıkmaktadır. ICD klinik yerleşim alanları ACD'ye çok benzer: yüz ve eller gibi. Tükürük kaynaklı perioral dermatit, idrar ve gaita kaynaklı diaper dermatit, uygun olmayan sabun ve temizleme ürünleri kaynaklı el ekzamaları bu durumlara örnektir.

ACD'de Alerjenin Deriye Ulaşma Kaynağı:

• Ototransfer ile: Kişinin kendisi tarafından derisine alerjen temas ettirilmektedir, tırnakları ojeli olan kişinin bu alerjeni boyun ve göz kapaklarına taşıması örneğinde olduğu gibi.

• Heterotransfer ile: Başka biri tarafından alerjen kişinin derisine temas ettirilmektedir, tırnakları ojeli olan kişinin başka birisinin cildine bu alerjeni taşıması örneğinde olduğu gibi.

• Hava Yolu (Airborne) ile: Alerjenin hava yolu ile gelerek deriye temas etmesi (kimyasal tozlar, buharlar, gazlar ya da polenler gibi).

• Fotoalerjen: Alerjen ve UV (güneş ve görünür ışık kaynakları) birlikte ACD'ye neden olduğu durumlar. Lezyonların dağılımı giysilerin açıkta kalan alanları ile sınırlıdır.

 

Alerjik Temas Egzamasında (ACD) Alerjenlerin Saptanması ve Yama Testleri

ACD'de ilk doğru yaklaşım alerjenin bulunmasıdır. Bunun için yama testleri (deri yama testleri) yapılmalıdır. Bu testlerle saptanan en sık alerjenler şunlardır:

1. Metaller

• Nikel: Tüm dünyada en sık görülen ACD nedenidir. Nikel; takılarda, piercinglerde, oyuncaklarda, oyun konsollarında, kemerlerde, giysi aksesuarlarında ve yiyeceklerde bulunmaktadır. Nikel metaline karşı duyarlanma, vücuda temas eden ya da alınan nikel oranına bağlıdır (haftalık nikel deri temasının 0.5 mcg'den az olması istenmektedir).

• Kobalt: Nikelden sonra metal yapılar içerisinde en fazla ACD yapan neden olarak yer almaktadır. Takılar, kemerler ve fermuarlar gibi ürünlerde bulunur. Kobalt ayrıca mavi-yeşil renkli pastel boyalar ve killerde bulunmaktadır. Ayrıca saç boyalarında, vitaminlerde, yiyeceklerde, deodorantlarda ve deri ürünlerinde de yer almaktadır.

2. Topikal Antibiyotikler

• Basitrasin

• Neomisin

3. Kokular

Kokular, çevremizde en yaygın bulunan alerjenlerdir. Binlerce koku kimyasalı tanımlanmıştır. Bunlar içerisinde en sık tanımlananı ve kokularda sıklıkla bulunan, El Salvador Myroxylon balsamum ağacından elde edilen Peru Balsamı (BoP)'dır. BoP, kokular dışında narenciye ve domateste bulunmaktadır. Bu nedenle BoP duyarlılığında bunlardan elde edilen ketçap ve meyve sularında bile dikkatli olunmalıdır. Diğer kokular ile deri yama testi yapılabilmesi için bunlar karışım olarak hazırlanmıştır: Fragrance mix I (FM-I) (8 koku kimyasalı), FM-II (6 koku kimyasalı) gibi.

4. Koruyucu Katkı Maddeleri

Bunlar ürünlerin stabilitesini, uzun raf ömrünü sağlamakta ve kozmetik ve kişisel bakım ürünleri, oyuncaklar, tutkal ile ev temizliği ürünleri içeriğinde yer almaktadır.

• Formaldehit: Koruyucular içerisinde belki de en fazla kullanılandır. Çocuk bezlerinde yer almakla birlikte sıklıkla ürün içeriğinde listelenmemektedir.

• DMDM hidantoin

• Bronopol

• Diazolidinyl üre

• İmidazolidinyl üre

• Quaternium-15

• Metilizotiazolin (MI): Boya ve yapışkanlarda vardır.

• Metilkloroizotiazolin (MCI)/MI: Sıklıkla 3:1 oranında mikst edilmektedir.

5. Emolyanlar ve Sürfaktanlar

Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri, temizlik ürünleri ve paketlenmiş yiyeceklerde yer almaktadır.

• Lanolin: Koyun yünlerinden elde edilen bir yağ (Amerchol L-101 olarak da bilinmektedir).

• Propilen glikol (PG): Kişisel bakım ürünleri ve nemlendiricilerde en sık kullanılan emolyandır. Topikal ilaçlar içerisinde de yer almaktadır (kortizonlu kremlerde vb.). Ayrıca yiyeceklerin katılaşması ve hap elde edilmesinde (antihistamin tabletlerde bile) PG kullanılmaktadır.

• Kokamidopropil betain (CAPB): Hindistan cevizinden elde edilen bir sürfaktandır. Doğal bir ürün olarak, hipoalerjen hatta güvenilir bir ürün olarak tanımlanır. Kişisel bakım ürünleri, şampuan hatta diş macunlarında bulunmaktadır.

• Glukozitler: Bitkisel kaynaklı sürfaktanlardır. Doğal bir ürün olarak, hipoalerjen hatta güvenilir bir ürün olarak tanımlanır ancak çocuklarda CAPB kadar ACD nedenidir.

6. Yeni Alerjenler

• Asetofenon azin: Ayakkabıların parlatılması için kullanılan ürünlerde kullanılan bir maddedir. Ayak bileklerindeki ACD'den sorumludur.

• İzobornil akrilat (IBOA): İnsülin pompaları ve glukoz sensörlerinde kullanılan bir yapıştırıcıdır. Son yıllarda diyabetli çocuklarda ACD nedenleri arasında yer almaktadır.

• Linalool ve limonenin hidroperoksitleri son yıllarda çocuklarda en sık ACD yapan kokular arasında yer almaktadır. Ancak deri yama testlerinde yer almamaktadır.

Yama Testlerinin Uygulanması Gereken Durumlar

ACD'de deri yama testleri yapılmaktadır. Bu testlerin yapılması gereken durumlar:

• ACD klinik belirtileri

• Atipik vücut alanlarında ekzamaların varlığı (yüz, göz kapakları, genital alan gibi)

• Tedavilere rağmen son 2 ayda kliniğin düzelmediği ve arttığı ekzamalarda

• Geç yaşta başlayan Atopik Dermatit (AD) kliniğinde

ACD'de deri yama testleri için bir standart olmamakla birlikte, Amerika'da 2018 yılında bu testler için bir standart getirilmiştir. Ancak ülkemizde bu amaçla bir standart maalesef yoktur. Yurt dışında getirilen bu testleri kullanmak zorunda kalınmaktadır.

 

Alerjik Temas Egzamasında (ACD) Yama Testi Prosedürü

ACD şüphesi olan hastanın klinik muayenesi sonrası yama testi için sıklıkla sırt bölgesine test yapılır. Uygulama sonrası en iyi sonuçlar için hastaların sırtlarını ıslatmamaları tavsiye edilir ve bu nedenle, duş almaktan ve terlemeye neden olabilecek yorucu fiziksel egzersiz yapmaktan kaçınmaları istenir. Sırtın kaşınması ve sürtünmesi yamaların yer değiştirmesine yol açabileceğinden bu konuda hasta ve hasta yakınları uyarılır.

Yama Testlerinin Yapılma Yöntemleri

Yama testlerinin yapılma yöntemleri şunlardır:

1. Thin-Layer Rapid Use Epicutaneous (TRUE) test (Smart Practice, Phoenix, AZ): Hazır yamalar ile yapılır.

2. Finn Chamber Yöntemi: Alerjenlerin petrolatum içerisinde ya da damlalıklar içerisindeki sulu seyreltiklerinin Finn Chamber içerisine konularak hipoalerjen bantlar ile sırta uygulanmasıdır.

3. Kişisel Şüpheli Materyal ile Yama Testi:

   • Nemlendirici, güneşten koruyucu gibi ürünler direkt deri üzerine uygulanarak ya da Finn Chamber içerisine konularak test yapılabilir.

   • Giysiler, saat kordonları, spor malzemeleri, ayakkabı gibi kişisel ürünlerden küçük parçalar alınarak su/serum fizyolojik ile ıslatılarak direkt deri üzerine konularak test uygulanır.

   • Şampuan, sabun ya da diğer temizleyiciler ise dilüe edilerek/edilmeden test için kullanılır.

   • İçeriği bilinmeyen hiçbir kimyasal (böcek ilaçları gibi) kesinlikle test edilmemelidir.

Yama Testlerinde Standart Kullanılan Alerjenler

• Nikel sülfat

• Quaternium-15

• Neomisin

• Peru Balsamı

• Fragrance mix I

• Metilkloroizotiyazolinon/Metilizotiyazolinon

• Basitrasin

• Propilen glikol

• Metilizotiyazolinon

• Fragrance mix II

• Kokamidopropil betain

• Kobalt klorür

• Formaldehit

• Propolis

• Tixocortol-21 pivalate

• Hidrokortizon-17-butirat

• Diazolidinil üre

• 1,3-dimetilol-5,5-dimetilhidantoin

• Budesonid

• Karba mix

• İmidazolidinil üre

• Lanolin (Amerchol L101)

• Kompozit mix

• Sinnamik aldehit

• Paraben mix

• Tiram mix

• Bronopol

• Sesquiterpene lakton

• Kolofoni

• p-tert-Bütilfenol formaldehit reçinesi

• Klobetasol-17-propiyonat

• Desil glukozit

• İyodopropinil bütilkarbamat

• Benzofenon-3

• Amidoamin

• Çay ağacı yağı

• Karmin

• Dimetilaminopropilamin

Kişisel Yama Testlerinde Kullanılan Bazı Alerjenler

• Kokular: Koku mix I ve II, Peru Balsamı, Sinnamik aldehit

• Koruyucular: Metilkloroizotiyazolinon/Metilizotiyazolinon (MCI/MI), Metilizotiyazolinon (MI), Formaldehit, Quaternium-15, İyodopropinil bütilkarbamat, Metildibromoglutaronitril/Fenoksietanol, Diazolidinil üre

• Antimikrobiyaller: Neomisin sülfat, Basitrasin, Bronopol

• Emolyanlar: Yün alkolleri, Propilen glikol, Amerchol-L101 (Lanolin)

• Sürfaktanlar: Desil glukozit, Sorbitan seskioleat

• Kortikosteroid: Tixocortol-21-pivalate

• Saç Boyası ve Kına: p-Fenilendiamin

Test Sonuçlarının Yorumlanması

Test alanındaki deri reaksiyonları, test yamaları çıkarıldıktan sonra 24. ve 48. saatlerde değerlendirilmektedir.

8 yaşın altında 24 saat sonra, daha büyüklerde ise 48 saat sonra yamalar çıkarılır. Yama alanlarındaki reaksiyonlar gözlenir, fotoğraflanır ve kayıt altına alınır. 96 saat, 1. ve 3. haftada gerekirse tekrar bu alanlar değerlendirilebilir (özellikle neomisin, kortikosteroid, metaller ve koruyucularda bu geç okumalar gerekebilmektedir). Ancak son çalışmalar, çocuklarda en sık ACD nedeni olan koku ve koruyucuların 48 saat sonrasında deri yüzeyinde kalmayacağını, bu nedenle bu alerjenlerin gözden kaçırılabileceğini öne sürmektedir.

İlk 24 saatteki deri reaksiyonları son okumada artmış ise bu reaksiyon pozitif olarak değerlendirilir. Azalmış ise bu durum, iritan temas ekzaması anlamına gelmektedir. Pozitif yama testi, alanda kızarıklık (eritem), papüller, veziküller hatta büller oluşması anlamına gelmektedir.

Yama Testi Öncesi, Sırası ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Test sırasında gelişen iritasyonlar sıklıkla yanlış pozitif yama testi sonucu olarak değerlendirilebilir. Çocuklarda ve genç yaşlarda deride stratum corneum hızla döküldüğü ve kan dolaşımı daha yüksek olduğu için deride iritasyona bağlı reaksiyon, olması gerekenden fazla görünebilir (özellikle metaller, koruyucular, CAPB ve kokularda). Bu nedenle yama testi süresi 24 saat kadar kısa sürelerde olmalıdır.

İritasyon ve buna bağlı yanlış pozitif sonuçları azaltmak için alerjenin konsantrasyonu düşük tutulabilir. Ancak bu, yanlış negatif sonuçlara neden olabilmektedir (metal alerjenlerde). Bu nedenle 6 yaşın üzerinde erişkin konsantrasyonlarının kullanılması önerilmektedir.

• Sırtında aktif ekzaması olan çocuklarda yama testi yapılmamalıdır. Bu durum, yanlış pozitif test sonuçlarına veya sırtta şikâyetlerde aniden alevlenmeye neden olabilir.

• Yanlış negatif sonuçların olmaması için sırt alanına ya da vücudun başka bir alanına testten 3-7 gün öncesinde topikal kortikosteroid kullanımına ara verilmelidir.

• Ayrıca sırt derisinde bronzlaşma, yama testi sonuçlarını yanlış negatif test sonuçları ile etkileyebileceği için altı hafta beklenmelidir (UV maruziyeti deride immün sistem cevabını baskıladığı için).

• Sistemik bağışıklık baskılayıcı ilaçlar yanlış negatif yama testlerine neden olabilmektedir. Örneğin, günde 20 mg ve üzerinde prednizon kullanımı yama testinin sonuçlarını baskılamaktadır. Mümkünse, ilaçların yarılanma ömürlerine bağlı olarak yama testinden önce sistemik ajanlar azaltılmalı veya kesilmelidir.

ACD'de Yama Testleri Dışında Kullanılabilecek Deri Testleri

Alerjenin Deriye Açık Uygulama Testi

Şüpheli bir ürünün 2.5 cm'lik vücut deri yüzey alanına (güneş görmemiş ve görmeyecek bir alan; kol altı üst kısmı ya da kalça gibi) iki haftaya kadar günde iki kez sürülmesi işlemidir. Sabun gibi durulanan ürünler, uygulanıp yıkanmalıdır. İçeriği bilinmeyen kimyasallar cilt üzerinde hiçbir yöntemle asla test edilmemelidir. Bu testler, yama testlerinin zayıf veya şüpheli yanlış negatif sonuçlarını doğrulayabilir ya da ACD'li hastada yeni bir ürünün kullanımının güvenli olup olmadığını belirlenmesinde kullanılabilir.

ACD Tedavisi

Alerjenin bulunması, ondan kaçınma ve bunu içermeyen daha güvenli ürünlerin seçilmesi ilk adım olmalıdır. Bunu sağlayan çoğu hastanın ekzamalarında %90 iyileşme görülürken, hastalık minimal şikâyetlerle seyretmektedir (remisyon). Çocukların ve ailelerin eğitimi ve bilgilendirilmesi son derece önemlidir.

Çocuklarda alerjenden kaçınmak zor iken, yerine daha güvenilir bir ürün bulmak daha zor olabilir. Bunda ürünlerin üzerindeki yanıltıcı bilgiler rol oynamaktadır: "doğal, natural, çocuk ve bebekler için, hipoalerjen, dermatolojik testlerden geçmiş, hassas ciltler için" gibi ibareler. Güvenilir ürün için internette veri tabanı sorgulamaları yapılabilir (acdscamp.org, skinsafeproducts.com gibi).

Erişkinlerde koruyucu giysiler, eldiven ya da maske kullanımı ve derinin bariyer kremler ile korunması oldukça önemlidir.

Ekzamanın alevlenme dönemlerinde soğuk kompres, topikal kortikosteroidler, kalsinörin inhibitörleri, fototerapi, sistemik immünsüpresanlar ve retinoidler kullanılmaktadır.