- Gösterim: 6373
Gluten arpa, buğday, yulaf ve çavdarda veya bu tahılların değişik isimler ile anılan çeşitlerinde bulunan bir bitki proteinidir. Glutenin çok az besin değeri bulunur. Bu protein unun bağlanmasını sağlayarak ekmeğin dağılmadan pişmesini sağlamaktır (yapıştırıcı protein).
Dermatitis herpetiformis-DH, çölyak hastaları, otizm hastaları ve şeker hastalığı gibi bazı metabolik hastalıklarda glutensiz diyet-GFD önerilmektedir. Glutensiz gıdaların tüketilmesi genel sağlık açısından da fayda sağlamaktadır.
Yaşam boyu katı bir GFD uygulanması DH de tedavide temel amaç olmalı, tanı konulduktan sonra tüm hastalar tarafından başlatılmalıdır. GFD tüm ömür boyunca gluten içeren tüm besinlerde kaçınma anlamına gelir.
Yulafın GFD serbest bırakıldığını DH diyetine izin verilidğini görmekteyiz. Ancak yulafın üretilmesi ve tüketilmeye sunulması aşamasında diğer tahıllardan gelen glüten ile kolayca kontamine olabilir. Bu nedenle kontamine olmayan saf yulafların kullanılmasını sağlamak önemlidir. örneğin Finlandiya'da bu sağlandığı için DH'li hastaların %82'sinde düzenli olarak yulaf tüketimine izin verilmekte.
Tam GFD uygulaması ve sürdürülebilir olması diyetisyen rehberliği ile olmaktadır. Ayrıca hastaların eğitimi, hasta destek organizasyonları, hastaların bir glutensiz diyetin yüksek maliyetleri yönetmesi önemli faktörlerdir.
Çölyak hastalığında GFD klinik cevapları erken alınırken DH de GFD bağlı deri döküntüleri ve kaşıntının azalması birkaç hafta ve ayı bulmakta. Hatta dapson benzeri ilaçlar kullanılmaksızın sadece GFD ancak 2 yıl sonra etkinliğini tam göstermekte. DH de klinik azalsa bile deriden alınacak biyopsilerde lezyonlarda TH3-IgA komplekslerinin birlikteliği uzun süre devam etmektedir.
Glutensiz Diyette Serbest İçecekler
Süt,kahve, salep, ıhlamur, adaçayı, çay, ayran, meyve suları, limonata, gazoz, kolalı içecekler
Glutensiz Diyette Yasaklanan İçecekler
Boza ve tüm mayalı içecekler. Alkollü içeceklerden şarap, bira, viski, burbon, cin, buğday
Glutensiz Diyette Serbest Yiyecekler
Et, balık, kümes hayvanları, yumurta, ve sakatatlar, ( DİKKAT; Ekmek içi konmuş köfteler, bulgur konmuş kıymalı yemekler, etli pide, etli börek YENİLMEMELİDİR.) Tahıllardan; Pirinç ve unu, mısır unu ve nişastası, patates unu ve nişastası, nohut unu, kestane unu, karabuğday unu, mercimek unu, darı – mısır, Kuru baklagillerin hepsi, Sebze-meyve hepsi.
Glutensiz Diyette Yasaklanan Yiyecekler
Buğday, çavdar ve arpa ile yapılmış her türlü yiyecek (makarna, şehriye, kuskus, erişte, tarhana, bulgur, yarma, ekmek, yufka, börek, dondurma külahı, un ile kavrulmuş çerezler)