- Gösterim: 10825
Kadın tipi saç dökülmesi (FPHL), sıklıkla ergenlikten sonra gözlenen, saçın ön ve tepe kısmında saç yoğunluğundaki azalma için kullandığımız bir klinik tanımdır. FPHL'nin ciddi bir sağlık sonuçları olmamasına rağmen kadınlar için oldukça duygusal bir stres kaynağıdır. 50 yaşından sonra kadınların % 50 sinde görülmektedir. FPHL nin yaşla birlikte ilerleyen bir klinik bir tablo olduğunu biliyoruz. Saçlı deride saç folliküler ünitleri etkileyen genetik, inflamatuar, hormonsal ve damarsal faktörler gibi çoklu faktörlerden kaynaklandığı gösterilmiştir.
FPHL de saçlı derinin ön ve tepe kısmında terminal saç olarak tanımladığımız kalın saçlar; anajen evreleri kısalırken teleogen evreleri uzmakta ve vellus olarak tanımlanan daha ince tüylere dönüşmekte. FPHL klinik şiddeti "telojen efvium" nedenlerinde(ilaçlar, yoğun stres, mevsimsel geçişler, doğum sonrası vb) artışlar göstermekte.
FPHL tedavisi için bilimsel olarak kanıtlanmış topikal minoksidil, sistemik ve topikal anti-androjenler, topikal 5a-redüktaz inhibitörleri vb kullanılmakta.
Beslenme düzensizliklerinde( dermatit enteropatika, kwashiorkor, anemi, anoreksiya nervoza, bulimia ve kontrolsüz kilo verme diyetlerinde) saç dökülmeleri ve saçın niteliğinde bozulmalar görmekteyiz. Buda bize beslenmenin saçlarda etkisinin ne kadar anlamlı olduğunu göstermekte. Saç dökülmesine karşı etkili olduğunu iddia edilen vitaminler, mineraller ve diğer besin desteklerini sosyal medyada, internette ve eczanelerde sık sık duyarız. Buna karşın bu tür ürünler yada beslenmenin FPHL de etkileri üzerinde doğru bilgilerimiz maalesef çok yeterli değil. Bu makalede yapılmış bilimsel çalışmalardan yola çıkarak besinler, vitaminler ve antiokisdanların FPHL de etkinliklerini(saç hacminde ve kalitesinde) anlatmaya çalışacağız.
FPHL de beslenme desteklerinde şunlar unutulmamalıdır.
- FPHL de beslenme desteği tek başına yeterli değildir. FPHL de kulanılan diğer tedavilere destek olarak düşünülmelidir.
- FPHL de beslenme desteği doktor tarafından düzenlenmeli ve doktorun kontrolü altında kullanılmalıdır.
- Diğer saç dökülme nedenleri olan demir, çinko ve B6 eksiklikleri, hipo ve hipertirodizim, metabolizma hastalıkları labaratuvar çalışmaları ile araştırılmalıdır.
- Gebelik ve emzirme döneminde kullanımı doktor onamı ile olmalıdır.
FPHL de günlük kullanılması önerilenler;
- 460 mg balık yağı
- 460 mg frenk üzüm çekirdek yağı
- 5 mg Vitamin E
- 30 mg Vitamin C
- 1 mg Likopen
6 aylık bu destek sonrası fotoğraf değerlendirmelerinde belirgin olarak saç yoğunluğunda artış gözlenmekte.
Telojen saç oranında azalma görülmekte
Saçların çaplarında artış (>40 μm) gözlenmekte.
Kullanıcalar tarafından saç yoğunluğu, saçların kalınlığı, parlaklığı ve volümünde artış ifade etmişler.
Burada besinsel desteğin etkinliği şu şekilde ifade edilmekte.
FPHL da saçlı deride saç folliküller ünitlerin çevresinde inflamasyon ve fibrozis gözlenmiş. Ayrıca saç köklerinde yetersiz kan dolaşımı saçların dökülmesinde diğer nedenlerden birisi. Bu özellikten yola çıkarak kullanılan besin destetkleri ve içeriklerinin etkileri;
Omega 3 ve Omega 6
Omegalar poliansatüre yağ asitleridir(PUFA). Bir çok besinde bulunmakla birlikte en zengin olanlar;
Balık yağları; omega 3 içeriği açısından zengin( "Eicosapentaenoic acid – EPA" ve "Docosahexaenoic acid– DHA" açısından zengin).
Frenk üzüm çekirdek yağı; omega 6 ( ("linoleic acid – LA" ve "γ-linoleic acid – GLA") ve omega3 içeriği ("α-linolenic acid – ALA" ve daha az olarak "stearidonic acid – SA") açısından zengindir.
Balık yağları yada frenk üzüm çekirdeğinden elde edilen omega yağ asitleri sindirim sisteminden emilerek deriye ulaşmakta. Dolaşım sistemi ile deriye gelen omega yağ asitleri;
- Deri hücrelerinin hücre zarına katılarak hücre büyümesinde rol oyanamakta yada
- Hormon benzeri bir etki ile(özellikle eicosanoidler yada hidroksi FA' lar) deri fizyolojisinde(inflamasyon, platelet agregasyonu, vazodilatasyon, ve hücre çoğalması gibi) düzenleyici etki göstermekte. PUFA lar saçlı deride kan dolaşımını arttırmakta, inflamasyonu baskılamakta, antioksidan etki göstermekte, androjenik etkiyi( 5α-redüktazi inhibe ederek) düzenlemekte.
Vitamin C
Hem antioksidan hemde kan dolaşımını düzenlemekte
Antiokisdanlar
Vitamin E ve likopen
Likopen, sebze ve meyvelerin içerisinde bulunan, kırmızı rengini veren, doğal bir pigmenttir. Domates başta olmak üzere, tropikal meyveler, karpuz ve kırmızı greyfurt gibi meyve ve sebzeler de likopen kaynaklarındandır. Özellikle bu besinler işlendiklerinde likopen artmaktadır. Örneğin ketçap ve salça gibi..