- Gösterim: 7616
Ağız ve Çene Cerrahisi uzmanı Dr. Stephen R. Marquardt tarafından geliştirilmiş ve kendi adıyla bilinen yüz estetik analiz ve değerlendirme sistemi bulunmaktadır. Bu sistemde yüzde anatomik ya da estetik noktalar, mesafeler veya açısal ölçümler yapılmadan değerlendirmeler gerçekleştirilmektedir. Altın oran kullanılarak hazırlanmış heksagonlar, ongenlerin oluşturduğu şablonlar ve maskeler kullanılır. Irklara göre belirlenmiş Marquardt maskeleri, ön ve yan fotoğraflarla karşılaştırılarak yüz estetik analizleri yapılmaktadır.
Marquardt maskelerinde altın oran kullanılmıştır(1:1.618). Doğada birçok biyolojik sistemde, çiçekler ve bitkilerde özellikle insanlarda altın oranı görmekteyiz. Örneğin, güzel olarak tanılanan bir yüzde burnun genişliğinin ağız genişliğine oranı 1:1.618'dir. İdeal bir insan vücudunda, ayağın altından göbeğe kadar olan mesafe, göbekten başın tepesine kadar olan mesafenin 1.618 katıdır. Göbek deliğinden tiroid kıkırdağına, adem elmasına kadar olan mesafe, tiroid kıkırdağından başın tepesine kadar olan mesafenin 1.618 katıdır.
"Güzellik bakanın gözündedir" klişesi büyük ölçüde doğrudur. Bir erkek bir Ferrari otomobilini olağanüstü güzel bulabilirken, bir kadın onu çok çirkin bulabilir. Bir kadın belirli bir elbiseyi çok güzel bulabilirken, bir erkek bu elbise hakkında olumsuz duygular besleyebilir. Öte yandan, yüzün güzel ve çekici algısı söz konusu olduğunda, yüzün şekli veya biçiminden kaynaklanan evrensel bir algı var gibi görünüyor. Güzel ve çekici yüz kavramı kültür ve zamna göre değişebilmekle birlikte evrensel olarak belli normlar taşıdığı düşünülmekte. Bu evrensel çekicilik algısının biyolojik bir temeli var gibi görünüyor. Ancak büyük sorun, üç boyutlu yüzün sınırlı alanlarının 1:1.618 oranına sahip tek boyutlu bir sistem ile doğrusal bir şekilde tanımlanabilmesidir. Marquardt maskeleri yüzün herhangi bir bölümünü veya tüm yüzü iki boyutlu bir konfigürasyonda altın oranları kullnarak tanımlamaktadır.
Altın oranı iki boyutta tanımlayan en basit yapılandırma, kenarları 1,618 ve tabanı 1 olan dar bir altın üçgen veya tabanı 1,618 ve kenarları 1 olan geniş bir altın üçgen oluşturmaktır. Bu altın oranlara sahip üçgenler ile altın oranlı beşgen oluşturulur. Marquardt, altın orana sahip iki 5 köşeli pentagonu birleştirerek 10 köşeli, dekagon altın orana sahip bir yapı elde etmiştir. Buna "Gold Decagon Matrix" denir. Bunun içerisine 42 adet Phi [1.618] sayısı ile orantılı dekagon çizilmiştir. Böylece iç içe geçen dekagonlardan oluşan bir kompleks elde edilmektedir. Bu kompleks, insan yüzüne yerleştirildiğinde ve bazı çizgilerle dış hatlar silindiğinde 'Phi maskesi' elde edilmektedir. Bu maskedeki tüm alt şekiller, açılar ve oranlar tamamen Phi ile yani altın oranla ilişkilidir. Marquardt bu maskeyi yaratmadığını, aksine keşfettiğini ifade etmektedir. Ona göre bu maskenin beynimizde doğmadan önce mevcut olan ve yaşamımız boyunca bizimle olan arketipal veya içgüdüsel bir kalıptır. Biz bu kalıpları kullanarak bir yüzü güzel ve çekici olarak tanımlarız; yani güzelliği bu şekilde ölçebiliriz. Güzelliği ölçüp değerlendiremezsek estetik bir kusuru ya da deformiteyi düzeltirken bir hedef belirleyemeyiz.
Maskenin üç boyutlu tasarımı henüz yok, ancak üzerinde çalışılmaktadır. Bu maskelerin kadın ve erkek formları, farklı etnik köken formları, yüzün normal ve gülerken varyasyonları bulunmaktadır. Bu maskeler, yaklaşık 14 ila 24 yaş aralığındaki ergenlik sonrası yetişkin maskeleridir. 14 yaşından küçük çocuklar için bir maske geliştirilmiş, ancak bu yetişkin maskesinden biraz farklıdır. Bu, yüzün yaklaşık 2 ila 14 yaşları arasında belirgin şekilde değişmesinden kaynaklanmaktadır.
Bu maskeler, ön ve yan profil resimleri üzerine bilgisayar fotoğraf programlarıyla yerleştirilmektedir. Yüzün bu maske ile uyumuna ve eğer uyumsuzluklar varsa nasıl bir yöntem izleneceğine karar verilmektedir. Yüzün doğal biyolojik konfigürasyonu maskeye tam olarak uymamaktadır. Maske, geometrik olarak mükemmel bir konfigürasyonda hazırlanmıştır; oysa yüz asla geometrik olarak mükemmel değildir. Son derece yakın olsa da, hiçbiri matematiksel olarak tam olarak örtüşmemektedir. Ancak çekici ve güzel algısı olan yüzler, maskenin değerlerine daha yakındır. Ortalama bir yüz bile maskeyle önemli bir korelasyona sahiptir; güzel bir yüz arasındaki fark, farklı alanlarda sadece birkaç milimetrelik bir konudur. Beklendiği kadar olağanüstü derecede keskin bir fark yoktur.
Yüz güzelliğini ve çekiciliğini tanımlarken "simetri", "denge" ve "uyum" gibi terimler kullanırız. Simetri, bir eksen etrafında ayna görüntüsü olarak tanımlanabilir. Denge, bir bölümün her iki tarafındaki büyüklüklerin eşitliğidir. Bu nedenle, bu tanımdan, mutlak simetrinin dengeye sahip olacağını, ancak dengenin mutlaka simetriye sahip olmayacağını görebiliriz. Öte yandan, uyum, bir biyolojik yapıda tekrar eden yapıların varlığıdır. Muhtemelen yüzde güzellik için en sık kullanılan simetri terimidir. Mükemmel simetrinin mükemmel güzellik olduğu söylenmiştir. Çekici bir yüzün nispeten simetrik olduğu doğrudur, ancak bu simetrik bir yüzün mutlaka çekici olduğu anlamına gelmez. Bir yüzün güzel olması için tam olarak mükemmel simetriye sahip olması gerekmez, ancak simetri önemli bir faktördür ve bir yüzün güzel olması için oldukça fazla simetriye sahip olması gerekir. Marquardt maskeleri ile yüzün simetrisi de değerlendirilebilir.
Yüzün görsel algılanması, yüzün farklı alt bileşenlerinin tanınmasına dayanır. Yüz tanıma için en önemli kısımlar, bu maskenin "İç Üçgen" olarak adlandırılan kısmında bulunur; bu, kaşlardan çeneye kadar uzanan bir üçgendir; özellikle kaşları çevreleyen ve çeneye doğru uzanan bir üçgendir. Bu İç Üçgen'in içinde kaşlar, gözler, burun, dudaklar ve çene bulunur. Bu unsurlar, aslında yüzü tanımlmada kritik öneme sahiptir. İç üçgen'in dışında bulunan yanaklar, çene çizgisi, saç çizgisi vb. ikincil unsurlardır ve yüz tanıma ile çekicilik algısı için İç Üçgen'in içindeki unsurlar kadar önemli değildir.
Marquardt maske yüz analizinde hastanın standartlar içerisinde dijital fotoğrafı çekilir. Aşağıdaki resimde olduğu gibi inter pupiller ve inter labial çizgi ile bunların arasında midline çizgi belirlenir. Burası referans alınarak maskeleme yapılır.
Marquardt'in güzellik analizinde (Marquardt Beauty Analysis; MBA) maske üzerinden hasta yüzünde 50 nokta, landmark olarak işaretlenmektedir.
Sonrasında bu noktalar arasında 12 mesafe belilenmekte.
- D (1) = H1 Horizontal face distance
- D (2) = V1 Vertical face distance
- D (3) = V2 Top of face to eyes
- D (4) = H2 Horizontal distance between eyes
- D (5) = D1 Distance between 1st eye and mouth
- D (6) = D2 Distance between 2nd eye and mouth
- D (7) = V3 Eyelevel to bottom of face
- D (8) = V4 Center of face to mouth
- D (9) = V5 Eyelevel to center of face
- D (10) = V6 Center of face to bottom of face
- D (11) = V7 Mouth to bottom of face
- D (12) = V8 Eyelevel to mouth
Bu mesafeler artasında 7 adet oran hesaplanmakta.
- R (1) = H2/V8
- R (2) = H2/H1
- R (3) = V8/V1
- R (4) = D2/D1
- R (5) = V2/V3
- R (6) = V4/V7
- R (7) = V5/V6
Buna göre, yüzün estetik olarak güzellik ve çekicilik analiz değerleri elde edilmektedir.