Dolgu Uygulaması

Gluten arpa, buğday, yulaf ve çavdarda veya bu tahılların değişik isimler ile anılan çeşitlerinde bulunan bir bitki proteinidir. Glutenin çok az besin değeri bulunur. Bu protein unun bağlanmasını sağlayarak ekmeğin dağılmadan pişmesini sağlamaktır (yapıştırıcı protein).

Dermatitis herpetiformis-DH, çölyak hastaları, otizm hastaları ve şeker hastalığı gibi bazı metabolik hastalıklarda glutensiz diyet-GFD önerilmektedir. Glutensiz gıdaların tüketilmesi genel sağlık açısından da fayda sağlamaktadır.

Yaşam boyu katı bir GFD uygulanması DH de tedavide temel amaç olmalı, tanı konulduktan sonra tüm hastalar tarafından başlatılmalıdır. GFD tüm ömür boyunca gluten içeren tüm besinlerde kaçınma anlamına gelir.

Yulafın GFD serbest bırakıldığını DH diyetine izin verilidğini görmekteyiz. Ancak yulafın üretilmesi ve tüketilmeye sunulması aşamasında diğer tahıllardan gelen glüten ile kolayca kontamine olabilir. Bu nedenle kontamine olmayan saf yulafların kullanılmasını sağlamak önemlidir. örneğin Finlandiya'da bu sağlandığı için DH'li hastaların %82'sinde düzenli olarak yulaf tüketimine izin verilmekte.

Tam GFD uygulaması ve sürdürülebilir olması diyetisyen rehberliği ile olmaktadır. Ayrıca hastaların eğitimi, hasta destek organizasyonları, hastaların bir glutensiz diyetin yüksek maliyetleri yönetmesi önemli faktörlerdir.

Çölyak hastalığında GFD klinik cevapları erken alınırken DH de GFD bağlı deri döküntüleri ve kaşıntının azalması birkaç hafta ve ayı bulmakta. Hatta dapson benzeri ilaçlar kullanılmaksızın sadece GFD ancak 2 yıl sonra etkinliğini tam göstermekte. DH de klinik azalsa bile deriden alınacak biyopsilerde lezyonlarda TH3-IgA komplekslerinin birlikteliği uzun süre devam etmektedir. 


Glutensiz Diyette Serbest İçecekler

Süt,kahve, salep, ıhlamur, adaçayı, çay, ayran, meyve suları, limonata, gazoz, kolalı içecekler


Glutensiz Diyette Yasaklanan İçecekler

Boza ve tüm mayalı içecekler. Alkollü içeceklerden şarap, bira, viski, burbon, cin, buğday


Glutensiz Diyette Serbest Yiyecekler

Et, balık, kümes hayvanları, yumurta, ve sakatatlar, ( DİKKAT; Ekmek içi konmuş köfteler, bulgur konmuş kıymalı yemekler, etli pide, etli börek YENİLMEMELİDİR.) Tahıllardan; Pirinç ve unu, mısır unu ve nişastası, patates unu ve nişastası, nohut unu, kestane unu, karabuğday unu, mercimek unu, darı – mısır, Kuru baklagillerin hepsi, Sebze-meyve hepsi.


Glutensiz Diyette Yasaklanan Yiyecekler

Buğday, çavdar ve arpa ile yapılmış her türlü yiyecek (makarna, şehriye, kuskus, erişte, tarhana, bulgur, yarma, ekmek, yufka, börek, dondurma külahı, un ile kavrulmuş çerezler)


 

Dermatitis herpetiformis hastalığının tedavisi dapson* adlı ilacın kullanımı, glutensiz diyet veya her ikisinin birleşimi ile yapılır.

*Dapson ilacı ne yazık ki ülkemizde bulunmamaktadır. Ancak teşhisi koyan uzman doktor tarafından yazılan reçete ve bir rapor ile eczacılar odasına başvurularak kısa süre içerisinde yurtdışından getirtilebilmektedir.

Glutensiz diyete yanıt daha yavaş alındığından genellikle diyet ve dapson birlikte başlanır. Başarılı bir diyet sonrası dapson dozu azaltılır ve hatta bazen tamamen kesilebilir. Dapson kullanılamayan hastalarda daha az etkili olduğu bilinen başka ajanlar (kolşisin, nikotinamid, tetrasiklin, limesiklin, sulfometoksipridazin ve sulfopiridin) verilebilir.

Dapson tedavisine başlanmadan önce bu ilacın vücutta metabolize edilmesini sağlayan glikoz-6-fosfat dehidrogenaz (G6PDH) adlı enzimin kandaki seviyesine mutlaka bakılmalı ve enzim yeterli değilse bu ilaç kullanılmamalıdır.

Dermatitis herpetiformis hastaları için glutensiz beslenme bir yaşam biçimine dönüştürülmelidir ve ömür boyu devam ettirilmelidir. Ancak uygulanması zor bir diyet olup bir diyetisyenden yardım alınabilir.

Glutensiz diyet yapacak hastalar okullarda, İş yerlerinde, toplantılarda vb. yerlerde yemek alırken ne aldıklarına son derece dikkat etmek zorundadır (Köftenin içinde ekmek bulunabileceği gibi). Eğer dışarıda yemek yenilecekse yemeklerde gluten olup olmadığı öğrenilmeli ve buna göre davranılmalıdır. Çok az miktarda alınan glutenin bile hastalığı tetikleyebileceği göz ardı edilmemelidir.

Tüm sınırlamalara rağmen iyi ayarlanmış bir diyetle çok çeşitli gıdalar yenilebilir. Örneğin; buğday unu yerine mısır unu nişastası, patates nişastası, pirinç unu veya karabuğday unu kullanılabilir. ‘glutensiz’ ibaresi taşıyan çeşitli gıdalar olup bunlar kullanılabilir.

Kâğıt bardakların kıvrımları, posta pullarının yapıştırıcıları ve çocukların oyun hamurları da gluten içerir. Bu yüzden bunları hastaların dudaklarına değdirmemesi gerekir


Dermatitis herpetiformis, bir deri hastalığıdır. Erken teşhis önemlidir. Çünkü glutenin diyetten erken çıkarılması hastalığa eşlik edebilecek diğer otoimmün hastalıkların, ve barsak lenfomasının gelişme riskini azaltmaktadır.

Sözü edilen belirtilerle, dermatitis herpetiformis hastalığından şüphelenen doktor teşhisi kesinleştirmek için derideki yaraların birinin kenarından, yalnızca yara bölgesini uyuşturarak (lokal anestezi) , genellikle nohut büyüklüğünü aşmayan bir deri parçasını, birkaç dikişlik çok küçük bir işlemle alır (biyopsi). Alınan parçanın mikroskop altında (patolojik inceleme) ve immünofloresan adı verilen özel bir yöntemle incelenmesi ile kesin teşhis konur. Eşlik edebilecek çölyak hastalığını saptamak için sindirim sistemi rahatsızlığı varlığında çeşitli kan tahlilleri ve ince barsak biyopsisi yapılması gerekebilir.

Dermatitis Herpetiformiste deri biyopsisinde dermal papillada granüler IgA birikintilerinin varlığı tanısal değeri en yüksek olandır. Özellikle DH deri biyopsisi hem lezyomndan hemde lezyonun hemn yanında normal deriyi içine alacak şeklide yapılmalıdır(perilezyonel). IgA birikintileri DH de aktif lezyonların yakınında çok daha belirgin ve yoğun olarak birikmektedir. Özellikle TG3-IgA komplekeleri

Çölyak hastalığı olan bir kişide kaşıntılı deri bulgularında HS akla getirmek kolay olmalı. Ancak çölyak ve DH aynı patoloji ile gelişmesine karşın klinik farklılıkları unutulmamalıdır. 

 


Dermatitis herpetiformis süreğen seyirli bir hastalıktır ve yaşam boyu devam eder. Hastaların onda birinde kendiliğinden iyileşme görülebilir. Ancak klinik iyileşmelerin çoğu diyetten glutenin çıkarılması ile ilişkilidir. Hastalık tedaviye ve diyet değişikliğine hızlı ve çok iyi cevap verir. Ancak diyet bozulduğunda yani gluten alımı ile şikayetler tekrarlar. Glutensiz diyetin ömür boyu yapılması gerekmektedir ve bu madde diyetten tamamen çıkarılmalıdır. Çok küçük miktarlarının alınması bile hastalığın yinelemesine yol açar.

Dermatitis herpetiformis hastalarında otoimmün tiroid hastalıkları, insüline bağımlı diyabet, vitiligo, alopesi areata, pernisyöz anemi, lupus eritematozus, Sjögren sendromu gibi otoimmün hastalıkların eşlik etme sıklığı artmıştır. Ayrıca barsak lenfoması sıklığı bu hastalarda daha fazladır. Bu yüzden hasta ek bir şikâyeti olduğunda doktoruna bildirmelidir.

Hastanın doktoru ile işbirliği içinde olması ve tedavi önerilerine uyup düzenli olarak takip altında olması gerekmektedir. Başlanan tedavilerin yan etkilerinin takibi açısından hasta kontrollerini aksatmamalıdır. Kısacası hastanın “tedaviye uyumunun iyi olması” tedaviden yarar sağlanabilmesi için son derece önemlidir.

DH'li hastalarda nadiren klasik çölyak hastalığına özgü sindirim sistem şikayetleri görülmekte. DH hastaların 4 de 3 ünde sindirim sisteminin alınan biyopsilerde villöz atrofi ve kript hiperplazisi göstermiş. Ancak son çalışmalar ince barsak villöz atrofisinin varlığı veya yokluğunun uzun vadeli çölyak prognozu ve lenfoma riski üzerinde etkisi olmadığı gösterilmiştir. Bu nedenle DH hastalarda ince barsak biyopsilerine gerek yoktur. 

Çölyak hastalarında klasik olarak kanda TG2-IgA komplekslerin taranması yapılmakta. Ancak DH hastalarında bu testler ancak bağırsak vilus atrofisi var ise yapılmalıdır. 

DH hastalarda kanda TG3-IgA komplekeslerin araştrılması son derece önemlidir. TG3-IgA komplekeslerin DH pozitif iken çölyakta negetiftir. 

Çölyak hastalığı aileselidr, % 7.5 oranında birinci derece akraba birlikteliği. Ancak DH ailesel birliktelik düşünülmemelidir. 


yol tarifi

dermatoloji randevu
dermatoloji doktor cevapliyor

Adres: Esentepe Mah. Cevizli D 100 Güney Yanyol Lapishan 25/2 Soğanlık, Kartal / İSTANBUL
GSM: 0532 624 21 27
Bu sitedeki bilgiler doktor ya da eczacıya danışmanın yerine geçmez. Sitedeki bilgi, yorum ve görüntüler kişileri bilgilendirme amaçlı olup, tanı ve tedaviye yönlendirme amaçlı değildir.



© 2020 Hakan Buzoğlu. All Rights Reserved.
ByFlash Web Agency